Maandag 18 november is het de Europese Antibioticadag. Het Europese Centrum voor ziektepreventie en controle (ECDC European Centre for Disease Prevention and Control (European Centre for Disease Prevention and Control)) vraagt op die dag aan alle lidstaten in de Europese Unie aandacht te besteden aan verantwoord gebruik van antibiotica bij mens en dier. In Nederland organiseren de Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB), de Autoriteit Diergeneesmiddelen (SDa Netherlands Veterinary Medicines Authority (Netherlands Veterinary Medicines Authority)) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) het symposium ‘Antibiotica, alleen als het moet!’ voor professionals binnen de humane en veterinaire gezondheidszorg.

Door veelvuldig en onzorgvuldig gebruik van antibiotica, worden steeds meer bacteriesoorten resistent (ongevoelig). Behandeling van infecties met resistente bacteriën is moeilijker omdat de gebruikelijke antibiotica niet meer werken. Artsen moeten dan kiezen voor alternatieve antibiotica waar minder ervaring mee is of die meer bijwerkingen geven. De laatste gegevens bevestigen dat het aantal mensen met een infectie die veroorzaakt is door resistente bacteriën in Europa gestaag toeneemt. Antibioticaresistentie vormt hierdoor een bedreiging voor de volksgezondheid.

Steeds minder gebruik van antibiotica bij mens en dier

Hoewel het resistentieprobleem in Nederland beperkt is, komt het ook hier voor en kan het bij sommige patiënten tot grote problemen leiden. In Nederland zijn antibiotica voor patiënten alleen op recept verkrijgbaar en zijn artsen terughoudend met het voorschrijven van antibiotica. Daarom is het antibioticagebruik bij mensen  laag. In de veehouderij is het antibioticagebruik de afgelopen jaren flink gedaald door een strenger beleid.

Wanneer moet ik antibiotica gebruiken?

Antibiotica helpen niet tegen infecties die zijn veroorzaakt door virussen, zoals bij griep of verkoudheid. Antibiotica werken alleen bij bacteriële infecties. Alleen een arts kan de juiste diagnose stellen en bepalen of antibiotica nodig zijn. Gebruik daarom alleen antibiotica wanneer ze zijn  voorgeschreven door een arts en volg de aanwijzingen voor het juiste gebruik. Op deze manier is de kans op resistentie kleiner en blijven antibiotica langer werkzaam.

Meer informatie over gebruik van antibiotica

Het RIVM ondersteunt professionals bij de publiekscommunicatie over infectieziekten door middel van verschillende toolkits. De informatie en materialen uit de toolkits kunnen professionals gebruiken bij het beantwoorden van vragen van het publiek. Eén van de toolkits gaat over antibioticagebruik en resistentie. Het materiaal in de toolkit is zorgvuldig samengesteld op grond van de beschikbare wetenschappelijke inzichten, de wensen van beoogde gebruikers en de behoeften onder het publiek.