RVP Nieuws

Jaargang 20, Editie 08, 6 juli 2023

Zorgen om dalende vaccinatiegraad Rijksvaccinatieprogramma

Op donderdag 29 juni is het rapport Vaccinatiegraad en Jaarverslag Rijksvaccinatieprogramma 2022 verschenen. Uit het rapport blijkt dat de geregistreerde vaccinatiegraad ongeveer 2 tot 5% lager is dan vorig jaar. Voor de ziekte mazelen lijkt de vaccinatiegraad voor baby’s voor het eerst in jaren net onder de 90% te zijn. Het RIVM maakt zich zorgen om deze daling.

In het rapport zijn ook de resultaten van de RVP-peiling uit 2022 opgenomen over hoe ouders denken over vaccineren.
Staatssecretaris Van Ooijen heeft naar aanleiding van het vaccinatiegraadrapport een Kamerbrief uitgebracht over de ontwikkelingen binnen het Rijksvaccinatieprogramma en de voortgang van de aanpak ‘Vol vertrouwen in vaccinaties’.

Gezondheidsraad adviseert andere pneumokokkenvaccins

De Gezondheidsraad heeft op donderdag 20 juni geadviseerd andere pneumokokkenvaccins voor kinderen te gebruiken. Deze vaccins beschermen beter tegen de ziekte.
Kinderen worden nu gevaccineerd met het conjugaatvaccin PCV10. Doordat dit vaccin goed werkt, veroorzaken de pneumokokken waar dit vaccin tegen beschermt bijna geen ziekte meer. De conjugaatvaccins PCV13 en PCV15 (een nieuw vaccin) kunnen wel beschermen tegen een groot deel van de pneumokokken die nu de meeste ziektegevallen veroorzaken. Een ander nieuw conjugaatvaccin dat sinds kort beschikbaar is, PCV20, is nog niet goedgekeurd voor kinderen.
Lees ook het advies van de Gezondheidsraad.

Besluiten naar aanleiding van JGZ-enquête

Naar aanleiding van de enquête die RIVM-DVP in april 2023 onder JGZ-organisaties heeft gehouden, zijn de volgende besluiten genomen:

Oproepkaarten worden per 1 jan 2025 uitgefaseerd. Al langere tijd geven sommige JGZ-organisaties aan dat de papieren oproepkaarten overbodig zijn. Gegevens tussen JGZ en RIVM worden digitaal uitgewisseld via DDJGZ of het digitale vaccinatieregistratieformulier. Met het oog op duurzaamheid is besloten de papieren oproepkaarten uit te faseren.
Het BSN staat vanaf 1 januari 2024 niet meer in getallen op brieven en oproepkaarten. Het BSN in getallen is privacygevoelig en daarom niet gewenst. Dit betekent dat sommige organisaties hun proces moeten aanpassen. Graag jullie aandacht hiervoor!
Vanaf 1 januari 2024 sturen we geen herinneringsbrieven meer voor de DKTP-Hib-HepB en de Pneu op de leeftijd van 6 tot 9 maanden. Kinderen van die leeftijden zijn in beeld op het consultatiebureau en de JGZ kan ouders/verzorgers in deze fase wijzen op het halen van vaccinaties. Als het kind met 15 maanden de DKTP-Hib-HepB en de Pneu nog niet heeft gehaald, volgt nog steeds een herinnering vanuit het RIVM.

Communicatiemiddelen maternale griepvaccinatie

Begin juli ontvangen verloskundigen, gynaecologen en JGZ-professionals een startpakket met communicatiemiddelen over de maternale griepvaccinatie én de 22-wekenprik tegen kinkhoest. Het startpakket bestaat uit een begeleidende brief, twee posters, twee brochures en een bureaukaart met de meest gestelde vragen. Deze materialen kun je ook downloaden via rijksvaccinatieprogramma.nl. Let op! Oude materialen komen hiermee te vervallen.

Aangepast vaccinatieadvies voor vervroegde BMR-vaccinatie

Recent zijn in overleg met het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR) de mazelenvaccinatie-adviezen voor reizigers geactualiseerd. De bijgewerkte BMR0-landenlijst staat inmiddels op rijksvaccinatieprogramma.nl.

Naast de landen die in de landenlijst al een standaard mazelenadvies hadden, geldt dit nu ook voor Bosnië en Herzegovina en voor Jordanië. Daarnaast blijft mazelenvaccinatie aanbevolen bij een reis naar de grensgebieden met Venezuela in Colombia en naar de grensgebieden met Venezuela in Guyana.

Voor China-Hongkong en China-Macau geldt géén mazelenvaccinatie advies meer.

Antistoftiterbepaling binnen het RVP

De medisch adviseurs krijgen soms vragen van de JGZ over een titerbepaling. Een voorbeeld: aan het einde van een MenACWY-groepsvaccinatie met Nimenrix blijft 1 flacon poeder over. Eén persoon is dus niet juist gevaccineerd. Kunnen we met een titerbepaling opsporen wie dit was, zodat we voorkomen dat iedereen opnieuw gevaccineerd moet worden?

