Samenvatting

De aanleiding voor deze studie vormde de behoefte bij de Rijksplanologische Dienst van het Ministerie van VROM (Programma Ruimte Water, Milieu) om de beschikbare kennis over de relaties tussen functies in het landelijk gebied en de milieukwaliteit te ontsluiten en te integreren. In dit rapport wordt een methode beschreven die is ontwikkeld om de relatie tussen de ruimtelijke functies natuur en drinkwaterwinning en de milieukwaliteit te kunnen analyseren. Daarnaast biedt deze methode, door het opsporen van ruimtelijke relaties via lucht en water tussen gebieden en functies, aanknopingspunten voor het formuleren van ruimtelijke strategieen voor het oplossen van milieuproblemen. Het onderzoek naar de milieukwaliteit in relatie tot de functies is geconcentreerd op de volgende gebiedscategorieen: 1) de grote natuurgebieden uit de ecologische hoofdstructuur, voornamelijk in hoog-Nederland ; 2) de grotere, aaneengesloten kwel- en infiltratiegebieden ; 3) de veenweidegebieden ; 4) en de grote oppervlaktewateren in verband met de bereiding van drinkwater. Op basis van recente milieukwaliteitsgegevens, voor het grootste deel ontleend aan de Milieubalans 1995 en 1996, wordt per gebiedscategorie een rangschikking gemaakt van de voornaamste bedreigingen en worden voor zover de 'stand der kennis' dat toelaat uitspraken gedaan over de belangrijkste milieuproblemen, alsmede de regionale verschillen daarin. Deze verschillen worden mede veroorzaakt door de variatie in de abiotische draagkracht van het systeem. In het tweede deel van de analyses wordt uitgebreid ingegaan op de ruimtelijke relaties tussen gebieden via stofstromen in lucht en oppervlaktewater. Op basis van de analyse van de bedreigingen en potenties voor de functies natuur en drinkwaterwinning, gelet op de milieubelasting en de draagkracht van het abiotische systeem, en de ruimtelijke samenhang via de stof- en waterstromen, worden ruimtelijke strategieen opgesteld. Deze strategieen moeten worden beschouwd als indicaties voor oplossingsrichtingen voor de geconstateerde bedreigingen.