Cognitieve gedragstherapie (CGT (cognitieve gedragstherapie)) in de gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg voor verslaafden kan de gezondheid van mensen met een alcoholverslaving verbeteren. Bij iemand met een alcoholverslaving die een CGT-traject doorloopt zijn de netto baten over een periode van tien jaar 10.000 tot 14.000 euro per persoon. Deze therapie is ook effectief bij de behandeling van jongeren met een cannabisverslaving. Hierbij zijn de baten circa 9.700 tot 13.000 euro per persoon die een CGT-traject doorloopt. Dit blijkt uit de zogeheten maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA (maatschappelijke kosten-batenanalyse)) van cognitieve gedragstherapie-behandelingen voor alcohol- en cannabisverslaving.
Bij een CGT (cognitieve gedragstherapie)-behandeling van mensen met een alcoholverslaving komen deze baten voort uit minder ziekte en sterfte, een betere kwaliteit van leven en een hogere arbeidsproductiviteit. Ook zijn er baten vanwege minder verkeersongevallen en minder criminaliteit, waarvoor dus ook minder inzet van politie en justitie nodig is. De behandeling van jongeren met een cannabisverslaving levert baten op als een verbeterde gezondheid, een betere kwaliteit van leven, minder schooluitval en een hoger inkomen voor de cliënten die de behandeling succesvol hebben afgerond.
Vergroten behandelbereik
In Nederland zijn ongeveer een half miljoen personen problematisch gebruiker van alcohol. Daarnaast zijn ongeveer 75.000 jongeren probleemgebruiker van cannabis. Minder dan 10 procent van hen wordt momenteel door de verslavingszorg bereikt en de drempel om gespecialiseerde hulp te zoeken is voor veel mensen hoog.
Omdat extra cliënten zich niet zomaar zullen melden bij de verslavingszorg is het bijvoorbeeld belangrijk om verbeteringen door te voeren in de verwijzing van cliënten naar de verslavingszorg. Dat zou gerealiseerd kunnen worden door bijvoorbeeld professionals te scholen die met potentiële cliënten in contact komen, zoals de huisarts, de schoolarts, het wijkteam en medewerkers van de spoedeisende hulp. Een investering van 10 miljoen euro in een dergelijk scholingsprogramma zou over een periode van 10 jaar terugverdiend kunnen worden als er jaarlijks 85 extra alcoholverslaafden en 14 extra cannabisverslaafden bereikt worden door de verslavingszorg.
Baten voor samenleving
Het onderzoek laat zien dat de samenleving erbij gebaat is als meer mensen met een verslaving de verslavingszorg weten te bereiken. Bij de berekening van de baten is ingecalculeerd dat cliënten de behandeling soms voortijdig stoppen. Ook is er rekening gehouden met een mogelijke terugval in verslavingsgedrag na een succesvolle behandeling. De baten van verslavingszorg zijn ook bij de meest voorzichtige berekeningen positief.
De MKBA (maatschappelijke kosten-batenanalyse)’s zijn uitgevoerd onder leiding van het RIVM in opdracht van het Netwerk Verslavingszorg van GGZ (geestelijke gezondheidszorg) Nederland. Met een MKBA zijn cognitieve gedragstherapieën in de gespecialiseerde verslavingszorg doorgerekend: één tegen alcoholverslaving en één tegen cannabisverslaving bij jongeren.