Infecties met groep-A-streptokokken (GAS-bacterie) komen vaak voor in Nederland. Meestal zijn deze infecties onschuldig. Maar soms worden mensen in korte tijd heel erg ziek van een infectie met groep A-Streptokokken. De bacterie dringt dan door in weefsels, de bloedbaan, longen of longvliezen, hersenvliezen of gewrichten. Dit heet een invasieve GAS-infectie, of een infectie met de vleesetende bacterie. Op deze pagina staat informatie over de ziektebeelden van infecties met groep-A streptokokken (GAS-bacterie) en hoe vaak dit soort infecties in Nederland worden gemeld.
Sinds het voorjaar van 2022 is aantal meldingen van invasieve GAS-infecties hoog ten opzichte van eerdere jaren. In het voorjaar van 2022 was dit vooral te zien bij kinderen tussen 0 en 5 jaar. In december 2022 steeg het ook aantal meldingen van invasieve GAS-infecties bij volwassenen sterk.
Meer invasieve GAS-infecties melden
Een invasieve GAS-infectie kan veel verschillende ziektebeelden veroorzaken. Drie daarvan waren tot voor kort meldingsplichtig. Vooral de stijging van meldingen van toxische shock syndroom (STSS (streptokokken toxisch shocksyndroom)) viel op in december 2022. In werkelijkheid was het aantal mensen met een invasieve GAS-infectie groter. Het RIVM heeft in december 2022 huisartsen en artsen in ziekenhuizen geïnformeerd over deze stijging. Na overleg met deskundigen is besloten om het aantal ziektes dat artsen en laboratoria moeten melden bij de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) uit te breiden. Sinds 19 januari zijn artsen en laboratoria dan ook verplicht om mensen te melden die ernstig ziek zijn én bij wie de bacterie wordt aangetoond in bijvoorbeeld bloed, hersenvocht , longvliezen, of botten. De GGD kan dan antibiotica geven aan mensen die in huis wonen bij iemand met een invasieve GAS-infectie. Dit is nodig om te voorkomen dat mensen in de directe omgeving van iemand met een invasieve GAS-infectie ook ernstig ziek worden.
Aantal nieuwe meldingen
Het aantal meldingen van invasieve GAS-infecties per maand is te zien in de grafiek hieronder. De categorie “Andere iGAS (invasieve groep A-streptokokken)” betreft invasieve GAS-infecties die vóór 19 januari 2023 nog niet meldingsplichtig waren. De meeste van deze meldingen gingen over long- of longvliesontsteking, bloedvergiftiging, of ontstekingen van huid, gewrichten of botten.
Meldingen bij kinderen
In 2022 zijn in Nederland veel meer kinderen tussen 0 en 5 jaar ernstig ziek geworden door een groep A-streptokok dan in de jaren daarvoor. Bij het RIVM zijn in 2022 42 kinderen met deze ziekte gemeld. Minstens 9 van deze kinderen zijn overleden. Tussen 2016 en 2019 ontving het RIVM ieder jaar gemiddeld 6 meldingen. Het aantal meldingen was dus in 2022 zeven keer zo hoog. Het aantal meldingen van een kind tussen de 0 en 5 jaar met een invasieve GAS-infectie per maand is te zien in de grafiek hieronder.
Beeld in andere landen
Ook in landen zoals het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Frankrijk zijn vorig jaar meer mensen ernstig ziek geworden door de groep-A-streptokok dan in eerdere jaren. Het is niet bekend hoe dit komt. Wel kunnen mensen met een infectie met een virus, zoals het griepvirus of de waterpokken, een grotere kans hebben een ernstige infectie met groep-A-streptokokken te krijgen. Het kan ook zijn dat meer mensen vatbaar zijn voor de bacterie of voor die virussen. Dit kan komen doordat mensen de afgelopen jaren door de coronamaatregelen minder in aanraking kwamen met virussen en bacteriën. Ook speelt mogelijk de opkomst van een bepaald type van de bacterie (M1UK) bij aan de toename van invasieve groep-A-Streptokokken infecties.