Er zijn verschillende systemen zonder bestrijdingsmiddelen beschikbaar om de aangroei van algen en schelpdieren op plezierboten tegen te gaan. Zo zijn er harde ‘foul release coatings’, andere harde coatings, folies met kunststof ‘stekeltjes’ en systemen op basis van ultrasoon geluid. Het RIVM heeft verschillende antifoulingsystemen naast elkaar gezet.
De genoemde alternatieven zijn waarschijnlijk minder milieubelastend dan de aangroeiwerende verven die momenteel vaak worden gebruikt. Sommige veelbelovende antifouling-systemen bevinden zich nog in de onderzoeksfase, zoals het gebruik van ultraviolet licht en de ontwikkeling van natuurlijke, goed afbreekbare bestrijdingsmiddelen die in de coating blijven.
De Nederlandse overheid wil stimuleren dat booteigenaren overstappen naar minder milieubelastende antifouling-systemen. Het overzicht van het RIVM helpt hierbij. Het RIVM doet ook suggesties om het gebruik van dergelijke schonere antifouling-systemen te bevorderen.
Koper en zink
De huidige antifouling-verven zijn vaak ‘zelfslijpende verven’ met koper als bestrijdingsmiddel en zink als hulpstof: de verf slijt tijdens het varen af waarmee de stoffen steeds opnieuw uit de coating vrij komen. Hierdoor komen zware metalen in het water terecht die het milieu belasten.
Het RIVM raadt aan te onderzoeken wat de wettelijke mogelijkheden zijn om het gebruik van middelen die bestrijdingsmiddelen bevatten en zelfslijpende verven te verminderen. Daarnaast zou het voor consumenten duidelijker moeten zijn hoe goed of slecht de bestaande mogelijkheden scoren op het gebied van veiligheid en milieubelasting. Ook is het wenselijk dat er een gestandaardiseerde test komt om de werkzaamheid van antifouling-systemen onder verschillende omstandigheden beter vast te stellen.