English Abstract For 12 groundwater quality variables statistical maps
of temporal changes were made, focusing on the long-term components of
temporal changes. For each monitoring well screen, short-term predictions
were calculated from time series of yearly measurements over 5-7 years, by
using a simple regression model. Within each soil-land use category these
predictions were interpolated spatially, taking location specific prediction
accuracies, local level, and the size and structure of spatial variation
into account. Spatial estimates concern 4 km x 4 km block median
concentrations. For two extrapolation times (1980 and 2000) estimates of
block median values are shown in maps as 95% confidence intervals, related
to four levels that were derived from critical levels for human consumption.
The resulting maps show a wealth of trend indications. Primarily, we can
conclude that a trend approach with such a high spatial differentiation is
attainable and advisable. Advisable because cells with a pronounced trend
can be distinguished from a neighbourhood with less pronounced trends, and
because trends in adjacent or nearby cells (also within the same soil-land
use category) can have opposite directions. From a policy point of view the
maps can be used directly for the assessment of diffuse groundwater
contamination (the measurements that were used for the maps represent only
non-location specific contamination situations). More indirectly they can
be used for the validation of regional and national groundwater quality
models, that are used for policy development. More generally, the presented
methods are relevant for other compartments and for environmental
outlooks.
Rapport in het kort
Van een 12-tal grondwaterkwaliteitsparameters worden
landsdekkende statistische kaartbeelden van veranderingen in de tijd
gepresenteerd. In het bijzonder gaat de belangstelling daarbij uit naar het
onderkennen van monotone langjarige componenten in het veranderingsbeeld.
Aan de basis worden, aansluitend bij langjarige waarnemingstijdreeksen in
een 250-tal meetpunten van het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit, via
regressie-analyse korte-termijn-voorspellingen in de betreffende meetpunten
bepaald, die vervolgens ruimtelijk worden geinterpoleerd.
Schattingsonnauwkeurigheid van de korte-termijn-voorspellingen in de
meetpunten wordt mede in beschouwing genomen. Bij ruimtelijke interpolatie
wordt expliciet rekening gehouden met het (locatiespecifieke) niveau, de
grootte van ruimtelijke variatie en de ruimtelijke samenhang in de
ruimtelijke variatie van een te interpoleren variabele. Ruimtelijke
interpolatie vindt plaats per categorie landgebruik/bodemtype. De
ruimtelijke resolutie van de gepresenteerde kaartbeelden is beperkt tot 4 km
x 4 km-ruiten. In de kaarten worden, voor twee extrapolatietijdstippen,
schattingen van ruitmediane waarden gegeven in de vorm van benaderende 95%
betrouwbaarheidsintervallen, gerelateerd aan een 4-tal
parameterafhankelijke, veelal aan normstelling ontleende niveaus. De
kaarten laten een rijkdom aan trendindicaties zien. Primair kan worden
geconcludeerd dat een sterk ruimtelijk gedifferentieerde trendbenadering (i)
haalbaar en (ii) zinvol is ; zinvol omdat (ii.1) ruiten met een sterk
geprononceerde trend daarbij kunnen worden onderscheiden van een minder
geprononceerde omgeving en (ii.2) trends in onmiddellijk aangrenzende of
nabijgelegen ruiten (ook binnen een zelfde categorie landgebruik/bodemtype)
van tegengestelde richting kunnen zijn. Beleidsmatig kunnen de
gepresenteerde kaarten (a) rechtstreeks worden benut in relatie tot de meer
diffuse vormen van grondwaterverontreiniging (de aan de kaartbeelden ten
grondslag liggende meetnetinformatie heeft geen betrekking op strikt
locatiespecifieke verontreinigingssituaties) en (b) meer indirect worden
benut als toetsingsmateriaal voor de de beleidsonderbouwing ten dienste
staande regionale en landelijke modellen voor
grondwaterkwaliteitsontwikkeling. De gepresenteerde methodologie is ook
voor andere milieucompartimenten en voor milieutoekomstverkenningen in meer
algemene zin van rechtstreeks belang.
