Overzicht van bijzondere meldingen, clusters en epidemieën van infectieziekten in binnen- en buitenland tot en met 16 november 2012.
Binnenlandse signalen
Toename van leptospirose
Er zijn in 2012 meer patiënten met leptospirose gemeld dan
voorgaande jaren. Tot en met 23 oktober zijn 40 meldingen gedaan.
In de periode 2008-2011 waren er gemiddeld 30 meldingen per jaar.
In 2012 hebben 15 patiënten leptospirose vermoedelijk opgelopen in
Nederland en 21 in het buitenland. Van 4 personen is het land van
besmetting nog onbekend. Het aantal patiënten dat in Nederland is
besmet is ook hoger dan in voorgaande jaren. Van deze groep zijn 2
patiënten mogelijk besmet door dezelfde bron, namelijk tijdens een
wedstrijd slootspringen.
(Bron: RIVM)
Toename van respiratoire enterovirus 68-infecties
In de periode 2008-2010 was er wereldwijd een piek in het aantal enterovirus 68-infecties. Het enterovirus 68 behoort tot de groep D-enterovirussen en veroorzaakt milde tot ernstig verlopende respiratoire infecties bij kinderen en ouderen. In Nederland was er een piek in 2010, met uiteindelijk 24 patiënten. De piek werd zowel gezien in de gegevens van de huisartsenpeilstationsurveillance voor influenza-achtig ziektebeeld (IAZ (influenza-achtig ziektebeeld)) en andere acute respiratoire infecties (ARI (acute respiratoire infectie)) als in de gegevens van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG (Universitair Medisch Centrum Groningen)) over opgenomen patiënten met ernstige respiratoire klachten. In 2011 werden in Nederland geen enterovirus 68-infecties opgemerkt. In 2012 zijn in de periode week 38-44 5 patiënten met enterovirus 68 gevonden in de huisartsenpeilstationsurveillance voor IAZ en ARI. (Figuur 1)
Een aantal gevonden enterovirussen moet nog getypeerd worden.
Vooral in deze periode van het jaar komen enterovirus 68-infecties
voor. In de enterovirussurveillance is recent ook een enterovirus
68 gevonden in een respiratoir monster. Bij respiratoire klachten
is het geen algemeen gebruik om enterovirus in de differentiaal
diagnose op te nemen. Bovendien wordt in rhinovirus PCR (polymerase chain reaction)’s
enterovirus 68 frequent als rhinovirus gedectecteerd. Vanwege het
mogelijk ernstige beloop van een enterovirus 68-infectie moeten
zowel de behandelaar als het laboratorium nu weer bedacht zijn op
een enterovirusinfectie bij respiratoire klachten.
(Bronnen: RIVM, J.Clin.Virol, Virology)
Figuur 1: patiënten met enterovirus 68 in de huisartsenpeilstationsurveillance voor IAZ en ARI in de weken 38-44
Sarcocystose na een reis door Maleisië
Op ProMed (Program for Monitoring Emerging Diseases) werd melding gemaakt van 2 Nederlandse vrouwen (Den
Haag en Leiden) met acute spiersarcocystose, een parasitaire
infectie. Zij hadden een gezamenlijke rondreis in Maleisië gemaakt.
Beide hadden aanhoudende klachten van koorts, spierpijn, hoofdpijn
en malaise, in combinatie met eosinofilie. Bij één van de 2 vrouwen
werden spierbiopten afgenomen. Pathologisch onderzoek liet
structuren zien die microscopisch passen bij Sarcocystose. De
patiënten hebben de infectie zeer waarschijnlijk opgelopen op het
Maleisische eiland Tioman. In augustus werd op ProMed melding
gemaakt van 5 Franse patiënten die op Tioman waren geweest. Vorig
jaar was er ook een uitbraak van Sarcocystose onder reizigers naar
Tioman. Toen ging het om 35 reizigers uit 5 verschillende landen.
Voor zover bekend zijn er ongeveer 130 verschillende
Sarcocystis-species. De mens kan zowel eindgastheer, als
tussengastheer zijn voor deze intracellulaire protozoaire
infectieziekte, die vooral bij varkens en koeien wereldwijd
frequent wordt gevonden en ook ziekte veroorzaakt. De mens kan
intestinale sarcocystose oplopen na het eten van rauw vlees van
rund of varken, maar dit gaat zelden gepaard met klachten. Behalve
mensen kunnen onder andere ook katten, honden en (mensapen
eindgastheer zijn. Voor de rol van tussengastheer is opname van het
sporocystenstadium noodzakelijk. Dit kan leiden tot
spiersarcocystose met klachten die sterk lijken op trichinellose.
