Inleiding en motivatie

Uit voorgaand onderzoek blijkt dat een economische recessie verschillende gevolgen kan hebben voor de gezondheid, zoals een toename in geestelijke gezondheidsproblemen en risicogedrag. Ook in Nederland kunnen deze gezondheidsgevolgen optreden. Meer zicht krijgen op de relatie tussen de mate van economische groei en gezondheid, maar ook, omgekeerd, de relatie tussen gezondheid en economische groei, vormt een actueel en uitdagend thema voor de gezondheidseconomie. Het voorgestelde onderzoek biedt de mogelijkheid om de dynamiek van maatschappelijk ontwikkelingen, zoals het geval is in tijden van economische recessie, nader te bestuderen. Op deze manier kan meer zicht verkregen worden op het samenspel tussen belangrijke maatschappelijke determinanten van gezondheid in een snel veranderende samenleving. Hierbij zal specifiek aandacht worden besteed aan het identificeren van kwetsbare groepen in tijden van economische recessie.

Doel(en) en onderzoeksvragen

Het onderzoek richt zich op het identificeren van de impact van de huidige economische recessie op gezondheid, gezondheidsgedrag, zorggebruik en zorgkosten. Meer specifiek staan de volgende onderzoeksvragen centraal:

1. In hoeverre heeft de huidige economische recessie vanaf 2008 invloed gehad op de mentale en fysieke gezondheid, gezondheidsgedrag, zorggebruik en zorgkosten op individueel en huishoudniveau?
2. Welke transities in sociaaleconomische positie sinds 2008 (met name met betrekking tot (langdurig)werkloos worden) hebben invloed op gezondheid, gezondheidsgedrag, zorggebruik en zorgkosten?
3. Op welke groepen in de bevolking heeft de economische recessie meer invloed gehad in vergelijking me de algemene bevolking (bijvoorbeeld kinderen in een achterstandssituatie, alleenstaande ouders, laagopgeleiden, etnische minderheden of chronisch zieken)?
4. In hoeverre kan de relatie tussen transities in sociaaleconomische positie en gezondheid, gezondheidsgedrag, zorggebruik en zorgkosten verklaard worden door de economische recessie?
5. Welke beschermende factoren op individueel, sociaal of contextueel niveau kunnen de negatieve effecten van de economische recessie verminderen? Welke risicofactoren kunnen worden onderscheiden?

Aanpak en methoden

De afgelopen jaren heeft er een enorme groei plaatsgevonden in de beschikbaarheid van data over gezondheid en sociaaleconomische positie, zowel data gebaseerd op zelfrapportage als registraties Het doel van dit project is om voor de eerste keer deze datasets op individueel niveau aan elkaar te linken zodat hierdoor macro-economische indicatoren gerelateerd kunnen worden aan een brede range van indicatoren over veranderingen in sociaaleconomische positie, gezondheid, gezondheidsgedrag, zorggebruik en zorgkosten. Zoveel mogelijk longitudinale data op het individuele niveau zullen worden meegenomen waardoor veranderingen in gezondheid en zorggebruik over de tijd kunnen worden geanalyseerd. De aandacht zal met name liggen op data over de periode 2007-2014.

Verwachte resultaten

Dit project beoogt te fungeren als een solide startpunt voor het monitoren van ontwikkelingen in sociaaleconomische positie, in relatie tot gezondheid, gezondheidsgedrag, zorggebruik en zorgkosten over de tijd. Daarnaast worden indicatoren verkregen waar beleid op kan focussen, met name in tijden van economische recessie.

Geplande producten

3 peer-reviewed wetenschappelijke tijdschriften, informeren stakeholders (rapport RIVM website).