Positionering van het RIVM in effectieve communicatie over onzekere risico's (PRECURSOR, S/132008) Kienhuis, dr. A. (Anne)

Inleiding motivatie

Geplande resultaten en producten en/of vaardigheden en eindtermen voor expertise
Het doel van Precursor is om voor het RIVM kennis te vergaren over communicatie van onzekere risico’s, daarbij rekening houdend met de maatschappelijke betrokkenheid en perceptie. Communicatie van onzekere risico's kan maatschappelijk wantrouwen veroorzaken, waardoor het voor de burger moeilijker wordt een goed geïnformeerd oordeel te vormen. Bewustwording binnen het RIVM van het verschil tussen de perceptie van onzekere risico’s van experts en die van (groepen in) de maatschappij, en daarbij van factoren die zorg en wantrouwen in de maatschappij verhogen, zal ertoe leiden dat het RIVM op reacties van de maatschappij wordt voorbereid in plaats van erdoor verrast. Precursor draagt bij aan een effectieve communicatie buiten het technocratische domein en biedt, in het kader van expertiseontwikkeling, een nieuw werkveld voor RIVM binnen het domein van risk governance, risico-communicatie en maatschappelijke perceptie.

Doelen

Het doel van Precursor is om voor het RIVM kennis te vergaren over communicatie van onzekere risico’s, daarbij rekening houdend met de maatschappelijke betrokkenheid en perceptie. Hier lering uit trekken om voor toekomstige projecten, communicatie van onzekere risico’s te verbeteren. Dit met inachtneming van maatschappelijke betrokkenheid en perceptie.
Doelstellingen: identificeren van RIVM projecten waarin het communiceren van onzekere risico’s een rol heeft gespeeld; vaststellen van factoren die hebben geleid tot succesvolle communicatie en factoren die dit in de weg hebben gestaan (door diepte-interviews met RIVM woordvoerders en focusgroep onderzoek in de samenleving); conceptualiseren van RIVM gevallen in het theoretische kader van risicocommunicatie en perceptie; ontwerpen van een stroomschema om te helpen bij een effectieve communicatie van onzekere risico's; toetsen van hypothesen en concepten bij stakeholders; verhogen van bewustwording binnen het RIVM van de factoren die maatschappelijke perceptie beïnvloeden, door resultaten van Precursor te integreren in de RIVM Academy.

Strategische en innovatieve aspecten

Precursor wordt uitgevoerd binnen het strategische thema Risk Communication (RIC), SPR Strategisch Programma RIVM (Strategisch Programma RIVM ) 2015-2018, en past in het RIVM2020 thema: "Doorwerking in de Samenleving". Het project is in lijn met huidige strategieën op nationaal niveau ("Modernisering Vroegsignalering" en "Bewust Omgaan met Veiligheid", Ministerie van Infrastructuur en Milieu) en draagt bij aan de rol van het RIVM in nationale risk governance vraagstukken. Het innovatieve aspect het streven naar essentiële kennis over de communicatie van de onzekere risico's, die momenteel ontbreekt bij het RIVM, door het verzamelen van externe expertise en het mobiliseren reeds aanwezige kennis binnen het RIVM.

Geplande resultaten en producten en/of vaardigheden en eindtermen voor expertise

Kennis van de principes van communicatie van onzekere risico's; bewustzijn van verschil in risico perceptie bij experts en samenleving binnen RIVM projecten (geplande producten: risicocommunicatie workshop met stakeholders, wetenschappelijke publicatie, rapport met aanbevelingen over onzekere risicocommunicatie voor RIVM experts); integratie van resultaten in een RIVM Academy module, waarbij bewustwording binnen het RIVM wordt gecreëerd en ‘tools’ worden aangeleverd die helpen bij effectieve communicatie (geplande producten: lesmateriaal en een stroomschema voor communicatie van onzekere risico's in RIVM projecten).

Aanpak en methoden

Ontwikkelde vaardigheden en expertise zijn opgenomen in de RIVM Academy en het RIVM platform risicocommunicatie, om het bewustzijn bij RIVM experts en adviseurs te (blijven) verhogen. De resultaten van Precursor zullen worden meegenomen in nieuwe onderzoeksvoorstellen naar de invloed van de wetenschap-maatschappij dialoog over risicocommunicatie boodschappen.

Beoogd vervolg

Het project zal bijdragen aan de kennis over het besluitvormingsproces bij darmkankerscreening en de belangrijkste individuele en sociale factoren die hierbij een rol spelen. Hierbij zal specifiek worden ingegaan op de rol van de publieke opinie.