Go to abstract

Samenvatting

De klimaatverandering zal naar verwachting de komende decennia in Nederlandse steden meer perioden van hitte en droogte veroorzaken. Ook zullen intensievere regenbuien optreden die in het stedelijk gebied wateroverlast met zich meebrengen. De bijdrage van de bodem om steden klimaatbestendiger te maken, is in beleid echter vaak nog onderbelicht. De aanwezigheid van onbedekte bodem vergroot het waterbergend vermogen van het gebied en kan daarmee wateroverlast tegengaan. Daarnaast kan de aanleg van groen, openbaar of privé-eigendom, zorgen voor verkoeling tijdens hitteperioden. Ook buiten hitteperioden draagt groen eraan bij dat omwonenden positiever over hun gezondheid oordelen. Groen en onbedekte bodem per wijk op kaart: De baten van waterberging en groen zijn echter lastig in algemeen geldende kentallen uit te drukken, zo blijkt uit onderzoek van het RIVM. De baten zijn namelijk afhankelijk van veel factoren, zoals bodemeigenschappen, het type groen en de ruimtelijke inrichting. Om gemeenten toch een handvat te bieden, heeft het RIVM met behulp van kaarten inzichtelijk gemaakt hoe het percentage onbedekte bodem en de hoeveelheid groen per woning zich verhoudt tot bestaande richtlijnen die het klimaatbeleid ondersteunen. Op basis van deze kaarten kunnen beleidsafwegingen worden gemaakt, bijvoorbeeld op welke plek in een wijk de investering in parken en plantsoenen het meeste loont. Ook zijn kaarten gemaakt van de leeftijdsopbouw per wijk en de sociaal economische status (SES). Uit een kaart van een stad die voor dit onderzoek als voorbeeld dient, blijkt dat vooral in wijken met lage SES minder groen aanwezig is. Gemeenschappelijke belangen benutten: Om maatregelen voor meer openbaar groen en waterbergend vermogen eenvoudiger te kunnen realiseren, zouden gemeenten klimaatdoelen kunnen koppelen aan beleidsdoelen uit andere sectoren. Voorbeelden zijn infrastructuur, volksgezondheid, veiligheid en duurzaamheid. Samenwerking tussen verschillende sectoren wordt in de toekomst waarschijnlijk makkelijker als de nieuwe Omgevingswet van kracht is, waar het huidige kabinet momenteel aan werkt. Dit rapport geeft inzicht in de wijze waarop ambities op het gebied van klimaat, water, bodem en gezondheid aan elkaar gekoppeld kunnen worden.

Abstract

One of the effects of climate change expected to take place in urban areas in the Netherlands is an increase in periods of extreme heat and drought. Moreover, extreme rainfall events will probably occur, which may lead to an overburdening of public water systems in Dutch cities. How the soil can contribute to making cities more climate proof is often neglected. Research has shown that the presence of unsealed soil increases water storage capacity and can consequently prevent flooding. The planning of public or private green spaces, can also have a cooling effect during periods of extreme heat. In general, green spaces have a positive effect on how people living in the neighborhood perceive their health.

Green areas and unsealed soil per neighborhood on the map:
The benefits of water storage capacity and green spaces are difficult to express in averages. The benefits depend on many different factors such as soil properties, type of green spaces and spatial planning. To assist local authorities with policy, the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) has made maps that provide insight into the ratio of unsealed soil and the number of green spaces per household in relation to existing guidelines supporting climate policies. Based on these maps, policy assessments can be made, for example, in which site a neighborhood will most benefit from investment in parks and public gardens. Maps marking the age and socialeconomic status of the population have also been made. These maps show that in the model city that was studied for this research, the neighborhoods where people have a low social-economic status have fewer green spaces than others.

Opportunities for common interests:
To make it easier for achieving measures for more public green spaces and water storage capacity, local authorities should link goals for climate adaptation to goals in different policy fields. Examples of this are infrastructure, public health, safety and sustainability. The new legislation, which the current government is working on, aims at encouraging cooperation between different sectors. This research provides insight how goals for climate adaptation, soil, water and health can be linked.

Resterend

Grootte
1.17MB