In het project Fysieke omgeving onderzoekt Ipse de Bruggen of het fysieke en mentale welbevinden van de cliënt beïnvloed kan worden door het aanpassen van de fysieke omgeving. Hiermee draagt Ipsen de Bruggen  bij aan de Green Deal Duurzame zorg. Door het delen van de opgedane kennis en ervaring wil Ipsen de Bruggen andere bedrijven en organisaties inspireren.

Bed in de vorm van cocon voor een geborgen gevoel

Ontwerp: AM_A Andrea Möhn Architects 

Aanpak

Ipse de Bruggen biedt zorg en ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Een groot gedeelte van de zorg en ondersteuning die wij bieden is afgestemd op cliënten met een complexe zorgvraag, onbegrepen gedrag (kwetsbare cliënt) met individuele Meerzorg.

Ten aanzien van de fysieke omgeving ziet Ipse de Bruggen bij deze doelgroep situaties ontstaan waar zij geen antwoord op, maar ook geen vrede mee hebben. De leefomgeving representeert niet hoe de zorgorganisatie de cliënt ziet: een individu met een eigen verhaal. Er is een neerwaartse spiraal ontstaan waardoor de persoonlijke fysieke omgeving geen (positieve) bijdrage meer levert aan de ontwikkeling van de cliënt.

Met het project fysieke omgeving onderzoekt Ipse de Bruggen of het fysieke en mentale welbevinden van de cliënt kan worden verbeterd (verminderen van de zorgvraag) door de fysieke leefomgeving met aandacht en op maat aan te passen.

Ipse de Bruggen transformeert samen met architect en betrokkenen, op maat, de complete fysieke omgeving van de client. In een looptijd van vier jaar wordt bij drie cliënten de fysieke omgeving getransformeerd. Er wordt samen met het team, verwanten en  indien mogelijk de cliënt teruggegaan naar zijn of haar diepste en fijnste herinneringen en interesses. Dit wordt met heel veel aandacht gedaan, dus: kijken, luisteren en voelen. Met behulp van een architect/ontwerper worden deze herinneringen omgezet in een transformatie in vastgoed en onroerend goed, zowel binnen als buiten. Daarbij wordt gebruikgemaakt van hoogwaardige (natuurlijke) materialen en unieke kleuren.

Dit gebeurt  in een proces waardoor op gevalideerde wijze, per transformatie, informatie kan worden geleverd voor het wetenschappelijk onderzoek Fysieke leefomgeving in de langdurige zorg. Hierbij wordt  een ‘roadmap fysieke omgeving’  gebruikt waardoor het proces kan worden opgeschaald en gedeeld.

In samenwerking met het programma Volwaardig leven van het ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) wordt  in 2021 kennis vanuit het project Fysieke omgeving beschikbaar gesteld. In een  kennisplatform kunnen handreikingen, resultaten en ervaringen gebundeld en gedeeld worden.

Doel en doelgroep

Kwaliteit van bestaan verhogen door het bieden van een nieuw perspectief aan kwetsbare cliënten met een intensieve zorgvraag en hun omgeving.

Doelgroep

Cliënten die in aanmerking komen voor de aanpassing  van de fysieke omgeving zijn cliënten die:

  • Bekend zijn binnen het zorgprogramma kwetsbare cliënten van Ipse de Bruggen;
  • Meerzorg ontvangen;
  • Waarbij na zorgvuldig onderzoek de conclusie is dat de huidige fysieke omgeving een volwaardig leven in de weg staat.
Op de foto staat een versierde muur. De muur heeft een muurschildering met takken, en daarop bloemen die niet geschilderd zijn, maar  voelbaar. Aan de muur staat een houten bankje en tafeltje.

Werking

Literatuuronderzoek

  • Daglicht en helder kunstlicht hebben een positief effect op gezondheid en welzijn van zowel patiënten als personeel (1).*
  • Onbeperkt omgeven: de impact van de fysieke omgeving op mensen met een beperking in de langdurige zorg. Scoping review eind 2020 gereed (2). * Onderzocht in een andere setting dan van het huidige voorbeeld.

Overzicht literatuur

  1. Wat Werkt Dossier Architectuur
  2. Projectomschrijving ZonMw: Onbeperkt Omgeven: een scoping review naar de impact van de fysieke omgeving op gezondheid, gedrag en participatie van mensen met een beperking in de langdurige zorg 
  3. Roos, J., Koppen, G., Vollmer, T. C., Van Schijndel-Speet, M., & Dijkxhoorn, Y. (2022). Unlimited Surrounding: A Scoping Review on the Impact of the Built Environment on Health, Behavior, and Quality of Life of Individuals With Intellectual Disabilities in Long-Term Care. HERD: Health Environments Research & Design Journal, 15(3), 295-314. https://doi.org/10.1177/19375867221085040
  4. Ipse de Bruggen - Fysieke omgeving

Eigen onderzoek

Met deze aanpak heeft Ipse de Bruggen eerder ervaring opgedaan met als resultaten:

  • In gedrag: De client is vrolijker, hij ervaart veel minder stress en lijkt zich veilig en geborgen te voelen. Het problematisch gedrag is in zijn nieuwe omgeving significant afgenomen;
  • In regie: Hij heeft meer regie over zijn eigen leven. De twee-op-één begeleiding is geheel afgebouwd;
  • In nabijheid: De cliënt kan weer functioneren in de groep, wandelen over het landgoed en heeft dagbesteding.
  • Betrokkenen/Naasten: Familie vindt het weer prettig om op bezoek te komen en het contact is verstevigd.
  • De professional: de werkdruk en het ziekteverzuim ging omlaag
  • Financiering: De Meerzorg die de client jaarlijks ontving is afgebouwd.

Aansluiting met andere doelen Green Deal

 Bij de verbouwing wordt gebruikt gemaakt van hoogwaardige en duurzame materialen.

Een televisiescherm hangt voor een muur met fotobehand van een bos

Aandachtspunten voor de uitvoering

  • Maak goede afwegingen samen met betrokkenen en (specialistische) professionals, voor welke cliënten een transformatie van echte waarde kan zijn;
  • Communiceer hier goed over, zowel intern als extern;
  • Zet gidsen in als intermediair en als een aanjager tussen zorg, vastgoed, architect en wetenschap;
  • Geef de ontwerper de vrijheid om met andere ogen naar de cliënt te kijken en durf het ’opnieuw’ te zien;

Een belangrijke waarde van elke transformatie is dat door de intensieve samenwerking rondom de cliënt er een positieve ‘flow’ ontstaat. Neem hiervoor ruim de tijd.

Meer informatie

  • Ervaringen, Tools en interviews komen beschikbaar in programma Volwaardig Leven van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)

Eventuele vragen zijn te stellen aan Annelies Mulder, Ipse de Bruggen of stuur direct een mail aan Annelies.