English Abstract Traditional (environmental) outlooks are based on
extrapolation of trends, resulting in plausible views on the future. In the
Fourth National Environmental Policy Plan of the Netherlands, long-term
persistent environmental problems call for innovations in the social system
(e.g. food and energy supply). The proces of transformation is called
transition or innovation of the social system. A successful transition, in
which technological, economic, sociocultural and institutional changes have
to take place, will lead in the long run to a desirable (i.e. sustainable)
future. Here, different options for future views, and how they interconnect
(plausible vs. desirable in relation to the present), are described. Of
the 10 different projects on future scans explored, one of them, the COOL
project, has proven to be a good example of a 'quality view for the future'.
This survey shows the usefulness of creating concrete views on quality for
the future, and is instrumental in creating environmental outlooks in
situations that are: (1) complex, (2) diverse with respect to opinions and
visions, (3) necessary for new and unexpected solutions and (4) uncertain
(because of the long time horizon).
Rapport in het kort
Traditionele (milieu) verkenningen zijn veelal
gebaseerd op extrapolatie van trends. Dit resulteert in waarschijnlijke of
plausibele toekomstbeelden. In het NMP4 wordt een aantal hardnekkige
milieuproblemen opgesomd. Systeemoptimalisaties en technologie-ontwikkeling
alleen zijn ontreikend om deze problemen het hoofd te beiden. Transities of
systeeminnovaties, waarin technologische, economische, sociaal-culturele en
institutionele veranderingen plaatsvinden, zijn nodig om uiteindelijk in een
gewenste en duurzame toekomst te geraken. In dit rapport zijn verschillende
typen verkenningen beschreven en is gekeken hoe deze ten opzichte van staan.
Een van de 10 verschillende projecten (het COOL-project) die is bekeken is
nader geanalyseerd. Dit project was een goed voorbeeld van een
kwaliteitsbeeld (wenselijke toekomst). Hieruit is de conclusie getrokken
dat het instrument 'kwaliteitsbeelden' een goed instrument is voor
milieugerichte verkenningen als er sprake is van 1) complexe situaties, 2)
diverse meningen en visies, 3) noodzakelijk geachte nieuwe en onverwachte
oplossingen en 4) grote onzekerheid (bijvoorbeeld een lange
tijdshorizon).
