In de gemeente Bodegraven-Reeuwijk zijn drie mensen met Q-koorts gemeld. In deze situatie is het bijzonder dat het om drie mensen in één gezin gaat. De GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst), NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit), RIVM, WBVR Wageningen Bioveterinary Research (Wageningen Bioveterinary Research) en GD Gezondheidsdienst voor Dieren (Gezondheidsdienst voor Dieren) willen achterhalen wat de oorzaak van de besmettingen is geweest. Het onderzoek loopt op dit moment.

Elk jaar krijgt het RIVM 20-30 meldingen van patiënten met Q-koorts. Dat is ongeveer op het niveau van voor de Q-koortsuitbraak in Nederland (2007-2010). We willen weten wat de mogelijke bron is van de drie gevallen binnen het gezin. De huisartsen in de regio zijn geïnformeerd, maar tot nu toe zijn er geen andere meldingen van patiënten in de omgeving. Het onderzoek dat gestart is om de bron van de besmetting te achterhalen heeft nog geen uitsluitsel opgeleverd.

Onderzoek bij dieren

Alle bedrijven met melkgeiten of melkschapen die onder de vaccinatieplicht vallen in de buurt van de woning van de patiënten hebben hun dieren gevaccineerd tegen Q-koorts. In de omgeving van het gezin worden ook vleesschapen gehouden. Bij een bedrijf waar recent schapen hebben gelammerd, is onderzoek gedaan. Daar is bij enkele schapen de Q-koorts bacterie gevonden. Er is echter geen verband aangetoond tussen Q-koorts bij deze vleesschapen en de patiënten. Uit voorzorg worden de schapen op het bedrijf waar de Q-koortsbacterie is gevonden gevaccineerd.

In de buurt van de woning van het gezin ligt een bedrijf met schapen dat een publieksfunctie heeft. De dieren op dit bedrijf waren nog niet gevaccineerd tegen Q-koorts. De NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) heeft maatregelen opgelegd en de schapen zijn alsnog gevaccineerd. Er zijn geen aanwijzingen dat de schapen van dit bedrijf de bron van de besmettingen bij de mensen zijn.

Er wordt verder onderzoek gedaan om de bron op te sporen, zodat gerichte maatregelen genomen kunnen worden. Het is echter niet zeker of de bron ooit werkelijk te achterhalen is. De bacterie komt wijdverspreid en algemeen voor.

Vaccineren van dieren tegen Q-koorts

Vleesschapen zijn zelden de oorzaak van besmettingen van Q-koorts bij mensen.  In Nederland uitgevoerd onderzoek geeft geen aanwijzingen dat bedrijven met vleesschapen een risico vormen voor Q-koortsbesmettingen bij mensen in de omgeving van de bedrijven. Daarbij speelt een rol dat vleesschapen op een andere manier gehouden worden (in de wei, met minder grote groepen drachtige dieren). Daarom geldt er geen vaccinatieplicht voor vleesschapen. Vaccinatie is alleen verplicht voor bedrijven met meer dan 50 melkgeiten of melkschapen, voor geiten en schapen op bedrijven met een publieksfunctie en voor geiten en schapen die naar keuringen/shows gaan.