Het zikavirus werd afgelopen jaar wereldnieuws. Naast deze grote uitbraak speelden nog meer infectieziektenuitbraken in binnen- en buitenland. Het vandaag verschenen rapport ‘Staat van Infectieziekten 2016’ geeft een overzicht van de ontwikkelingen op het gebied van infectieziekten in Nederland en het buitenland.

Het zikavirus viel het afgelopen jaar het meest op van alle infectieziekten. In 2016 werd bekend dat infectie met het virus tijdens de zwangerschap kan leiden tot afwijkingen bij het ongeboren kind en dat infectie het syndroom van Guillain-Barré kan veroorzaken. In het Caribisch deel van het Nederlandse koninkrijk (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) wordt het zikavirus vooral verspreid via muggen. In ‘Europees’ Nederland wordt het virus alleen verspreid door seksueel contact met geïnfecteerde reizigers. In november 2016 werd een meldingsplicht ingesteld voor een zikavirusinfectie bij zwangere vrouwen of als de ziekte ernstig verloopt.

Tekenencefalitis

De belangrijkste infectieziektenuitbraken werden afgelopen jaar veroorzaakt door Salmonella, het hepatitis A-virus en Neisseria meningitidis (meningokokken). Ook kwamen in 2016 in Nederland de eerste twee gevallen van tekenencefalitis (TBE tick-borne encephalitis (tick-borne encephalitis)) aan het licht. Het TBE-virus, dat door teken wordt verspreid, kan hersen(vlies)ontsteking veroorzaken. In grote delen van Europa werd dit virus al eerder aangetroffen.

Opvallend is dat sinds enkele jaren om het jaar een piek te zien is in het aantal gevallen van het rotavirus. Een lage piek in het voorjaar van 2014 werd in 2015 opgevolgd een hoge piek. De jaren 2016 en 2017 laten een soortgelijk patroon zien.

Opvallende buitenlandse signalen waren, naast de zikavirusepidemie, de gele-koortsuitbraak in Angola en de verschillende in Europa heersende mazelenepidemieën die nog steeds gaande zijn.

Thema: Vaccinatie en het immuunsysteem

De ‘Staat van Infectieziekten 2016’ geeft beleidsmakers bij het ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en inzicht in de ontwikkelingen van infectieziekten in Nederland en in het buitenland. In de jaarlijkse rapportage wordt elk jaar ook aandacht besteed aan een speciaal thema. Dit jaar gaat dat over vaccinatie bij bepaalde kwetsbare groepen, zoals mensen met een verzwakt immuunsysteem. Om deze kwetsbare groepen te beschermen, is het van groot belang dat de groepsimmuniteit in de bevolking door een hoge vaccinatiegraad gehandhaafd blijft.