Aanpak

De uitgangspunten voor de inzet van eetgenoten:

• De tijden sluiten aan bij de situatie van de bewoners. Aan het einde van de middag is er vaak wat meer onrust bij de bewoners. Afleiding en aandacht zijn dan noodzakelijk om de rust te garanderen
• Eetgenoten zijn aanwezig in de huiskamer. Ze houden toezicht en kunnen snel alarm slaan waardoor de veiligheid van bewoners gewaarborgd is.
• Eetgenoten helpen samen met de bewoners bij (de bereiding van) de warme maaltijd. In de vooravond doen ze zinvolle en vreugdevolle  activiteiten met de bewoners.
• Jonge mensen brengen een eigen sfeer in het verpleeghuis. De verhouding lijkt op die van grootouders en kleinkinderen, wederzijds liefdevol en attent. De eetgenoot heeft een zinvolle bijbaan en oogst ook waardering buiten het verpleeghuis.
• Eetgenoten zijn jong en daardoor zijn de arbeidskosten relatief laag.
• Het imago van het verpleeghuis verandert. Het is leuk om als jongere bij oude mensen te werken.
• Eetgenoten zijn in te zetten als vakantiekrachten en mogelijk kiezen zij op enig moment voor een loopbaan in de gezondheidszorg.

Eetgenoten past binnen de missie van Rivas Zorggroep om samen met cliënten de beste zorg te realiseren: mensgericht, veilig, dichtbij, en op het juiste moment. Samen met partners wil Rivas Zorggroep voortdurend de zorg verbeteren en op een duurzame en betaalbare manier bijdragen aan de gezondheid van de inwoners in haar regio.

Doel en doelgroep

Het opvangen van de verlaagde avondbezetting zorgt voor een lagere belasting van de zorgmedewerkers. De  kwaliteit van zorg, welzijn en veiligheid van de bewoners komt niet in het gedrang. Er is meer aandacht voor het welzijn van bewoners en meer rust in de huiskamer en aan tafel. Volgens het gezegde ‘Zien eten doet eten’ leidt het ook tot een hogere voedselinname van de bewoners. Daarnaast vervelen bewoners zich in de avonduren minder. Uiteindelijk is het de bedoeling dat deze doelen bijdragen aan een betere gezondheid en welzijn van zowel bewoners als medewerkers.

Doelgroep

De primaire doelgroepen zijn bewoners en medewerkers. Daarnaast ook familie en verwanten die zich gerustgesteld voelen omdat toezicht in de huiskamer gewaarborgd is.

Werking

Literatuuronderzoek

• De inzet van (getrainde) vrijwilligers om te assisteren bij de maaltijd draagt bij aan het voorkomen van ondervoeding bij patiënten in ziekenhuizen of bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen (1).
• Een andere manier van opdienen (family-style, buffet-style, restaurant-style) helpt ondervoeding te voorkomen bij patiënten in ziekenhuizen of bewoners van verpleeg-en verzorgingshuizen (1).

Overzicht literatuur

1. Wat Werkt Dossier Voeding 

Eigen onderzoek

De bewoners krijgen tijdens de maaltijd de aandacht die ze verdienen, er is altijd toezicht op de huiskamer wat ten goede komt aan de veiligheid van de bewoner. Er is meer rust op de huiskamer. Bewoners kunnen worden betrokken bij de voorbereidingen en opruimen van de maaltijd en na afloop is er persoonlijke aandacht voor de bewoner. Er is tijd voor een kopje koffie, een spelletje etc. Dit geeft een zinvolle besteding van de avonduren. Bewoners kunnen in alle rust naar bed worden geholpen.  Dit blijkt uit ervaring en beleving zoals ook door familie en medewerkers uitgesproken in focusgroepgesprekken.

Aansluiting met andere doelen Green Deal

Mogelijk leidt de inzet van eetgenoten tot minder voedselverspilling en tot verminderd gebruik van rustgevende medicatie. Dit draagt bij aan respectievelijk de reductie van uitstoot van broeikasgassen (CO₂) en aan minder medicijnresten in het drinkwater. Dit is echter niet onderzocht.

Aandachtspunten voor de uitvoering van het programma Eetgenoten

• Bespreek het idee met de zorgteamleden en cliëntenraad/bewoners. Creëer draagvlak voor een nieuwe functie en medewerker.

• Maak een functiebeschrijving en doe een FWG weging.
• Bepaal de werktijden waarop de inzet van eetgenoten noodzakelijk is.
• Leg het plan voor aan de cliëntenraad en de zorgteams.
• Maak een uitgebreid inwerkprogramma waarin een stuk theorie over dementie is opgenomen.
• Zet een vacature uit en doe dit vooral bij verenigingen, scholen, kerkgemeenschappen.
• Selecteer kandidaten die al sociaal vaardig, open en vriendelijk zijn. Mensen met een groot rechtvaardigheidsgevoel,  die geleerd hebben om respectvol te zijn naar ouderen.
• Bied opvang en begeleiding. De vaak jeugdige eetgenoten zien pijn, lijden en sterven. Bied ruimte door intervisie, het gesprek en aandacht. Organiseer voor alle eetgenoten een apart werkoverleg los van de verzorgenden (met het idee dat zij zich meer op hun gemak  voelen bij leeftijdsgenoten en zich dan  meer durven laten horen).
• Zorg dat eetgenoten zich volwaardig teamlid voelen, laat hen niet de “akelige” klusjes doen.
• Bescherm hen tegen te veel verantwoordelijkheid en leer hen hun grenzen aan te geven -zorg dat ze deze kennen.

Aan kandidaten is er doorgaans geen tekort. Bijvoorbeeld: Komt er één jongere uit de scouting dan komen er al snel meerdere scholieren of studenten van de scouting. Het leuke baantje/de mooie functie verspreidt zichzelf van mond tot mond.

Wanneer een student erg lang studeert en daarmee lang eetgenoot blijft gaan de lage arbeidskosten teniet.

Meer informatie

Nicole Nijhoff, adviseur team en teamontwikkeling domein Langdurige zorg, Rivas Zorggroep of Heidi Ruis, locatieleider de Alblas -Waerthove, Rivas Zorggroep.