English Abstract An energy tax for households and retailers of 11 ct/m3
on natural gas and 4 ct/kWh on electricity may cause a decrease in the
emission of CO2 in the Netherlands of 2,5 Mton, which is about 7% of the
emission of households and retailers. The higher energy prices have a
direct effect on the amount of energy saving, which causes a CO2 reduction
of about 1,3 Mton. Energy from renewables is exempted from the tax, which
results in an extra CO2 reduction of 0.4 Mton. Because of the higher
energy prices other energy saving policy measures might become more
effective then without an energy tax. Adjustment of these measures will add
another 1.0 Mton CO2 reduction.
Rapport in het kort
In het NMP2 werd nader onderzoek aangekondigd naar de
mogelijkheden van een nationale regulerende energieheffing. Het effect van
de heffing valt uiteen in drie delen: het zuivere effect van de hogere
energieprijzen ; de vrijstelling van duurzame energiebronnen en restwarmte
(onder andere stadsverwarming) ; en de mogelijke effecten die optreden
indien de andere beleidsinstrumenten worden aangepast naar aanleiding van de
verhoging van de energieprijzen. Voor de berekening van het zuivere effect
van de hogere energieprijzen voor kleinverbruikers is gebruik gemaakt van
berekeningen die het CPB eerder verrichtte naar de energie-effecten van een
kleinverbruikersheffing. Op een enkel onderdeel zijn de uitkomsten
aangepast op basis van enige aanvullende rekenkundige exercities van het
CPB. De in deze notitie weergegeven resultaten zijn berekend tegen de
achtergrond van het GSlaag scenario en het ERhoog scenario. In beide
scenario's is rekening gehouden met het beleid zoals aangekondigd in NMP2,
gecorrigeerd voor de effecten van de ombuigingen zoals die naar aanleiding
van het regeeraccoord zijn uitgewerkt. In het ERhoog scenario is een
stijgende energieprijs tussen 1990 en 2000 verondersteld. In het GSlaag
scenario is verondersteld dat de energieprijzen in 2000 op het niveau van
1990 liggen. Sinds 1990 heeft de reeele energieprijs een sterke daling
laten zien. Voor de kleinverbruikers lag de energieprijs in 1993 bijna 10%
onder het niveau van 1990. In de recente Middellange Termijn scenario's van
het CPB wordt verwacht dat de prijzen tot 1998 nog onder het niveau van
GSlaag zullen blijven. Het directe besparingseffect door de heffing leidt
tot een emissiereductie van ruim 1 Mton CO2 in het GSlaag scenario. Wanneer
de reeele energieprijzen op het huidige niveau blijven, dan kan de opbrengst
echter iets minder dan 1 Mton CO2 worden. Een vrijstelling voor duurzame
bronnen en het gebruik van restwarmte leidt tot een extra reductie van een
halve Mton CO2. Indien het overige energiebesparingsinstrumentarium zou
worden aangepast aan de situatie die ontstaat na invoering van een
kleinverbruikersheffing, dan lijkt een extra CO2-reductie van 1 Mton
mogelijk. Ook dit effect zal minder zijn indien de energieprijzen op het
huidige lage niveau blijven. Het totale effect van een
kleinverbruikersheffing van 11 cent/m3 op aardgas en van 4 cent/kWh op
elektriciteit (inclusief BTW), waarbij rekening is gehouden met een optimale
reactie van onder andere de energiedistributiebedrijven, zou in de context
van het GSlaag scenario indirect bijna 3 Mton CO2 bedragen, ofwel 1,5% van
de totale CO2-emissie van Nederland. Als rekening wordt gehouden met de
beperkte reikwijdte van de energieheffing, alleen kleinverbruikers, dan komt
dit neer op een extra reductie van de emissie met ongeveer 7% bij deze
gebruikers.