Met de afspraken in het Akkoord Verbetering Productsamenstelling worden slechts kleine stappen gezet om de dagelijkse zout- en energie-inname (via suiker) te verlagen. Dat blijkt uit berekeningen van het RIVM. Uitbreiding en aanscherping van de afspraken zijn nodig om tot een substantieel lagere zout- en suikerinname te komen. Daarnaast moet er volgens de Commissie Criteria Productverbetering een nieuw integraal systeem van productverbetering komen. 

Dagelijks consumeert een volwassen Nederlander gemiddeld 8,7 gram zout en 114 gram suiker. Dit is ruim boven de aanbevelingen. Brood, vlees en kaas dragen het meeste bij aan de dagelijkse inname van zout. Via frisdranken, melkproducten en banket en zoetwaren krijgt een Nederlander de meeste suikers binnen. Binnen het Akkoord Verbetering Productsamenstelling (AVP Akkoord Verbetering Productsamenstelling (Akkoord Verbetering Productsamenstelling)) is onder andere afgesproken het zoutgehalte van vleeswaren met 10% te verlagen en de hoeveelheid toegevoegde suikers in zuiveldranken en zuiveltoetjes met 5% te verlagen. 

Dagelijkse zout- en suikerinname

Het RIVM heeft berekend wat het naleven van de huidige afspraken (vastgesteld tot en met 2016) betekent voor de dagelijkse zout- en suikerinname. En wat het effect zou zijn als deze afspraken worden aangescherpt of verbreed naar meer producten. Als de fabrikanten zich aan de gemaakte afspraken houden, kan de dagelijkse zoutinname met 0,4 gram en de suikerinname met 2 gram (8 kcal kilocalorie (kilocalorie)) per dag dalen. Als de afspraken worden aangescherpt met een 10% extra verlaging van de gehaltes, kan de inname dalen met 0,7 gram zout en 5 gram (20 kcal) suiker per dag. Wanneer daarnaast de afspraken worden uitgebreid naar meer voedingsmiddelen, waarvoor nu geen afspraken gelden, kan de dagelijkse zoutinname met bijna 1 gram dalen. De zoutinname blijft echter boven de maximale norm van 6 gram per dag. De suikerinname kan 9 gram (36 kcal) dalen. Naast het aanpassen van de samenstelling van voedingsmiddelen, blijft een gezonde voedselkeuze volgens de Schijf van Vijf belangrijk om de dagelijkse zout- en suikerinname beperkt te houden.

Nieuw systeem van productverbetering

Een commissie onder leiding van het RIVM adviseert om te komen tot een nieuw integraal systeem van productverbetering, met per voedingsmiddelengroep een samenhangende set criteria voor zout, verzadigd vet, suiker, calorieën en vezel. In Nederland kennen we verschillende systemen die de samenstelling van voedingsmiddelen kunnen helpen verbeteren: het Akkoord Verbetering Productsamenstelling tussen de overheid en het bedrijfsleven, het Vinkje (voedselkeuzelogo) op verpakkingen en de Schijf van Vijf met adviezen voor een gezonde voeding van het Voedingscentrum. Ze bevatten afspraken of criteria voor de gehalten zout, verzadigd vet en suiker in producten, maar vertonen weinig samenhang. 

Om een nieuw integraal systeem te laten slagen is het belangrijk om draagvlak te creëren door maatschappelijke organisaties en de industrie bij de ontwikkeling te betrekken. Daarnaast is het belangrijk dat de criteria vanuit de rijksoverheid worden vastgesteld en regelmatig worden aangescherpt. Ten slotte moet een onafhankelijke organisatie bijhouden of voedingsmiddelen aan de criteria voldoen. De Commissie Criteria Productverbetering is ingesteld door het ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en bestaat uit wetenschappers uit de Wetenschappelijke Adviescommissie van het (voormalige) Vinkje (Wecom Wetenschappelijke Adviescommissie (Wetenschappelijke Adviescommissie)), de Wetenschappelijke adviescommissie van het Akkoord Verbetering Productsamenstelling (WAC Wetenschappelijke adviescommissie (Wetenschappelijke adviescommissie)) en het Voedingscentrum. De commissie wordt voorgezeten en begeleid door het RIVM.