Overzicht van bijzondere meldingen, clusters en epidemieën van infectieziekten in binnen- en buitenland tot en met 18 oktober 2012
Binnenlandse signalen
Uitbraak Salmonella Thompson
In totaal zijn (tot en met 2 november) 1063 mensen
ziek geworden door de uit de handel genomen gerookte zalm. Het
werkelijke aantal besmettingen ligt vermoedelijk hoger. Nadat de
zalm uit de handel is genomen kwamen er nog nieuwe ziektegevallen
bij, wellicht door de consumptie van besmette zalm in de periode
voordat die begin oktober uit de schappen is gehaald. Ook de
toegenomen aandacht voor de Salmonella-besmetting heeft
invloed: mensen met klachten gaan daardoor eerder naar de huisarts.
Zo worden besmettingen bekend, die anders niet aan het licht zouden
zijn gekomen. Vier oudere mensen zijn overleden ten gevolge van een
infectie met Salmonella Thompson.
(Bron: RIVM)
Figuur 1 Incidentie acute HPV (humaan papillomavirus)-infecties
Incidentie van acute hepatitis B op laagste punt sinds 1970
De incidentie van acute hepatitis B-virus
(HBV (hepatitis B virus))-infecties in Nederland neemt verder af. In 2011
was de incidentie 0,9 per 100.000 inwoners. Sinds er
laboratoriumdiagnostiek mogelijk is naar HBV-infecties
(aanvankelijk met de test voor ‘Australië antigeen’ die eind jaren
’60 beschikbaar kwam) is de incidentie niet zo laag geweest. Bij
mannen daalde de incidentie van 3,1/100.000 in 2004 naar
1,5/100.000 in 2011, terwijl bij vrouwen de incidentie tussen
2004-2008 stabiel bleef rond de 0,7/100.000 en daarna afnam tot
0,4/100.000 in 2011. (Figuur 1). Onveilig seksueel contact met een
losse partner blijft de meest gerapporteerde bron voor een acute
HBV-infectie bij zowel mannen als vrouwen. Bij mannen
die seks hebben met mannen (MSM (mannen die seks hebben met mannen)) is hun vaste partner
de meest waarschijnlijke bron in minder dan 10% van de gevallen,
bij heteroseksuelen in ongeveer een derde van de gevallen. De
daling in incidentie van acute HBV-infecties sinds
2004 kan grotendeels verklaard worden door de afname van
besmettingen onder MSM (-51%), maar ook het aantal
patiënten waarbij geen bron werd gevonden daalde aanzienlijk
(-50%).
(Bron: RIVM)
Buitenlandse signalen
Uitbraak van acute gastro-enteritis onder schoolgaande kinderen in Duitsland
Het Robert Koch Instituut (RKI (Robert Koch Instituut)) in
Duitsland rapporteerde een grote uitbraak van acute
gastro-enteritis (diarree en overgeven) onder vooral schoolgaande
kinderen en kinderen die naar een kinderdagverblijf gaan, in
Oost-Duitsland. Bij een aantal patiënten is norovirus als verwekker
aangetoond. Uit epidemiologische studies bleken aardbeiencompote en
aardbeienkwark geassocieerd met de uitbraak. Er is norovirus in een
partij bevroren aardbeien aangetoond. De uitbraak is voorbij en er
zijn uiteindelijk meer dan 11.000 patiënten gemeld.
