Samenvatting

De vraag wordt gesteld hoe emissies, verspreiding in milieucompartimenten, blootstelling en effecten van chemische stoffen aan elkaar gekoppeld kunnen worden om te komen tot een integrale risicoschatting. Centraal staat de vraag of de bestaande modellen en gegevensbronnen te koppelen zijn en of ze dan de hele bron-effektketen dekken. Om methoden concreet te beschrijven is gekozen voor een voorbeeldstof, de polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs). In het rapport wordt per onderdeel een overzicht van methoden en modellen gegeven dat vervolgens aan een PAK-voorbeeld toegelicht wordt. Het blijkt dat slechts voor benzo[a]pyreen en fluorantheen voldoende informatie beschikbaar was. Twee indicatoren, 10 van VROM en 6 van Borneff, zijn beschikbaar als indicator voor totaal PAK. Inzicht in feitelijke blootstelling vereist inzicht in ruimtelijke en temporele variaties van blootstelling en de variatie van blootstelling in de algemene bevolking, zodat adequate gegevens een vereiste zijn. De gegevens over PAKs voor bodem en water lieten te wensen over. Daarintegen werden voor voedsel en consumentenproducten relatief adequate gegevens gevonden. Voor lucht werd een concentratie-tijdreeks samengesteld uit monitoring gegevens en meetstudies in de stad. Als B[a]P blootstellingen tegen toxicologische gegevens aan gehouden worden wordt gesuggereerd dat grenswaarden voor lucht en voor dermale blootstelling aan producten en bodems met een hoog PAK gehalte overschreden kunnen worden. Alhoewel voedsel voor meer dan de helft van de inname zorgt, ligt de blootstelling rond een voorlopige orale grenswaarde. De studie levert inzichten in de ketenbenadering op die algemener zijn dan de voorbeeldstoffen. Ten eerste blijkt dat individuele blootstellingen aan producten of bodems met hoge (PAK)gehalten kan leiden tot relatief hoge belastingen. Ten tweede wordt geconcludeerd dat ruimtelijke en temporele patronen in emissie bekend moeten zijn voordat lokatie specifieke blootstellingen en effecten geschat kunnen worden. Als laatste levert de studie inzicht in variabiliteit van blootstelling op, waar mogelijk als een functie van leeftijd. Dit maakt het mogelijk groepen met een hoge blootstelling te onderscheiden