Het antwoord hierop is: nee. Titerbepalingen binnen het RVP zijn niet gewenst. Wanneer het RVP goed is doorlopen, is het zeer waarschijnlijk dat er een goede bescherming is opgebouwd. Daarnaast is er vaak sprake van voldoende groepsbescherming.
Verder is de interpretatie van een antistoftiter moeilijk. Dit komt omdat er niet altijd duidelijke afkapwaarden bekend zijn of omdat er niet altijd een goede correlatie is tussen de antistoftiter en de mate van bescherming. Bijvoorbeeld lage antistoffen maar wel aanwezige geheugencellen.
Daarnaast moeten ook zeker de kosten van een titerbepaling en de belasting voor het kind (bloedafname) meegenomen worden.

Titerbepalingen worden alleen ingezet voor diagnostiek. Bijvoorbeeld bij verdenking op een immuundeficiëntie, gebruik van immunosuppressiva of bij vaccinatie van risicogroepen, zoals hepatitis B.

Save the date! JGZ-webinar deelname RVP

Begin juli 2022 organiseerde het RIVM samen met GGD GHOR NL en ActiZ een online bijeenkomst over de deelname aan het RVP in het voorjaar van 2022. Graag gaan we dinsdagochtend 12 september van 10.00 tot 11.00 uur opnieuw met jullie in gesprek over jullie ervaringen met de RVP-deelname in 2023. Welke signalen krijgen jullie op basis van gesprekken met ouders/jongeren, wat speelde er het afgelopen half jaar? En welke acties hebben we sindsdien al ondernomen om de vaccinatiegraad te verhogen?
We praten jullie ook bij over het SocioVax onderzoeksprogramma dat de komende jaren sociaalwetenschappelijke inzichten gaat bieden over vaccineren ter versterking van de vaccinatieprogramma’s.

Enquête communicatie HPV-vaccinatie

Het Europese project PROTECT-EUROPE doet onderzoek naar de communicatie tussen zorgprofessionals en ouders, verzorgers en kinderen over de HPV-vaccinatie. Wil jij meedoen aan deze studie en een vragenlijst invullen? Het invullen duurt 10 tot 15 minuten. Meedoen is uiteraard vrijwillig en wordt zeer gewaardeerd door de onderzoekers.

Terugblik HPV 18+ campagne Mis ‘m niet

In 2023 kunnen jongvolwassenen (geboren in 1996 t/m 2003) zich gratis laten vaccineren tegen HPV. Daarom voerden het RIVM en de GGD’en begin dit jaar campagne om jongvolwassenen te informeren over de HPV-vaccinatie en om te helpen bij het maken van een afgewogen keuze. Dat gebeurde via de website hpvkeuzehulp.nl maar ook door inzet van ervaringsverhalen en door jongeren te benaderen via kanalen waar zij veel gebruik van maken, zoals podcasts en social media.

Prikken alleen in 2023 gratis
De opkomst bleef de eerste maanden wat achter, tegelijkertijd begon de tijd te dringen. Voor langdurige bescherming zijn twee prikken nodig met een interval van minimaal 5 maanden. Alleen in 2023 zijn de prikken gratis, dus dat betekent dat je je eerste prik nog voor de zomer moet hebben gehaald als je beide prikken gratis wil. Uit onderzoek bleek dat veel jongvolwassenen wel van plan waren de prik te halen, maar er om allerlei redenen nog niet aan toe waren gekomen. Daarom volgde er in juni een tweede campagne onder de noemer ‘Mis ‘m niet’.

Gerichte benadering doelgroep
De insteek van de 'Mis ‘m niet'-campagne was: wacht niet langer, pak nu je kans als je een gratis HPV-vaccinatie wil. Er werd gebruik gemaakt van online advertising met geotargeting, waarbij je via social media gericht de doelgroep benadert als zij in de buurt van een vaccinatielocatie zijn. Ook werd buitenreclame ingezet via digitale schermen en abri’s, narrowcasting in sportscholen, onderwijsinstellingen, wachtkamers in huisartsenpraktijken en studentenhuizen.

Vaccineren op zoveel mogelijk plekken
Google Maps en 9292OV werden gebruikt om het jongeren zo gemakkelijk mogelijk te maken te navigeren naar een HPV-vaccinatielocatie in de buurt. Tijdens de campagneweken vaccineerden de GGD’en - zonder afspraak - op zoveel mogelijk plekken waar veel jongeren komen, zoals scholen en treinstations. Maar ook in winkelcentra waar speciaal in campagnestijl bestickerde vaccinatiebussen werden ingezet.

Veel media-aandacht
Door al deze inspanningen is het gelukt om veel media-aandacht te krijgen. Zo waren er items in Nieuwsuur, EditieNL en Hart van Nederland, en onder jongeren populaire kanalen FunX en SlamFM.

Laagdrempeling aanbod van vaccinaties
Het is nu nog te vroeg om te kunnen zeggen wat de campagne opgeleverd heeft aan extra gezette prikken, de vaccinatiecampagne loopt immers nog. Wat we wel zagen, was dat het aantal gezette prikken verdubbelde in de weken dat er actief campagne werd gevoerd. En uit de GGD-regio’s klonken positieve verhalen over de opkomst op de speciaal ingerichte pop-up vaccinatielocaties. Jongvolwassenen gaven daar aan dat ze anders minder snel de vaccinatie waren gaan halen, als het niet zo laagdrempelig was aangeboden. Daarom is het advies om te blijven werken aan een laagdrempelig vaccinatie-aanbod. We moeten als professionals naar de doelgroep toe blijven gaan en het gesprek over de HPV-vaccinatie blijven voeren.