English Abstract Mental disorders constitute an important societal and
public health problem, being responsible for over 23% of (direct) health
care costs. The use of mental health care services is still growing at a
substantial rate. This review illustrates that there is a growing body of
knowledge on specific determinants in the etiology of several mental
disorders. There is, however, little known about the interrelationships
between determinants in the causal chain leading to disorders. Personality
traits, traumatic events in childhood, a low socio-economic status,
extensive urbanization and rapid social changes in society are related to
more than one mental disorder. Interventions influencing these generic
determinants, or training to cope with them, will have the greatest
potential health benefits. No definite conclusions can be drawn about the
effects of interventions, influencing the determinants of mental disorders.
Interventions, targeting several determinants at the same time are assumed
to be the most promising. The effectiveness of secondary prevention of
depression in the elderly and prevention of substance abuse through programs
at school has proven sufficient for national implementation. Interventions
targeted at family members of psychiatric patients has been seen to prevent
the occurrence of distress and anxiety disorders. Investing in research on
determinants of mental disorders is a prerequisite for making progress in
prevention. Effective programmes should be nationally implemented. As
there is practically no information on strategies for implementation within
the field of mental disorder prevention, investments in this field are
required.
Rapport in het kort
Psychische stoornissen zijn verantwoordelijk voor ruim
23% van de (directe) kosten van de gezondheidszorg (inclusief zorg voor
verstandelijke handicap en dementie). Voor een beter onderbouwde preventie
binnen het geestelijk volksgezondheidsbeleid is meer kennis nodig over de
determinanten van psychische stoornissen en over de mogelijkheden om die
determinanten te beinvloeden. Deze state-of-the-art geeft aan dat
persoonlijkheidskenmerken als (overmatige) geremdheid, neuroticisme,
impulsiviteit en cognitieve en sociaal-communicatieve beperkingen meerdere
psychische stoornissen beinvloeden. Dit geldt ook voor traumatische
ervaringen in de jeugd, een lage SES, sterke verstedelijking en snelle
sociale veranderingen. Theoretisch gezien valt de meeste gezondheidswinst
op het terrein van de psychische (on)gezondheid dan ook te behalen door
beinvloeding van (het leren omgaan met) deze zogenaamde generieke
determinanten. Ten aanzien van de effecten van interventies op
determinanten van de psychische gezondheid zijn nog geen definitieve
conclusies mogelijk. Het lijkt echter aannemelijk dat met name die
interventies veelbelovend zijn die op meerdere determinanten tegelijk
aangrijpen. Dit sluit aan bij het gegeven dat interacties tussen
determinanten een belangrijke rol spelen in de etiologie van stoornissen.
Secundaire preventie van depressie bij ouderen en preventie van druggebruik
via schoolprogramma's blijken voldoende doeltreffend om over te gaan tot
landelijke implementatie. Interventies gericht op familieleden van
psychiatrische patienten lijken doeltreffend in het voorkomen van
overbelasting, stress en angst. Een intensivering van het onderzoek naar
determinanten van psychische stoornissen is een noodzakelijke voorwaarde om
een flinke stap vooruit te maken ten aanzien van de mogelijkheden voor
preventie. Daarnaast is het van belang strategieen voor landelijke
implementatie van doeltreffende programma's te ontwikkelen en onderzoek op
dit terrein te stimuleren.
