Kopie van Jongeren in tijden van corona

De coronacrisis heeft een groot effect op jongeren. Het mentaal welbevinden van jongeren (16 tot 24 jaar) is lager in vergelijking met andere leeftijdsgroepen. Tegelijkertijd zien we dat de gedragsregels door jongeren nog altijd goed worden nageleefd. Op deze pagina zoomen we in op de resultaten die in het vragenlijstonderzoek en in verdiepende interviews onder jongeren zijn opgehaald.

Bevindingen

Hieronder vindt u enkele hoofdbevindingen over jongeren uit vragenlijstonderzoek en verdiepende interviews. De resultaten geven geen representatief beeld van de groep jongeren, omdat er relatief weinig jongeren deelnemen aan het onderzoek.

Naleving en draagvlak
Uit de resultaten blijkt dat voor bijna alle maatregelen minder jongeren aangeven deze goed na te leven, vergeleken met de gehele groep deelnemers aan de gedragsonderzoeken. Het verschil is telkens het grootst bij sociaal contactbeperkende maatregelen en wat kleiner voor de hygiënemaatregelen. Voor enkele maatregelen is het patroon juist omgekeerd: jongeren gaven vaak aan meer te testen dan ouderen. Ook worden zelftesten het meest gebruikt door jongeren, in vergelijking met andere leeftijdsgroepen. (zie ook Naleven gedragsregels). Het draagvlak voor veel maatregelen, in het bijzonder de sociaal contactbeperkende maatregelen, is onder jongeren ook lager vergeleken met andere leeftijdsgroepen. Veel meer jongeren gaven aan moeite te hebben met het opvolgen van de maatregelen, dan oudere leeftijdsgroepen (met uitzondering van testen bij klachten).

Welzijn
Jongere deelnemers aan onderzoek rapporteerden vaker effecten op hun leven door de coronapandemie, zowel positieve als negatieve. Tegelijkertijd hebben jongeren meer last ervaren van de maatregelen, dan andere leeftijdsgroepen. Veel meer jongeren gaven aan dat zij gestrest zijn, angstig zijn of slaapproblemen hebben, zich eenzaam voelen, of hun sociale contacten minder goed beoordelen. Zij ervoeren meer stress en hulpeloze gevoelens. Aan de andere kant nam dit verschil telkens zichtbaar af als maatregelen werden versoepeld. Jongeren benoemden vaker een positieve persoonlijke of sociale ontwikkeling door te maken tijdens de pandemie dan andere leeftijdsgroepen. Andere jongeren benoemen juist vaker de stagnatie in hun ontwikkeling als gevolg van de pandemie.

Ervaren echtvaardigheid
Jongeren zijn minder positief over de ontwikkeling en de rechtvaardigheid van het coronabeleid, vergeleken met de andere leeftijdsgroepen. Minder jongeren dan gemiddeld vinden dat de overheid gebruik maakt van de juiste informatie, voldoende uitleg geeft, goed rekening houdt met de verschillende belangen en een eerlijke verdeling maakt van de lasten.

Zowel de literatuur als analyses van de RIVM Corona Gedragsunit laten zien dat mensen vinden het vaak belangrijker vinden om op een eerlijke en respectvolle manier behandeld te worden en meegenomen te worden in het proces, dan (altijd) de voor hen meest gunstige uitkomst te krijgen. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat maatregelen die onevenredig één groep treffen of negatieve langetermijneffecten hebben kunnen op het minste draagvlak rekenen. Sluiting van het onderwijs, wat een groot effect heeft gehad op sociale en educatieve ontwikkeling van jongeren, is hier een goed voorbeeld van en wordt door de maatschappij heen als een buitenproportionele maatregel gezien.

Aanbevelingen

Als er nieuwe maatregelen moeten worden ingevoerd, wordt het belangrijk gevonden om de mentale, sociale en economische gevolgen van de maatregelen mee te laten wegen.
Jongeren vinden eigen verantwoordelijkheid relatief belangrijk en ook het kunnen meedenken over maatregelen door burgers en vooral henzelf. Maak gebruik van kennis, ervaring en creativiteit van jongeren bij het invullen scenario’s voor de toekomst, om met hen te bepalen hoe die scenario’s zo haalbaar mogelijk gemaakt kunnen worden.
Verkennen van mogelijkheden om ruimte te bieden aan jongeren om vrijheden te behouden en/of alternatieven te bieden kan helpen om de negatieve effecten van maatregelen te dempen. Ook kan dit bijdragen aan de ervaren rechtvaardigheid van het beleid (hoe en waarom het tot stand is gekomen, begrip voor het maken van keuzes)

Publicaties

Sinds 30 juni mogen alle kinderen in Nederland vanaf 12 jaar een afspraak maken voor een vaccinatie met het BioNTech/Pfizer vaccin. Kinderen van 16 en 17 jaar mogen zelf beslissen of zij zich willen laten vaccineren; kinderen tussen 12 en 15 beslissen samen met de ouders waarbij de wens van het kind leidend is. Met het oog hierop wordt in een memo inzicht gegeven in de vaccinatiebereidheid van zowel kinderen als ouders; en factoren die samenhangen met deze keuze: Vaccinatiebereidheid bij jongeren (d.d. 2 juli 2021).

Een aantoonbaar doorlopen infectie met het coronavirus leidt mogelijk tot meer vrijheden (‘coronapaspoort’). In de memo Wisselwerking tussen de invoering van een 'coronapaspoort' en het bewust opzoeken van een besmetting (d.d. 12 mei 2021) is onderzocht of sommige mensen bewust een besmetting opzoeken om op die manier meer vrijheden te krijgen. Ook is gekeken welke factoren zijn hierbij van invloed zijn.

Op 9 juli 2020 organiseerde de Corona Gedragsunit het webinar Jongeren in de 1,5m samenleving - Van crisis naar herstel met daarin onder andere relevante achtergrondinformatie over de memo.

In de memo Jongeren in de coronacrisis (d.d. 25 juni 2020) is gekeken hoe jongeren omgaan met de coronamaatregelen. Lukt het om de maatregelen vol te houden en in hoeverre laten jongeren zich testen bij klachten?