English Abstract The present report describes the exposure of the Dutch
population to toxaphene based on a literature survey and the EUSES modelling
program. Toxaphene is actually a highly complex mixture of mostly
chlorinated bornanes, bornenes and bornadienes. The literature survey shows
that toxaphene is distributed widely over the world. The emission peaks
around 1975, but comparisons of recent levels with baseline levels from the
1970s and 1980s show no significant decline in ambient air. An overview of
possible exposure routes show that most of human toxaphene exposure is
attributed to intake of fish. The mean total daily dietary toxaphene intake
in the Netherlands is estimated to be 1 - 2 ng/kg bodyweight, based on
literature data. For consistent fish consumers this intake is seven time's
larger. The finding that intake occurs via fish is checked using the EUSES
program that models emission, distribution and exposure to organic
chemicals. Two types of toxaphenes were defined for the modeling exercise:
one lipophilic, volatile group and one water soluble, less volatile group.
The EUSES outcome confirms the selective exposure via fish for both types of
toxaphenes. Concentrations in intake media calculated by EUSES compare
reasonably well to values reported in the literature.
Rapport in het kort
Het onderhavige rapport beschrijft de blootstelling van
de Nederlandse bevolking aan toxafeen, gebaseerd op gegevens uit een
literatuurstudie en een voorspelling van het modeleringsprogramma EUSES.
Toxafeen is feitelijk een uiterst complex mengsel van gechlorineerde
bornanes, bornenes and bornadienes. De literatuurstudie geeft aan dat
toxafeen over de hele wereld verspreid is. De emissie vertoond een piek
rond 1975, maar een vergelijking tussen de huidige niveaus en de niveaus in
1970-1980 laten geen afname van de concentratie toxafeen in lucht zien. Een
overzicht van potentiele blootstellingsroutes laat zien dat de consumptie
van vis voor het merendeel van de blootstelling lijkt te zorgen. De
gemiddelde dagelijkse inname via de voeding wordt geschat op 1-2 ng/kg
lichaamsgewicht, op basis van gegevens in de literatuur. Voor mensen die
regelmatig vis eten ligt de schatting zeven maal hoger. De bevinding dat de
consumptie van vis de voornaamste blootstelling vormt is gecontroleerd met
EUSES, een programma dat emissie, verspreiding en blootstelling aan
organische verbindingen modelleert. Voor deze exercitie werden twee soorten
toxafenen onderscheiden: lipofiele, vluchtige toxafenen en wateroplosbase,
niet zo vluchtige toxafenen. De uitkomsten van EUSES ondersteunen de
literatuur: verreweg de meeste toxafeen komt via visconsumptie in het
lichaam. Dit geldt voor beide typen toxafenen. De voorspelling van EUSES
voor concentraties toxafeen in voedsel, water en lucht komen goed overeen
met in de literatuur opgegeven waarden.