English Abstract Emissions of many environmentally damaging substances
have, even the last few years, dropped and this, despite a more than average
growth of the economy. Carbon dioxide constitutes a major exception here.
Emissions of CO2 have indeed only shown increases, although the growth in
the last few years is letting up due to savings in energy and the movement
of the service industry (a less polluting sector) towards a more prominent
position in the economy. In 1998 consumption in the Netherlands reached a
record high and is getting even more energy-intensive. Especially spending
on electrical equipment, cars and trips abroad has strong increased.
Energy-efficiency improvements in equipment and cars have not been
successful in compensating for this growth. The quality of water, soil and
air has improved in many aspects, but the various policy objectives have not
yet been met. Recovery of ecosystems is practically non-existent. Effects
on public health do occur, arising particularly from high concentrations of
fine particulates and ozone, as well as the continuing high levels of noise
pollution.
Rapport in het kort
In de Milieubalans 99 wordt de balans opgemaakt van
actuele ontwikkelingen in de milieudruk (emissies en afval) en
milieukwaliteit (water, bodem, lucht) tegen de achtergrond van het gevoerde
milieubeleid en maatschappelijke ontwikkelingen. De Milieubalans wordt
jaarlijks uitgebracht op grond van de Wet milieubeheer en is het resultaat
van een samenwerking met een groot aantal wetenschappelijke instituten en
planbureaus. De Milieubalans is primair een beleidsondersteunend rapport,
waarin de laatste stand van de wetenschap is verwerkt. De
eindverantwoordelijkheid voor de inhoud van de Milieubalans 99 ligt bij het
RIVM. De belangrijkste conclusies uit deze vijfde Milieubalans zijn: De
emissie van veel milieubelastende stoffen is ook de afgelopen jaren gedaald,
ondanks een meer dan gemiddelde groei van de economie (ontkoppeling). De
emissie van CO2 is de belangrijke uitzondering. Deze neemt al jaren toe,
hoewel de groei de laatste jaren wel afneemt door energiebesparing en
doordat de dienstensector (een minder milieuvervuilende sector) een steeds
belangrijker plaats gaat innemen in de economie. De consumptie in Nederland
bereikte in 1998 een recordhoogte en wordt steeds energie-intensiever.
Vooral bestedingen aan elektrische apparaten, auto en buitenlandse reizen
zijn sterk toegenomen. Het energiezuiniger worden van apparaten en auto's
heeft deze groei niet kunnen compenseren. Voor verstoring (geluid) en
verwijdering zullen de 2000-doelen naar verwachting worden gehaald. Bij
verzuring en vermesting dalen de (stikstof-) emissies niet snel genoeg om de
2000-doelen te halen. Ook de verdrogingsdoelstelling voor 2000 is niet
realiseerbaar; die voor 2010 is haalbaar mits de beschikbare gelden uit de
huidige subsidieregeling beschikbaar blijven. De kwaliteit van water, bodem
en lucht is in veel opzichten verbeterd, maar verschillende beleidsdoelen
worden nog niet gehaald. Van herstel van ecosystemen is nog nauwelijks
sprake: veel natuurgebieden zijn verdwenen en de soortenrijkdom neemt af.
De verbeterde milieukwaliteit heeft de afgelopen decennia veel
gezondheidswinst opgeleverd. Vooral door de hoge concentraties fijn stof en
ozon en door de nog altijd omvangrijke geluidhinder treden echter nog steeds
effecten op de volksgezondheid op. De hardnekkige milieuproblemen hangen
vooral samen met de groei van het energiegebruik, de mobiliteit en de
landbouw, en blijven inspanningen vergen. Daarnaast zijn er nieuwe of
sluimerende milieuproblemen die vragen om waakzaamheid. Recente incidenten
zoals dioxine in veevoer en besmetting met legionella laten zien dat ook
oude en ogenschijnlijk opgeloste problemen toch weer risico's voor de
volksgezondheid kunnen opleveren.
