English Abstract It is clear now that in Western European countries, a
lower socioeconomic status is associated with a higher frequency of a wide
range of health problems, and with higher mortality. In the Netherlands,
this association has been observed for several health indicators measured by
means of questionnaires, such as chronic conditions, health complaints and
perceived health. Data on mortality, only available for men, also show a
negative socioeconomic gradient. A 20-50% reduction of health problems is
to be expected if the level of illness of the highest socioeconomic level
applies to the whole population. Information on trends in the size of the
socioeconomic inequalities in health is limited in the Netherlands. There
is some evidence of an increase of the differences in mortality since the
fifties, but data on differences in the height of children point at the
opposite conclusion. Although part of the socioeconomic inequalities in
health are probably the result of the effect of health on socioeconomic
status (selection mechanism), most of the inequalities are expected to be
caused by the effect of socioeconomic status on health, via an uneven
distribution of more specific determinants of health. A lot of these
determinants have been shown to be differentially distributed among
socioeconomic groups in the Netherlands, e.g. smoking, high blood pressure,
working and housing conditions, life-events and social support. There are
hardly any studies, however, which try to assess the contribution of these
more specific determinants to the observed socioeconomic inequalities in
health. More and more powerful explanatory data should be generated to
learn more about the background of these inequalities, in order to design
policy measures.
Rapport in het kort
In west-europese landen is een lagere
sociaal-economische status geassocieerd met een hogere frequentie van
gezondheidsproblemen en met een hogere sterfte. In Nederland is deze
associatie waargenomen voor diverse gezondheidsindicatoren, waaronder
chronische aandoeningen, klachten en ervaren gezondheid. Gegevens over
sterfte onder mannen tonen een omgekeerd evenredig verband met
sociaal-economisch status. Een vermindering van de sterfte met 20-50% kan
worden verwacht als het voorkomen van morbiditeit in de hoogste
sociaal-economische klasse kan worden toegepast op de gehele bevolking. Er
is weinig informatie over trends in sociaal-economische verschillen in
gezondheid in Nederland. Er zijn aanwijzingen voor een toename in
verschillen in sterfte sinds de vijftiger jaren, maar gegevens over
verschillen in de lengte van kinderen wijzen juist in de andere richting.
Een gedeelte van de sociaal-economische ongelijkheid is waarschijnlijk het
gevolg van sociaal-economische verschillen in gezondheid (selectie
mechanisme). Het grootste gedeelte van de sociaal-economische verschillen
in gezondheid wordt echter veroorzaakt door een ongelijke verdeling van
determinanten over de populatie, zoals roken, hoge bloeddruk, werk en
woonomstandigheden, sociale steun. Er zijn niet veel studies die trachten
vast te stellen welke bijdrage een bepaalde determinant heeft aan de
waargenomen sociaal-economische gezondheidsverschillen. Er zouden meer
gegevens moeten worden verzameld om de achtergrond van deze verschillen te
verklaren en beleidsmaatregelen op te baseren.
