Samenvatting

Ongeveer 45% van de 40- tot 75-jarigen neemt deel aan preventief gezondheidsonderzoek als zij hiervoor persoonlijk in een brief worden uitgenodigd. De opkomst is het hoogst bij de 60- tot 70-jarigen. Als voornaamste redenen om zich niet preventief te laten onderzoeken, noemen niet-deelnemers dat ze al regelmatig medisch gecontroleerd worden (dit wordt vaker genoemd in de oudere leeftijdsgroep) of geen interesse of tijd hebben (dit wordt vaker genoemd in de jongere leeftijdsgroep). Dit blijkt uit een onderzoek naar deelname aan twee recente grootschalige Nederlandse projecten, namelijk het Preventief Gezondheidsonderzoek voor Ouderen (PGO-O), uitgevoerd in Zeeland en Amersfoort/Soest, en de Groningen Overweight And Lifestyle studie (GOAL), uitgevoerd in Groningen, Friesland en Drenthe. In deze projecten werden respectievelijk 1779 60 tot 75-jarigen en en 5738 40 tot 70-jarigen uitgenodigd. De bevindingen worden in grote lijnen bevestigd door soortgelijk recent Nederlands onderzoek en een literatuurstudie naar vijftien vergelijkbare internationale onderzoeken. Mensen met het laagste opleidingsniveau lijken minder geneigd om deel te nemen aan preventief gezondheidsonderzoek. Er waren geen duidelijke aanwijzingen voor een selectieve opkomst naar risicofactoren of leefstijl. Veel deelnemers zouden baat kunnen hebben bij een vervolgaanbod van leefstijlbegeleiding. Er werd bijvoorbeeld een grote groep bereikt met hoge bloeddruk en/of obesitas, wat een weerspiegeling lijkt van het vaak voorkomen van deze risicofactoren in de bevolking. Informatie over het mogelijke bereik van preventief gezondheidsonderzoek biedt het beleid en de lokale organisaties concrete handvatten, bijvoorbeeld bij het plannen van de inzet van personeel, de kosten, en de potentiele effecten van preventief gezondheidsonderzoek op populatieniveau.