Sinds 1996 komt kinkhoest vaker voor in Nederland, ook onder volwassenen. Elke 2 tot 4 jaar is er een piek in het aantal kinkhoestmeldingen. Op deze pagina staan de actuele cijfers over kinkhoest in Nederland.
17 april 2024: nog steeds stijging kinkhoestmeldingen
Het wekelijks aantal meldingen van mensen met kinkhoest bij het RIVM stijgt nog steeds. In de eerste twee weken van april werden in totaal ruim 1800 mensen met kinkhoest gemeld, waarvan ongeveer 50 baby's. De meerderheid van deze mensen werd al voor april ziek. In 2024 zijn tot 15 april in totaal 5303 mensen gemeld met kinkhoest, waarvan 276 baby's. Deze aantallen zijn heel hoog in vergelijking met voorgaande jaren. Ook vergeleken met de jaren voor de coronapandemie. Bijna de helft van alle baby's met kinkhoest werd opgenomen in het ziekenhuis.
De kinkhoestmeldingen komen uit het hele land. Het aantal gemeenten met baby's met kinkhoest neemt nog steeds toe. In sommige gemeenten zijn in 2024 naar verhouding meer mensen en baby's gemeld met kinkhoest dan in andere gemeenten.
In april kreeg het RIVM ook een melding van het overlijden van iemand ouder dan 80 jaar met kinkhoest. Eerder dit jaar werd al het overlijden van vier baby's gemeld bij het RIVM.
Uit cijfers van de Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn blijkt dat huisartsen de laatste 1-2 weken iets minder patiënten zien met kinkhoest. Ook het aantal kinderen dat met kinkhoestklachten naar de huisarts gaat neemt voorzichtig af.
3 april 2024: aantal meldingen kinkhoest stijgt nog steeds
Het RIVM ziet het aantal meldingen van mensen met kinkhoest nog steeds stijgen. In totaal zijn in de eerste maanden van 2024 (januari tot en met maart) meer dan 3.600 meldingen binnengekomen van mensen met kinkhoest, waarvan 228 zuigelingen. De helft van deze jonge kinderen komt in het ziekenhuis terecht. Sommige baby’s overlijden aan de gevolgen van de ziekte.
Vaccinatie van zwangeren en pasgeboren baby’s is de belangrijkste manier om ernstige kinkhoest onder zuigelingen te voorkomen. Een zwangere die de vaccinatie op tijd haalt (22-wekenprik) is beschermd tegen kinkhoest. Ook de baby is dan meteen na de geboorte beschermd. De vaccinatie voorkomt bij 9 van de 10 baby’s jonger dan 3 maanden een kinkhoestinfectie.
Verder blijft het RIVM mensen die hoesten en snotteren oproepen om contact met hoogzwangeren en pasgeboren baby’s te vermijden.
15 maart 2024: Aantal meldingen blijft stijgen, tenminste vier baby’s overleden
Het aantal meldingen van kinderen met kinkhoest blijft stijgen. Eerder meldde het RIVM al zorgen te hebben over de stijging. Sindsdien krijgt het RIVM ongeveer 200-300 meldingen per week van kinderen met kinkhoest. Daarbij gaat het om minimaal 20 baby’s (kinderen jonger dan 1 jaar) per week. Ongeveer de helft van de baby’s met kinkhoest werd afgelopen weken opgenomen in het ziekenhuis. Bij het RIVM is in de periode februari-maart het overlijden van vier baby’s aan de gevolgen van kinkhoest gemeld.
De stijging van het aantal baby’s met kinkhoest is in het hele land zichtbaar. Eerder was de stijging te zien in de bible belt. Ongeveer 85% van de baby’s was niet voldoende beschermd tegen kinkhoest omdat de baby en/of de moeder niet gevaccineerd was.
Vaccinatie van zwangeren(externe link) (opent in een nieuw venster) (opent in een nieuw venster) en pasgeboren baby’s is de belangrijkste manier om kinkhoest te voorkomen. Een zwangere die de vaccinatie op tijd haalt (22-wekenprik) is beschermd tegen kinkhoest. Ook de baby is dan meteen na de geboorte beschermd. De vaccinatie voorkomt bij 9 van de 10 baby’s jonger dan 3 maanden een kinkhoestinfectie.
Verder blijft het RIVM mensen die hoesten en snotteren oproepen om contact met hoogzwangeren en pasgeboren baby’s te vermijden.
Kinkhoestmeldingen per maand 2018 t/m 2024
Artsen en hoofden van laboratoria melden een patiënt met kinkhoest aan de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst). De grafiek hieronder toont het aantal meldingen van mensen met kinkhoest per maand in Nederland van 2018 tot en met maart 2024. De aantallen voor de laatste maanden zijn nog niet compleet. Dit komt omdat veel meldingen later binnenkomen.
Grafiek kinkhoestmeldingen per maand
Sla de grafiek Kinkhoestmeldingen per maand, over en ga naar de datatabelFiguur 1: Aantal kinkhoestmeldingen met een eerste ziektedag in 2023 en 2024, per maand.
*Voor januari tot en met maart 2024 toont de figuur voorlopige aantallen. Door een vertraging tussen de eerste ziektedag en de melddatum neemt het aantal meldingen in deze maanden nog toe. Er zijn nog te weinig meldingen met een eerste ziektedag in april 2024 om in deze grafiek te tonen.
