Hielpriknieuws voor screeners

In december is er, zoals ieder jaar, een aangepaste regeling voor de verzending van de hielprikkaarten. Doel is om vertraging te voorkomen en ervoor te zorgen dat de hielprikkaarten zo spoedig mogelijk bij het laboratorium aankomen. Via de regiokantoren heeft u een brief met een schema ontvangen, waarin per dag staat aangegeven hoe u de hielprikkaarten moet verzenden. Heeft u deze brief en/of dit schema niet ontvangen neem dan contact op met uw coördinator of manager of met het DVP-regiokantoor of stuur een e-mail naar hielpriknieuws@rivm.nl, dan sturen we u het schema nogmaals toe.

Hieronder de belangrijkste punten voor de verzending van de hielprikkaarten tijdens de feestmaand.

Instructie afgifte hielprikkaarten voor 24-uurs bezorging in december

In het schema staat per dag aangegeven hoe de hielprikkaarten te verzenden. Op de meeste dagen wordt geadviseerd om de hielprikkaart bij de balie van een PostNL retailvestiging af te geven. In de maand december duurt de verzending van de hielprikkaart via de gewone brievenbus namelijk te lang (72 uur).

Woensdag 26 december (2^de kerstdag): medische brievenbus om 17:00 uur geleegd

Op woensdag 26 december, tweede kerstdag, worden om 17:00 uur de medische brievenbussen door PostNL geleegd, zodat de hielprikkaarten op donderdag 27 december bij de laboratoria worden afgeleverd.

Maandag 31 december 2018: medische brievenbus open tot 16:00 uur

PostNL sluit met oud en nieuw alle gewone brievenbussen vanwege het vuurwerk.

Speciaal voor de verzending van de hielprikkaarten zijn de medische brievenbussen op 31 december 2018 tot 16.00 uur open voor de afgifte van de hielprikkaarten. PostNL zal dan ook weer extra rijden om deze speciale brievenbussen te legen en de hielprikkaarten bij de laboratoria te bezorgen op 2 januari 2019.

De medische brievenbussen in uw buurt kunt u vinden op: http://www.postnl.nl/medisch. Klik op de button “Medische post in het weekend versturen”, klik vervolgens op “Vind een brievenbus voor medische post” en vul uw postcode in.

Wij danken u voor de medewerking en als u vragen heeft dan kunt u contact opnemen met uw DVP-kantoor.

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat de kwaliteit van de hielprikafname bij gebruik van de nieuwe lancet is verbeterd. Een mooi resultaat, maar met het oog op de uitbreiding van de hielprik blijft de kwaliteit van de hielprikafname een belangrijk punt van aandacht.

Onderzoek RIVM naar de kwaliteit van de hielprikafname

In 2016 hebben de screeningslaboratoria gedurende 2 weken extra onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de bloedvlekken op de hielprikkaart. Er is niet alleen gekeken naar het aantal hielprikkaarten met onvoldoende materiaal (te weinig bloed voor de huidige screening); maar ook naar hielprikkaarten met een zogenaamde suboptimale vulling (genoeg bloed voor de huidige screening, maar onvoldoende bloed bij een uitbreiding van 19 naar 31 aandoeningen). Het resultaat van dit onderzoek liet toen zien dat er zowel sprake was van te veel kaarten met onvoldoende materiaal als met suboptimale vulling.

Het RIVM heeft n.a.v. deze resultaten verschillende verbeterpunten ingezet. Zo is een nieuwe hielpriklancet geïntroduceerd met een betere bloedopbrengst, is er nieuw instructiemateriaal voor screeners ontwikkeld en wordt in de scholingen door de medisch adviseurs expliciet aandacht besteed aan de kwaliteit van de bloedafname.

Om te onderzoeken wat het effect is van al deze verbeterpunten is, hebben de screeners van 17 augustus t/m 14 september 2018 op de hielprikkaart genoteerd of gebruik is gemaakt van de ‘oude’, de ‘nieuwe’ of een ‘andere’ lancet. De laboratoria hebben elk op hun beurt nogmaals 2 weken lang de hielprikkaarten onderzocht op zowel onvoldoende materiaal als suboptimale vulling. Het RIVM en de screeningslaboratoria hebben vervolgens gekeken naar de kwaliteit van de bloedvlekken op de hielprikkaart.

De resultaten

De resultaten van deze effectmeting zijn hoopgevend: bij de hielprikkaarten waarbij gebruik was gemaakt van de nieuwe lancet was er geen enkele hielprikkaart met onvoldoende materiaal, een geweldig resultaat!

Het aantal suboptimale hielprikafnames is bij gebruik van de nieuwe lancet lager dan bij gebruik van de oude hielpriklancet, maar nog steeds te hoog. Om volledig voorbereid te zijn op de uitbreiding van de hielprikscreening blijven we de komende jaren met elkaar werken aan de kwaliteit van de hielpikafname! Samen met de screeningslaboratoria zal het RIVM-DVP hiervoor voorstellen formuleren. De screeners worden hierover te zijner tijd geïnformeerd.

Medisch adviseur Rendelien Verschoof-Puite heeft bovenstaande resultaten tijdens het congres van de International Society for Neonatal Screening (ISNS) in Bratislava, Slowakije gepresenteerd.

In iedere Hielpriknieuws worden er vragen uit de praktijk behandeld, deze keer over:

Geboortemeldingen

De DVP-regiokantoren krijgen regelmatig telefoontjes van kraamverzorgenden die een geboorte willen melden, of die willen weten wanneer de hielprik wordt afgenomen. Wij zijn altijd blij met collega’s die  meedenken met de hielprikscreening, maar hebben op dit moment nog niet de mogelijkheid om hier actie op te ondernemen.

De digitale geboortemeldingen komen vanuit de gemeente (BRP/GBA), het COA (in het geval van asielzoekers) of verloskundigen (het administratief geboortebericht) binnen bij RIVM-DVP. Deze meldingen worden door het RIVM-DVP verwerkt en in de vorm van de hielprikopdracht doorgestuurd aan de JGZ-organisaties. In de normale situatie, waarbij er binnen 3 dagen geboorteaangifte is gedaan, zorgt een telefonische melding van een kraamverzorgende aan het RIVM-DVP niet voor een eerdere afname van de hielprik.

Indien het kind nog niet is aangegeven, kan een telefonische melding bij de JGZ-organisatie wel een meerwaarde hebben. JGZ kan het kind dan meenemen in hun planning. Hierover moeten JGZ-organisaties en kraamorganisaties samen afspraken maken.

Het RIVM-DVP verstuurt de hielprikopdrachten en het is aan de JGZ-organisatie om deze in te plannen en uit te voeren. De vraag wanneer de hielprikafname is gepland kunnen we vanuit het DVP-regiokantoor dan ook niet beantwoorden. In het geval dat het betreffende kind onbekend is bij de JGZ, zal het DVP-regiokantoor wel kunnen zien of er een hielprikopdracht is verzonden aan een andere JGZ-organisatie en is een telefoontje naar DVP dus wel zinvol.

Geen instructiefilm meer op de website

Het is u misschien opgevallen dat de instructiefilm van de hielprikafname niet meer op de website staat. De instructiefilm, ontwikkeld in 2008, was niet meer actueel. Zo werd gebruik gemaakt van de oude hielpriklancet en werd er gesproken over ‘dubieuze uitslag’, waar we tegenwoordig de term ‘niet-conclusief’ gebruiken.

Kijk voor de actuele instructies voor het verrichten van de hielprik in het Draaiboek neonatale hielprikscreening of de ‘Instructies voor Screeners’.