Er zijn steeds meer mensen met suikerziekte (diabetes) in Nederland. Dit brengt meer zorg en meer kosten met zich mee. De minister van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) heeft daarom besloten de zorg voor mensen met diabetes vanaf 2010 anders te bekostigen. Vanaf volgend jaar sluiten zorgverzekeraars een overeenkomst af met een zorggroep. De zorggroep is verantwoordelijk voor goede zorg aan de patiënt. De zorggroep biedt een programma waarin de huisarts, praktijkondersteuners, diabetesverpleegkundige en andere zorgverleners samenwerken. In het contract met de zorgverzekeraar is nu vastgelegd welke zorg geleverd wordt en welk prijskaartje hier aan hangt. Maar er zijn ook nadelen.
De zorggroepen sluiten contracten met enkele zorgverleners, waardoor patiënten minder vrijheid hebben om hun eigen behandelaar te kiezen. De nieuwe manier van werken is door het RIVM onderzocht binnen het ZonMw (Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie)-programma Diabetes Ketenzorg. Hieruit blijkt dat er nog een aantal vraagstukken opgelost zouden moeten worden voordat de nieuwe methode landelijk gebruikt kan worden.
Werkproces verbetert
Een positieve ontwikkeling is dat de keten-dbc (diagnosebehandelcombinatie diabetes) de zorggroep verantwoordelijk maakt voor de kwaliteit van de organisatie en de kwaliteit van de geleverde diabeteszorg. In contracten tussen de zorggroep en de zorgverleners is vastgelegd welke zorg door wie wordt verleend en tegen welke prijs. Zorggroepen stellen eisen aan bij- en nascholing. Ook worden afspraken gemaakt over de registratie en rapportage van zorggerelateerde gegevens zodat de kwaliteit kan worden beoordeeld en verbeteringen ingezet. De ICT (Informatie- en communicatietechnologie) is in de meeste zorggroepen nog ontoereikend om de informatiebehoefte te ondersteunen.
Keuzevrijheid van patiënten
Er zijn echter ook nadelige effecten voor patiënten. Veel zorgverleners vinden de onderhandelingspositie van de zorggroep bij de inkoop van zorg te sterk. Ook wordt, doordat zorggroepen met een paar zorgverleners contracten sluiten, de keuzevrijheid van de patiënt beperkt. Verder is het voor patiënten vaak onduidelijk wie verantwoordelijk en aansprakelijk is voor de kwaliteit van de geleverde zorg.
Geen verbetering van gezondheid patiënt na 1 jaar
De nieuwe vorm van samenwerken heeft vooralsnog geen effect op de gezondheid van de patiënt . Bij veel van de patiënten waren de bloedsuikerspiegels al goed voor het experiment. Uit de evaluatie blijkt dat een groot deel van de diabetespatiënten periodiek gecontroleerd wordt op bloedsuikerspiegel, bloeddruk, cholesterol en lichaamsgewicht. Er is echter nog ruimte voor verbetering voor het verrichten van het jaarlijks voet- en oogonderzoek. Ook zou de bloeddruk en het lichaamsgewicht van de patiënten verder omlaag gebracht moeten worden. Langetermijneffecten op de kwaliteit van zorg zijn nog niet bekend, aangezien de onderzoeksperiode van de evaluatie één jaar bedroeg.
Vervolg
ZonMw heeft het RIVM gevraagd een vervolgevaluatie te doen om de langetermijneffecten van de invoering van de nieuwe manier van bekostigen op de kwaliteit van de zorg in kaart te brengen. Daarnaast wil ZonMw meer zicht krijgen op het functioneren van zorggroepen. De resultaten van deze evaluatie worden in het voorjaar van 2011 verwacht.
----------------------------------------------------------------------
Noot voor de redactie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Coen Berends,
persvoorlichter RIVM, 030 - 274 38 64.
Voor vragen over het ZonMW (Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie)-programma Diabetes Ketenzorg: Hannie
Bonink, programmacoördinator, 070 - 349 1 74