(Bron: RKI)
Importgeval van Krim-Congo hemorragische koorts in Schotland
Begin oktober is een 38-jarige man in Schotland overleden aan Krim-Congo hemorragische koorts. Hij was ziek aangekomen in Schotland vanuit Afghanistan en ging zelf direct naar een lokaal Schots ziekenhuis. Vervolgens is hij overgebracht naar een ziekenhuis met isolatiefaciliteiten, waar hij is overleden. Krim-Congo hemorragische koortsvirus kan worden overgebracht door teken of door contact met lichaamsvloeistoffen van besmette mensen of dieren. De mortaliteit is op basis van bekende ziektegevallen tussen de 10 en 40%. Het virus komt voor in delen van Eurazië, het Midden-Oosten en Afrika. Bij de Schotse patiënt acht men de kans op secundaire besmettingen klein, maar nabije contacten van de patiënt worden voor de zekerheid gevolgd. (Bronnen: EWRS (early warning response system), ProMed (Program for Monitoring Emerging Diseases))
Autochtone denguevirus-infecties op Madeira
Op het Portugese eiland Madeira (figuur 2) zijn sinds begin oktober 14 bevestigde en 34 mogelijke patiënten van denguevirusinfecties gemeld. Een aantal patiënten was niet recent van het eiland geweest. Er is op Madeira nooit eerder een autochtone patiënt met dengue gemeld. Sinds 2004 is bekend dat de mug Aedes aegypti, een vector voor denguevirus, voorkomt op het eiland. Mogelijk heeft de warme en vochtige zomer van 2012 voor een toename van de muggenpopulatie gezorgd. Enkele onderzochte patiëntenmonsters toonde een denguevirusserotype 1 aan, met een sequentie die het meest overeenkomt met virale stammen die circuleren in Latijns-Amerika. Of het virus via geïnfecteerde muggen of reizigers op het eiland terecht is gekomen is onbekend. Epidemiologische studies en muggenbestrijdingsmaatregelen zijn opgestart. (Bronnen: EWRS, ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control))
Figuur 2 Ligging Madeira (Bron: EpiSouth)
Meningitisuitbraak in de Verenigde Staten door besmette epidurale injecties
De Centers for Disease Control and Prevention
(CDC (Centers for Disease Control and Prevention)) melden een uitbraak van schimmelinfecties in de
Verenigde Staten onder patiënten die besmette epidurale
steroïde-injecties hebben gekregen. Op 9 oktober werden uit 10
staten 137 zieken en 12 sterfgevallen gemeld. Het geneesmiddel
methylprednisolonacetaat van 1 producent is van de markt gehaald.
Bij 25 patiënten zijn met kweek-, PCR (polymerase chain reaction)- of histopathologisch
onderzoek aanwijzingen gevonden voor een schimmelinfectie in het
centrale zenuwstelsel. De meest gevonden schimmel is daarbij
Exserohilum en bij 1 patiënt Aspergillus. De patiënten hebben milde
tot ernstige neurologische klachten.
(Bronnen: CDC, ProMed)
Nieuw coronavirus aangetoond bij 2 patiënten
Autoriteiten van Saoedi-Arabië en het Verenigd
Koninkrijk hebben 2 patiënten gemeld met een nieuw type
coronavirus. De eerste patiënt was een man uit Saoedi-Arabië, die
in juni met acuut respiratoir distress syndroom (ARDS (Acute respiratory distress syndrome))
in het ziekenhuis werd opgenomen en snel daarna overleed. Door het
WHO (World Health Organization) (Wereldgezondheidsorganisatie)-
referentielaboratorium van het Erasmus MC (Erasmus University Medical Center) werd post mortem in een monster van
deze patiënt een nieuw coronavirus aangetoond. Dit werd op 20
september via ProMed bekend gemaakt. De tweede patiënt, een man uit
Qatar die kort tevoren Saoedi-Arabië had bezocht, werd begin
september in Qatar in het ziekenhuis opgenomen met
ARDS. Vanwege verslechtering van zijn situatie werd
hij overgeplaatst naar een Londens ziekenhuis. Bij vergelijking van
het virus van beide patiënten, bleek 99,5 % homologie te bestaan,
met 1 nucleotide verschil in de vergeleken sequenties.
Coronavirussen veroorzaken respiratoire infecties bij mensen en
dieren, die kunnen variëren van een milde verkoudheid tot Severe
Acute Respiratory Syndrome (SARS (severe acute respiratory syndrome)). Het is vooralsnog
niet duidelijk of het ernstige ziektebeeld van beide patiënten de
typische manifestatie is van dit virus, of dat het ook een milder
ziektebeeld of een asymptomatische infectie kan geven. Het is ook
niet bekend of het nieuwe coronavirus van mens op mens kan worden
overgedragen, maar het contactonderzoek rondom beide patiënten zijn
geen nieuwe patiënten gevonden.
(Bronnen: WHO, HPA (Health Protection Agency), ECDC, ProMed,
RIVM)
Toename van het aantal West-Nijlvirusinfecties in de Verenigde Staten
Het Amerikaanse CDC rapporteert
opnieuw een toename van het aantal
West-Nijlvirus(WNV (West Nile virus)-)infecties in de Verenigde Staten.
In totaal zijn in 2012 tot nu toe 3.142 patiënten gemeld, waarvan
er 134 zijn overleden. 52% Van de patiënten heeft de
neuro-invasieve vorm (zoals meningitis of encefalitis). Ruim 65%
van de patiënten komt uit Texas, Mississippi, Louisiana, Oklahoma,
Michigan, South Dakota en Californië.
(Bron: CDC)
Auteur
E. Fanoy, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven
Correspondentie:
E. Fanoy | ewout.fanoy@rivm.nl