Een onafhankelijke wetenschappelijke commissie in Groot-Brittannië heeft onderzoek gedaan naar de voor- en nadelen van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker en concludeert dat de reductie in sterfte opweegt tegen het belangrijke nadeel van overdiagnose. De commissie heeft haar bevindingen gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift ‘The Lancet’.
De commissie heeft op basis van de Engelse gegevens berekend dat screening een significant voordeel geeft. Wanneer 10.000 vrouwen zich vanaf 50 jaar laten screenen gedurende 20 jaar worden 43 sterftegevallen voorkomen. In 129 gevallen is er sprake van overdiagnose: een verhouding van 1 op 3. Overdiagnose betekent dat vrouwen worden behandeld voor borstkanker terwijl zij achteraf gezien tijdens hun leven geen last van borstkanker zouden hebben gehad. De commissie concludeert dat de verhouding tussen sterftereductie en overdiagnose gunstig is en geen reden is om het programma te stoppen: men ziet het als een belangrijke aanvulling voor de bevordering van de volksgezondheid. Een samenvatting is te vinden via: www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(12)61611-0/fulltext.
In Nederland hebben wij een zeer efficiënt bevolkingsonderzoek. Jaarlijks wordt de effectiviteit en de kwaliteit gemeten. Er zijn enkele verschillen met de Engelse situatie: vrouwen worden in Nederland 5 jaar langer uitgenodigd om deel te nemen: tot 75 jaar i.p.v. tot 70 jaar. Ook worden vrouwen in Nederland om de twee jaar i.p.v. om de drie jaar uitgenodigd. Daarnaast worden in Nederland relatief weinig vrouwen vanuit de screening doorverwezen naar het ziekenhuis. Dit resulteert ook in een laag percentage overbehandeling, terwijl de sterftereductie hoog is.
Jaarlijks worden via het bevolkingsonderzoek 5.200 vrouwen met een tumor gevonden. Er sterven jaarlijks 775 minder vrouwen aan borstkanker en 375 vrouwen krijgen de diagnose borstkanker, terwijl de ziekte waarschijnlijk tijdens hun leven geen klachten had gegeven. Deze verhouding is dus gunstiger dan de Engelse cijfers.
De minister van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) heeft de Gezondheidsraad in juni 2012 gevraagd om voor Nederland opnieuw de balans tussen voor- en nadelen van het bevolkingsonderzoek borstkanker te maken, en daarbij de huidige stand van de wetenschap en de huidige inzichten mee te nemen. Het advies wordt in 2013 verwacht.