De Gasterie is een restaurantconcept binnen het zorgcentrum Sevagram in Heerlen. Mensen bestellen, net als in een "gewoon" restaurant, aan tafel een heerlijk diner, dat ze zelf samenstellen. De Gasterie is smaakvol en eigentijds ingericht en nodigt de bewoners van de locatie, naasten en buurtbewoners graag uit om er dagelijks te komen eten.
Met De Gasterie draagt het zorgcentrum bij aan de Green Deal Duurzame zorg. Door het delen van de opgedane kennis en ervaring wil Sevagram andere bedrijven en organisaties inspireren.
Aanpak
Gasten van de Gasterie kunnen kiezen uit twee driegangenmenu's. Het is hierbij ook mogelijk om uit de verschillende menu's een eigen combinatie samen te stellen. Zo kan men bijvoorbeeld het voorgerecht van menu A kiezen, het hoofdgerecht van menu B en het dessert van menu A. Op deze manier heeft men elke dag ruime keus en is er voor ieder wat wils. Uiteraard houdt de chef-kok in de Gasterie rekening met diëten, allergieën en speciale bereidingswijzen. Alle menu's zijn met zorg samengesteld en op 'sous-vide'-wijze bereid. Sous-vide is een manier van bereiden waarbij de smaak optimaal blijft en devitaminen en mineralen behouden blijven.
Ook organiseren verschillende Gasterieën regelmatig zogenaamde 'smulavonden' of een bijzonder themamenu. De medewerkers van de restaurants zijn duidelijk herkenbaar door nieuwe kleding passend bij het Gasterie concept.
De uitgangspunten vanuit de visie op voeding zijn:
- Cliënten eten zoveel mogelijk samen en centraal in de Gasterie
- Het tijdstip van de maaltijden is flexibel
- Cliënten en gasten worden door medewerkers gastvrij en hartelijk ontvangen
- Sfeer en ambiance tijdens de maaltijden; er is rust in de Gasterie en geen verstoring door allerlei activiteiten, en een stimulerende afwisseling
- Spreiding van het nuttigen van maaltijden over de dag
- Cliënt heeft invloed op de keuze van gerechten
- Minimale verspilling - lange houdbaarheidsduur maaltijd verkleint verspilling
- Voedingswaarde per maaltijd optimaal in verband met preventie van ondervoeding
- Mogelijkheid tot inpassen dieet
- Differentiatie mogelijk tussen doelgroepen: restaurants in zorgcentrum afdelingswonen, groepswonen en revalidatie
- Rust waarborgen, voldoende tijd nemen voor de maaltijd. Een maaltijd duurt minimaal 45 minuten.
Doel en doelgroep
Het concept Gasterij heeft meerdere doelen:
- Voor de cliënt moet de maaltijd het hoogtepunt van de dag zijn en daarmee een grote bijdrage leveren aan de cliënttevredenheid. De focus ligt op een goede sfeer en ambiance tijdens de maaltijden en een gastvrije benadering door medewerkers.
- Meer samen eten moet sociale contacten bevorderen en door meer flexibiliteit is het mogelijk dat familie en gasten van buiten elke dag in de restaurants kunnen eten zonder zich van tevoren aan te melden.
- Een kwalitatief hoogwaardige maaltijd met hoge voedingswaarde moet bijdragen aan de preventie van ondervoeding.
- Meer keuzevrijheid ten aanzien van maaltijdcomponenten en tijdstip van eten.
- Minder verspilling van voedsel.
Doelgroep
Bewoners, bezoekers, buurtbewoners
Werking
Literatuuronderzoek
- Bij patiënten in ziekenhuizen of bewoners van verpleeg- of verzorgingshuizen helpt flexibiliteit in menukeuze en eetmoment om ondervoeding te voorkomen. Daarnaast heeft dit een positief effect op de energie- en eiwitinname van patiënten en bewoners. Dit verkleint ook de kans op voedselverspilling (1).
- Een andere manier van opdienen (family-style, buffet-style, restaurant-style) helpt ondervoeding te voorkomen bij patiënten in ziekenhuizen of bewoners van verpleeg-en verzorgingshuizen (1).
Overzicht literatuur
Eigen onderzoek
Gasterie is in 2011 gestart op basis van eigen (literatuur)onderzoek. Na 9 jaar is het concept nog hetzelfde, maar de doelgroep is veranderd. Veel cliënten zijn dementerend. Hierdoor is de wijze van het aanbieden van de maaltijden aan verandering toe. Momenteel wordt het project ‘Eten en drinken’ uitgewerkt waarbij wordt toegewerkt naar een Project Gasterie 2.0.
Aansluiting met andere doelen Green Deal
Als cliënten door de betere ambiance en menukeuze beter eten, wordt er mogelijk minder voedsel verspild. Dit draagt bij aan de reductie van uitstoot van broeikasgassen (CO2).
De wijze van aanbieden van een maaltijd bleek effect te hebben op voedselverspilling. Maaltijden geserveerd vanuit een au bain-marie wagen geven meer voedselverspilling dan maaltijden waarbij de cliënt a la minute kan beslissen wat en hoeveel hij of zij wil eten.
Aandachtspunten bij de uitvoering
Bij het starten van Gasterie is het van belang dat het concept gedegen getest en tussentijds geëvalueerd wordt. Een fasering van de invoering is wenselijk en medewerkers moeten vooraf een training krijgen. Ook is het belangrijk dat zowel cliënten als familie van cliënten vooraf juist en volledig geïnformeerd worden over de veranderingen, en dat ze altijd vragen kunnen stellen.
Meer informatie
- Er is een formulehandboek dat in het vervolgproject ‘Eten en drinken’ zal worden geactualiseerd.
Eventuele vragen zijn te stellen via Sevagram, Heerlen