In de afgelopen 8 jaar is het aantal mensen met één of meer chronische ziekten met 17% gestegen. In 2011 hadden in totaal 5,3 miljoen Nederlanders een chronische ziekte. Vooral onder ouderen komen chronische ziekten vaak voor. De stijging van de laatste jaren is echter zichtbaar binnen alle leeftijdsgroepen.
Ook meer mensen met meerdere ziekten
Het aantal mensen met multimorbiditeit is, met 26%, nog harder gestegen. Er is sprake van multimorbiditeit als iemand tijdens een bepaalde periode meer dan één chronische ziekte heeft. In totaal is bij 1,9 miljoen Nederlanders sprake van multimorbiditeit. Ook internationaal zijn er aanwijzingen dat multimorbiditeit stijgt.
Stijging door vergrijzing, eerdere diagnose en betere behandeling
Naast vergrijzing, zijn er twee belangrijke verklaringen voor de stijging van het aantal mensen met een chronische ziekte. Enerzijds is er tegenwoordig meer aandacht voor chronische ziekten, zowel onder de bevolking als onder artsen. Hierdoor worden chronische ziekten met milde klachten eerder gediagnosticeerd. Anderzijds worden ziekten en risicofactoren beter behandeld, waardoor patiënten langer blijven leven. Overigens heeft de stijging van het aantal personen met een chronische ziekte voor een deel te maken met het feit dat huisartsen vanaf 2009 vollediger zijn gaan registreren. Aanvullende analyses op basis van de CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) Gezondheidsenquête lieten echter ook een stijging van het percentage personen met een chronische ziekte en multimorbiditeit zien.
Ouderen en lager opgeleiden vaker chronisch ziek
Zoals verwacht komen chronische ziekten en multimorbiditeit vooral veel voor bij ouderen. Zo heeft de helft van de 75-plussers multimorbiditeit, in totaal 580.000 personen. Daarnaast worden vooral mensen met een lage opleiding getroffen door een chronische ziekte of multimorbiditeit. Van de mensen met een lage opleiding heeft twee keer zo veel een chronische ziekte dan mensen met een hoge opleiding. Sinds 1990 is het verschil tussen hoog- en laagopgeleiden onveranderd.
Lagere kwaliteit van leven en meer zorggebruik
Mensen met een chronische ziekte hebben een minder goede kwaliteit van leven vergeleken met mensen zonder chronische aandoening. De aard en ernst van de ziekten bepalen in hoeverre de kwaliteit van leven wordt beïnvloed. Andere negatieve aspecten van chronische ziekten en multimorbiditeit zijn: meer frequente en langdurige ziekenhuisopnamen, meer kans op complicaties na een operatie en meer kans op vroegtijdig overlijden. Bovendien gebruiken chronisch zieken relatief veel en langdurig zorg.
De cijfers over het aantal mensen met een chronische ziekte en multimorbiditeit zijn afkomstig van het Landelijk Informatie Netwerk Huisartsenzorg (LINH (Landelijke InformatieNetwerk Huisartsenzorg)). De gegevens hiervan worden beheerd en bewerkt door het NIVEL (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) en IQ (intelligentie quotiënt ) healthcare. De analyses voor het Nationaal Kompas Volksgezondheid zijn uitgevoerd in opdracht van het RIVM.