Nieuwsbrief Nationaal Programma Pneumokokkenvaccinatie Volwassenen

Beste lezer,

We kijken terug op de eerste pneumokokkenvaccinatie campagne. In deze nieuwsbrief blikken we kort terug op deze campagne en kijken we alvast vooruit naar de campagne in 2021.

We kijken positief terug op de eerste campagne: de voorbereidingen en vaccinaties zijn goed verlopen en veel ouderen gingen in op de uitnodiging. De vraag naar vaccins was zo hoog dat er extra vaccins ingekocht zijn. Hierdoor waren er uiteindelijk voldoende vaccins beschikbaar voor alle mensen uit de doelgroep die een vaccinatie wilden. Door huisartsen is hard gewerkt om de vaccinatiecampagnes volgens de coronamaatregelen uit te voeren. Hiervoor moest soms worden uitgeweken naar andere locaties en/of werden ouderen meer gespreid uitgenodigd. De campagne en het implementatieproces worden op dit moment geëvalueerd met verschillende betrokken partijen. In een volgende nieuwsbrief zullen we aandacht geven aan de resultaten van deze evaluatie.

Naar aanleiding van de uitbraak van het nieuwe coronavirus schreef de Gezondheidsraad in april 2020 dat mensen van 70 jaar en ouder sneller en erger ziek worden van zowel pneumokokkeninfecties als van het nieuwe coronavirus. Het advies was daarom om op basis van de beschikbare vaccines eerst de mensen met de hoogste leeftijd uit de doelgroep 60- tot 80-jarigen uit te nodigen. Dit leidde er toe dat ouderen van 73 tot en met 79 jaar (d.w.z. iedereen geboren vanaf 1-1-1941 tot en met 31-12-1947) in het najaar van 2020 een uitnodiging voor de pneumokokkenprik hebben ontvangen.

Eind 2020 adviseerde de Gezondheidsraad opnieuw over de doelgroep voor de aankomende jaren. Het advies is om de huidige manier van uitnodigen voort te zetten tot dat alle mensen van 60 jaar en ouder 1 keer zijn uitgenodigd voor de pneumokokkenvaccinatie. Dit houdt in dat jaarlijks een nieuw leeftijdscohort met de oudste mensen uit de doelgroep die nog niet gevaccineerd zijn een uitnodiging krijgen.

Welke leeftijden wanneer precies aan de beurt zijn, hangt onder andere af van de hoeveelheid beschikbare vaccins. Maar bijvoorbeeld ook van de verwachte opkomst. Een beleidsreactie van het Ministerie van VWS naar aanleiding van het advies wordt in januari verwacht. 

Sinds juni 2006 worden kinderen gevaccineerd tegen pneumokokkenziekte (met het PCV10 vaccin). Om de effectiviteit van de vaccinatie goed te monitoren geldt er een meldingsplicht voor invasieve pneumokokkenziekte (IPD) bij kinderen geboren vanaf 1-1-2006.  Onder andere door deze monitoring weten we dat de pneumokokkenvaccinatie in Nederland heeft geleid tot een aanzienlijke reductie in de incidentie van IPD in kinderen.

Om ook de effectiviteit van de pneumokokkenvaccinatie (met het PPV23-vaccin) bij ouderen te monitoren worden de meldingscriteria gewijzigd. Vanaf 1 april wordt deze IPD-meldingsplicht uitgebreid naar alle ouderen vanaf 60 jaar. Op deze wijze kan het resultaat van de vaccinatiecampagne nauwlettend worden gemonitord. Het uitbreiden van de meldingsplicht voor IPD waarborgt een goede evaluatie van het nieuwe vaccinatieprogramma bij ouderen in samenhang met de evaluatie van vaccinatie bij kinderen.

We zitten in een rustigere fase van het project. De campagne is geweest en we kijken nu vooruit naar de campagne voor 2021. In maart versturen we een nieuwe nieuwsbrief met daarin aandacht voor de resultaten van de evaluatie van het implementatieproces, de eerste campagne en het communicatiemateriaal. Ook zal daarin meer informatie staan over de definitieve doelgroep voor 2021. Tot slot willen we via deze weg nomaals onze dank uitspreken voor iedereen die zich de afgelopen tijd heeft ingezet voor een goede uitvoering van de pneumokokkenvaccinatie voor volwassenen.