Infecties worden praktisch nooit met een spierbiopsie bevestigd. In
2011 en 2012 werden respectievelijk 35 en 37 mensen gemeld bij
Geosentinel, EuroTravNet en TropNet.
(Bronnen: ProMed, LUMC (Leids Universitair Medisch Centrum))
Buitenlandse signalen
Polio wereldwijd
In 2012 werden tot 6 november 181 gevallen met poliomyelitis
gerapporteerd door de WHO (World Health Organization). Vorig jaar waren het 505 patiënten in
dezelfde periode. Van deze 181 patiënten werden er 176 gemeld in de
laatste polio-endemische landen, Nigeria (101 gevallen), Pakistan
(48 gevallen) en Afghanistan (27 gevallen). Het aantal
gerapporteerde gevallen is nog nooit zo laag geweest. India is al
bijna 2 jaar poliovrij; een enorme prestatie dankzij veel
vaccinatiecampagnes met trivalent of bivalent oraal poliovaccin (6
maal per jaar onder bijna 200 miljoen kinderen onder de 5 jaar). In
Nigeria stijgt het aantal poliopatiënten weer. De kans dat het
poliovirus van daar naar omringende landen wordt overgebracht is
groot en vraagt om grote alertheid omdat Nigeria nu het enige land
in Afrika is waar het wildpoliovirus nog circuleert. In 2012 is
alleen in Tsjaad vanuit Nigeria wildtype-poliovirus overgebracht op
5 mensen. De laatste melding daar was in juni 2012.
(Bon: WHO)
Uitbraken van hepatitis E in vluchtelingenkampen in Zuid-Soedan
De vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties
(UNHCR (United Nations High Comittee on Refugees)) meldt uitbraken van hepatitis E in
vluchtelingenkampen in Zuid-Soedan. Het gaat om kampen in de
gebieden Upper Nile en Unity, waar in totaal 175.000 vluchtelingen worden
opgevangen door de UNHCR. In totaal zijn 1050
patiënten gerapporteerd waarvan er 26 overleden zijn. De UNHCR
kampt met financiële tekorten om de vluchtelingenkampen van basale
benodigdheden te voorzien, zoals schoon drinkwater, latrines en
zeep.
(Bron: UNHCR)
Nieuwe coronavirus aangetoond bij meerdere patiënten in het Midden-Oosten
Retrospectief zijn er tussen april en begin december 2012 in totaal 9 patiënten gediagnosticeerd met het voorheen onbekend coronavirus HcoV-EMC (Erasmus Medisch Centrum)/2012. Vijf van hen zijn overleden. Een paar patiënten behoren tot een familiecluster. Het is vooralsnog niet duidelijk of er in dit gezin sprake is geweest van mens-op-mens- transmissie, of blootstelling aan dezelfde, onbekende bron. Enkele andere patiënten hebben vlak voor ziekte contact gehad met dieren. Het coronavirus valt fylogenetisch tussen coronavirussen die eerder bij vleermuizen zijn aangetroffen. Echter, het is nog onduidelijk hoe de 9 patiënten besmet zijn geraakt.
(Bronnen: WHO, ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control))
Een vos en een hond met rabiës in Griekenland
De Wereldorganisatie voor diergezondheid (OIE (World Organisation for Animal Health)) meldt dat in oktober een rabiëspositieve vos is aangetroffen in de regio West- Macedonië, in het noordwesten van Griekenland. De vos werd afgemaakt vanwege abnormaal gedrag. Ook is in hetzelfde gebied een agressieve herdershond gemeld die zowel een mens als honden en schapen had gebeten. Ook bij deze hond werd rabiësvirus aangetoond en degene die was gebeten heeft postexpositieprofylaxe toegediend gekregen. In de noordelijk gelegen buurlanden Albanië en Macedonië wordt in toenemende mate rabiës gevonden onder wilde dieren. In deze landen wordt rabiës ook vaker vastgesteld onder gedomesticeerde dieren, zoals katten. Griekenland was vrij van rabiës. In 1987 werd in hetzelfde gebied voor het laatst rabiës bij een vos vastgesteld. De surveillance is opgeschaald en zowel huis- als zwerfkatten en honden worden gevaccineerd. Ook zijn er plannen om volgend jaar oraal rabiësvaccin via voedsel aan vossen te geven. Tot op heden zijn geen humane gevallen van rabiës gerapporteerd in Griekenland.
(Bronnen: OIE, ProMed)
Auteur
E. Fanoy, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven
Correspondentie:
E. Fanoy | ewout.fanoy@rivm.nl