Meldingen van kinkhoest van 1976-2024
De figuur hieronder toont het aantal kinkhoestmeldingen per jaar sinds 1976. In de jaren 1996-2020 was het aantal meldingen van kinkhoest hoger, ook bij volwassenen. Dit komt omdat de structuur van de bacterie is veranderd. Daardoor kan de bacterie makkelijker mensen ziek maken die al gevaccineerd zijn.
Kinkhoestmeldingen
Sla de grafiek Kinkhoestmeldingen per jaar over en ga naar de datatabelFiguur 2: Meldingen van kinkhoest van 1976-2024. Aantallen tot en met 1988 zijn gebaseerd op meldingsdatum. Aantallen vanaf 1989 zijn gebaseerd op de eerste ziektedag. Vanaf 1988 tot 1997 golden strengere voorwaarden om een kinkhoestmelding te doen. Voor 2023 en 2024 worden voorlopige aantallen getoond.
* Voor 2024 toont de figuur voorlopige aantallen. Deze aantallen zijn gebaseerd op de meldingen van 1 januari tot 15 april 2024.
In 2012 was er een piek in het aantal meldingen. Tussen april 2020 en juni 2023 waren er veel minder kinkhoestmeldingen. Waarschijnlijk werkten de maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus ook tegen de verspreiding van de kinkhoestbacterie. Hierdoor bouwden weinig mensen in deze periode immuniteit tegen kinkhoest op. Dit verklaart waarschijnlijk mede waarom we nu zoveel kinkhoest zien.
Gemelde baby's met een eerste ziektedag in 2024, per gemeente
Onderstaande kaart toont het aantal kinkhoestmeldingen (van zuigelingen van 0 - 11 maanden met een eerste ziektedag in 2024. Het gaat om het aantal meldingen per 100.000 baby's, per gemeente.
Figuur 3. Het totaal aantal gemelde baby's met kinkhoest in 2024, per 100.000 baby's, per gemeente met een eerste ziektedag in 2024. Door de weergave per 100.000 baby's zijn er geen gemeenten met meer dan 0 en minder dan 38 meldingen per 100.000 baby's.
Aantal zuigelingen per maand met kinkhoest 2018 t/m 2024
In de grafiek hieronder staat het aantal gemelde zuigelingen per jaar en maand van de eerste ziektedag. In deze figuur is goed te zien hoe hoog het aantal gemelde zuigelingen begin 2024 is in vergelijking met de afgelopen jaren, ook ten opzichte van de jaren voor de coronapandemie.
Grafiek aantal zuigelingen per maand met kinkhoest
Sla de grafiek Meldingen van baby's met kinkhoest, over en ga naar de datatabelFiguur 4 : Absoluut aantal gemelde zuigelingen per jaar en maand van de eerste ziektedag. Het aantal meldingen met een eerste ziektedag in maart 2024 zal nog toenemen vanwege een vertraging tussen de eerste ziektedag en de melddatum. Er zijn nog te weinig meldingen met een eerste ziektedag in april 2024 om in deze grafiek te laten zien.
Kinkhoestmeldingen per jaar per leeftijd vanaf 2000
De figuur hieronder toont het aantal meldingen van kinkhoest per 100.000 inwoners per leeftijdsgroep vanaf 2000. Na de piek van kinkhoestmeldingen in 2012 volgde een daling in 2013. Ook de daling tijdens de coronapandemie is goed in deze figuur te zien.
Kinkhoestmeldingen per jaar per leeftijd vanaf 2000-2023
Sla de grafiek Kinkhoestmeldingen per jaar per leeftijdsgroep over en ga naar de datatabelFiguur 5: Aantal meldingen van kinkhoest per 100.000 inwoners per leeftijdsgroep van 2000 t/m 2024. *Voor 2024 toont de figuur voorlopige aantallen. Deze aantallen zijn gebaseerd op meldingen van 1 januari tot 15 april 2024.
Alle gemelde patiënten met een eerste ziektedag in 2024, per gemeente
Onderstaande kaart toont het aantal kinkhoestmeldingen voor alle leeftijden met een eerste ziektedag in 2024. Het gaat om het totaal aantal gemelde patiënten per 100.000 inwoners, per gemeente.
Figuur 6. Het totaal aantal gemelde patiënten met kinkhoest in 2024, per 100.000 inwoners, per gemeente. Door de weergave per 100.000 inwoners zijn er geen gemeenten met meer dan 0 en minder dan 3 meldingen per 100.000 inwoners.
Sterfte door kinkhoest
Voor de invoering van vaccinatie tegen kinkhoest in 1957, stierven elk jaar ongeveer 200 kinderen aan de ziekte. Na de invoering van de kinkhoestvaccinatie is het aantal kinderen met kinkhoest sterk gedaald. Vanaf 1964 sterven per jaar zo’n 0-2 personen aan kinkhoest. In 2024 is het aantal gemelde overlijdens nu (17-4-2024) 5.
Kinkhoeststerfte 1957-2024
Sla de grafiek Kinkhoeststerfte over en ga naar de datatabelFiguur 5a: Kinkhoeststerfte van 1957-2024 (Bron: CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) Statline (t/m 2022) en Osiris (2023-2024).
*Voor de jaren 2022 t/m 2024 toont de figuur voorlopige aantallen.
Kinkhoeststerfte 1905-1955
Sla de grafiek Kinkhoest sterfte over en ga naar de datatabelFiguur 5b: Kinkhoeststerfte van 1905-1956 (Bron: CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) Statline)