Inleiding en motivatie

Het betaalbaar houden van de zorg, zonder dat dit ten koste gaat van de toegankelijkheid en de kwaliteit, is een van de grootste uitdagingen voor zorgsystemen in binnen- en buitenland. Oplossingen worden onder andere gezocht in het anders organiseren en financieren van de zorg met als uitgangspunt mensen zo lang mogelijk gezond en zelfredzaam te laten zijn. Een sterkere focus op het bevorderen van eigen regie, zelfredzaamheid, op preventieve zorg en op integrale en gepaste zorgverlening is hierbij een uitgangspunt. In Nederland zijn verschillende initiatieven gestart om preventie, zorg en ondersteuning op regionaal niveau anders vorm te geven, ook wel populatiemanagement (PM) genoemd. Het doel is drieledig: de gezondheid van de bevolking te verbeteren, de kwaliteit van de zorg te verbeteren en de kosten van de zorg te beheersen. Evaluatie van dergelijke initiatieven is nodig om van elkaar te leren en daarmee de uitrol naar andere regio’s te bevorderen en lessen te trekken voor beleid. PreCaRe hangt nauw samen met de Landelijke Monitor Populatiemanagement (LMP landelijke monitor proeftuinen populatiemanagement (landelijke monitor proeftuinen populatiemanagement)) die door het RIVM wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport )). In deze monitor worden negen initiatieven gevolgd in de periode 2013-2018. Deze zijn door VWS aangewezen als ‘proeftuinen populatiemanagement’. Waar de LMP zich richt op beleidsrelevante onderwerpen en beleidsrapportages oplevert, zorgt PreCaRe voor wetenschappelijke verdieping en is er expliciete aandacht voor aspecten als indicatorontwikkeling, mixed-method analyes en integratie van informatie en kennis van diverse onderzoeksdisciplines. Maar ook zal expliciet worden ingezoomd op een internationale vergelijking. Daarmee draagt het project bij aan de strategische koers van het RIVM, de internationale positionering van het RIVM op dit terrein en het vergroten van de kennis op terrein van zorgonderzoek, economisch onderzoek en gezondheidszorgmonitoring.

Doel(en) en onderzoeksvragen

Doel van PreCaRe is om inzicht te geven in de opzet, ervaringen en uitkomsten van populatiemanagement in Nederland en bij te dragen aan nieuwe wetenschappelijk methoden en instrumentarium om dergelijke complexe interventies te evalueren. Dit leidt tot de volgende hoofdvragen: wat zijn de organisatorische en financiële arrangementen van PM in de Nederlandse context en hoe is PM geïmplementeerd; wat zijn de effecten van PM op de drie doelen van PM: gezondheid van de bevolking, de kwaliteit van de zorg en zorgkosten; wat is de associatie tussen de kernelementen van het concept PM, het niveau van implementatie ervan en de effecten op de drie doelen.

Aanpak en methoden

PreCaRe maakt (deels) gebruik van de gegevens die worden verzameld binnen de LMP. De monitor bestaat uit twee delen: een procesmonitor (kwalitatief onderzoek) en een uitkomstmonitor (kwantitatief onderzoek). In de procesmonitor wordt gebruik gemaakt van: documentanalyse, observaties, vragenlijsten, individuele en groepsinterviews. In de uitkomstmonitor wordt gebruik gemaakt van landelijke datasets zoals Vektis en de Lokale en Nationale Monitor Volksgezondheid en, indien mogelijk, regionale zorgregistraties. Daarnaast worden vragenlijsten uitgezet onder de populaties van de negen regio’s. In vier met elkaar samenhangende werkpakketten zullen de hoofdvragen worden geadresseerd.

Verwachte resultaten

Het project draagt bij aan indicatorenontwikkeling en ander instrumentarium om PM te kunnen monitoren en de impact ervan vast te stellen; geeft inzicht in complexe ontwikkelingen zoals PM en hoe je die kan evalueren; levert een database op met gegevens over gezondheid, kwaliteit van zorg en zorgkosten op regionaal niveau, evenals kennis en ervaring om dergelijke grote databases vorm te geven; levert aanbevelingen op om implementatie van PM te bevorderen en draagt bij aan de (internationale) wetenschappelijke discussie op dit terrein.

Geplande producten

Publicaties in (internationale) wetenschappelijke tijdschriften en vakbladen, drie proefschriften.