Krijgt een chemische fabriek wel of geen vergunning om afvalwater te lozen en welke voorwaarden gelden daarbij? Waar kunnen woningen gebouwd worden of mag een nieuw bedrijventerrein komen? Gemeenten, provincies en regionale uitvoeringsdiensten wegen verschillende belangen af wanneer ze hierover beslissen, en drinkwater moet daarbij hoog op de agenda staan. Er zijn allerlei instrumenten die ervoor moeten zorgen dat overheden deze afweging zorgvuldig maken. Maar zelfs als álle regels, bepalingen en normen worden toegepast, kan een gevaar of risico voor de drinkwatervoorziening over blijven. Daarom staat in de Drinkwaterwet dat overheden en drinkwaterbedrijven moeten zorgen voor een veilige drinkwatervoorziening. De wet laat echter open hoe die zorgplicht kan of moet worden ingevuld. Daarvoor is er nu het informatieblad ‘Zorgplicht Drinkwater, Wat betekent dit voor u?’. Het RIVM stelde het informatieblad op voor overheden inclusief waterschappen en Rijkswaterstaat, in opdracht van de vereniging van waterbedrijven Vewin en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
De publieke drinkwatervoorziening is van nationaal belang en hangt nauw samen met de volksgezondheid. Het Rijk, provincies, gemeenten en waterbeheerders als waterschappen en Rijkswaterstaat hebben een zorgplicht om deze drinkwatervoorziening veilig te stellen. Deze zorgplicht geldt zowel voor de bescherming van bronnen voor drinkwater (grond- en oppervlaktewater) als voor de drinkwaterinfrastructuur. Zo kan bijvoorbeeld een lozing van chemische stoffen op het riool of in een rivier met stroomafwaarts een innamepunt van een drinkwaterbedrijf grote gevolgen hebben voor de drinkwatervoorziening. Dit toont aan hoe belangrijk kennis over de zorgplicht bij overheden is.
Ruimtelijke ordening, water, milieu
Het informatieblad ‘Zorgplicht Drinkwater, Wat betekent dit voor u?’ is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met beleid op het terrein van bijvoorbeeld ruimtelijke ordening, water of milieu. Voor het eerst zijn voorbeelden, handvatten en handelingsopties uit de praktijk gebundeld om overheden en waterbeheerders te helpen invulling te geven aan hun zorgplicht drinkwater. Overheden kunnen de zorgplicht invullen door expliciete afwegingen te maken in de ruimtelijke ordening, het waterbeheer, het milieu-, landbouw-, energie- en mijnbouwbeleid en het beleid voor stoffen en producten. Al deze beleidsterreinen kunnen invloed hebben op de drinkwatervoorziening. Het informatieblad geeft voor verschillende beleidsstappen aan welke mogelijkheden er zijn invulling te geven aan de zorgplicht. Hoe eerder de zorgplicht voor de drinkwatervoorziening een plek krijgt, hoe makkelijker het in latere fasen wordt om bijvoorbeeld bij vergunningverlening te motiveren welke beschermingsmaatregelen nodig zijn.
Het RIVM stelde het informatieblad op in nauwe samenwerking met provincies, waterschappen, gemeentes, Rijkswaterstaat, Vewin en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Zorgvuldig omgaan met bronnen voor drinkwater
De zorg voor veilig en gezond drinkwater is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Een effectieve bescherming van grond- en oppervlaktewater is nodig want het is van belang zorgvuldig om te gaan met deze bronnen voor drinkwater. Het informatieblad Zorgplicht Drinkwater kan hierbij helpen.