English Abstract In many cases little is known about the chemical
composition of products that are often found in household waste. To gain
more information about their chemical composition a number of coloured
candles, feltpen ink cartridges, pastel crayons and balloons were selected.
Each of these products was analyzed for 14 inorganic components, mostly
metals, based on the INAA (Instrumental Neutron Activation Analyses) method.
The results showed the investigated products to contain low metal
concentrations: only balloons showed a relatively high zinc concentration
(1200 -1900 mg/kg) ; two crayons contained a strontium concentration
averaging 150 mg/kg. By accident, the coloured plastic holders of the
feltpens were also analyzed, revealing in one yellow product a high cadmium
concentration of 218 mg/kg. According to the Decree on Cadmium the maximum
allowable concentration is 50 mg/kg ; this forbids the sale of this
product. In some of the other plastic holders of the feltpens relatively
high concentrations of chromium, molybdenium, selenium and zinc were found
on analysis.
Rapport in het kort
In dit rapport worden de resultaten beschreven van een
onderzoek naar de metaalgehalten van een aantal produkten die vaak in
huishoudelijk afval worden aangetroffen. Doel van dit onderzoek is
enerzijds om analyse-informatie te verkrijgen, anderzijds om vast te stellen
of produkten in de afvalfase tot klein chemisch afval gerekend dienen te
worden dan wel na te gaan of bepaalde produkten hoge metaalgehalten
(bijvoorbeeld cadmium) bevatten. De analyse-informatie kan ook gebruikt
worden om bronnen vast te stellen die van invloed zijn op de samenstelling
van bodemas en vliegas dat ontstaat bij de verbranding van huishoudelijk
afval. Op grond van enkele overwegingen is een aantal gekleurde kaarsen,
inktpatronen van viltstiften, vetkrijtjes en ballonnen onderzocht. Van elke
groep zijn vijf nieuwe produkten geanalyseerd. Met behulp van
neutronenactiveringsalyse zijn in elk produkt 14 elementen onderzocht,
voornamelijk metalen. Een aantal metalen kan met deze methode niet worden
geanalyseerd ; lood is hiervan de belangrijkste. Uit de analyseresultaten
blijkt dat de betreffende produkten lage gehalten bevatten van de
onderzochte metalen. De gehalten zijn in alle gevallen lager dan de
concentratiegrenswaarden genoemd in het Besluit aanwijzing gevaarlijke
afvalstoffen (BAGA). De onderzochte ballonnen blijken een zinkgehalte te
bevatten van 1200 - 1900 mg/kg (de BAGA concentratiegrenswaarde voor zink
bedraagt 20.000 mg/kg), in twee vetkrijtjes is strontium (dit wordt niet
genoemd in het BAGA) aangetoond, gemiddelde concentratie 150 mg/kg
strontium. Door toevallige omstandigheden zijn behalve de inktpatronen van
de viltstiften ook de gekleurde kunststofhouders van deze viltstiften
geanalyseerd. Een geel produkt blijkt een cadmiumconcentratie te bevatten
van 218 mg/kg, dit is hoger dan in het Cadmiumbesluit is toegestaan (maximum
50 mg/kg). De betreffende leverancier is hiervan op de hoogte gesteld. In
een aantal kunststofhouders bevinden zich redelijk hoge gehalten van de
metalen chroom, molybdeen, seleen en zink. Uitgezonderd voor chroom zijn de
geanalyseerde waarden lager dan de BAGA concentratie- grenswaarden. Gezien
het beperkt aantal produkten dat is onderzocht, dient dit onderzoek als
indicatief beschouwd te worden. Gesteld kan worden dat op grond van de
analyseresulten van de onderzochte metalen de geselecteerde produkten
volgens het beslisschema aangegeven in het rapport "Aanwijzing klein
chemisch afval uit huishoudens" niet als klein chemisch afval beschouwd
hoeven te worden. In hoeverre deze conclusie van toepassing is voor alle
overeenkomstige produkten kan niet worden aangege- ven, omdat zeer veel van
deze produkten in de handel zijn. Dit kan bijvoorbeeld gelden voor
gekleurde ballonnen. Deze zijn geselecteerd op grond van het feit dat de
leer- en rubberfractie (ballonnen worden tot deze fractie gerekend) uit
huishoudelijk afval een relatief hoog cadmium- gehalte heeft. De
onderzochte ballonnen blijken een laag cadmiumgehalte te bevatten. Ten
einde meer inzicht te verkrijgen in de produkten van de leer- en
rubberfractie die een bijdrage geven aan het cadmiumgehalte van deze fractie
dienen derhalve meerdere of andere produkten nader op cadmium geanalyseerd
te worden.
