logo Rijksoverheid

Nieuwsbrief LCHV

Editie Voorjaar 2018, 29 juni 2018

Nieuwsbrief voor GGD-professionals
• Team LCHV 2018
• Richtlijnontwikkeling
› Herzien
› In herziening
› Hygiëneadvies voor cupping (Hijama) in de maak
› Ontwikkelingen LCHV-richtlijnen online
• Legionellapreventie en zorgplicht bij scholen en sporthallen
• Tatoeëren en piercen
› Nieuw aanvraagformulier vergunning tatoeëren en piercen
› Aankomende wijzigingen regelgeving tatoeëren en piercen
• Sterilon niet meer verkrijgbaar
• Ship Sanitation Certificatie (SSC)
› Pilot nieuwe Europees database voor Ship Sanitation inspecties
› Inspecteren afval aan boord
• Bijeenkomsten
› Succesvolle 28e Transmissiedag Infectieziekten
› NoMoreC
› Verslag themaochtend Hygiëne Kinderopvang en Basisscholen
› Scholingsagenda
• AVG van kracht

Team LCHV 2018

Welk gezicht hoort bij het antwoord op je vraag? Het LCHV bestaat uit het kernteam bij het RIVM: Peter Molenaar, Janneke Broekhuijsen, Thijs Veenstra en Alvin Bartels. Zij worden ondersteund door de Deskundigen Infectiepreventie-adviseurs die bij GGD’en werkzaam zijn: Saskia Tejland, Hella Kok, Leo van der Laan en Petri Kuijlaars. Niet op de foto: bij de LCI leveren redacteurs een beleidsadviseur vaste ondersteuning bij richtlijnontwikkeling en landelijke afstemming door LCHV.

Richtlijnontwikkeling

Herzien

De afgelopen maanden zijn twee hygiënerichtlijnen volledig herzien: 
- Hygiënerichtlijn voor ambulancediensten (december 2017 gepubliceerd, kleine wijziging over vaccinaties voor de medewerkers in 2018)
- Hygiënerichtlijn voor JGZ (maart 2018)
 
In 2018 is het document Informatie over ziektebeelden gewijzigd voor: 
- Kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang (april 2018)
- Basisscholen (april 2018)
In de verouderde versies kwam bij verschillende ziektebeelden de informatie niet overeen met de informatie in de huidige LCI-richtlijnen. In elk document staat, vlak voor de inhoudsopgave, een overzicht van alle wijzigingen.

In herziening

Het LCHV werkt op dit moment aan de herziening van de volgende richtlijnen: 
- Hygiënerichtlijn voor seksbedrijven
- Hygiënerichtlijn voor GGD’en
- Hygiënerichtlijn voor publieksvoorzieningen
- Indeling van waterinstallaties naar de mate van risico op legionellose (Deel B van Preventie en melding van legionellabacteriën in water)
 
Naar verwachting worden de definitieve versies van de richtlijnen in het najaar van 2018 gepubliceerd. De ‘hygiënerichtlijn voor publieksvoorzieningen’ wordt veranderd in een ‘richtlijn voor basishygiëne’. In deze richtlijn komen de standaard hygiënenormen te staan, bestemd voor branches waarvoor nu geen specifieke hygiënerichtlijn is. 

Hygiëneadvies voor cupping (Hijama) in de maak

De alternatieve geneeswijze cupping (ook wel ‘Hijama’) bestaat al eeuwen en komt ook al langer in Nederland voor. De laatste jaren is er sprake van een toename. In het kader van het toezicht op alternatieve geneeswijzen heeft de Inspectie voor de Gezondheidzorg en Jeugd i.o. (IGJ) het LCHV gevraagd een advies te geven over hygiëne bij deze handeling.

Bij cupping wordt met glazen of plastic halve bollen een vacuüm op de huid geplaatst. In de variant ‘wet cupping’ worden sneetjes in de huid aangebracht waarbij het vacuüm bloed onttrekt. Dit gaat vanzelfsprekend gepaard met infectierisico’s die vergelijkbaar zijn met andere huidpenetrerende handelingen. Het feit dat de handeling plaatsvindt onder veelal onbekende en uiteenlopende omstandigheden maakt het ingewikkelder hiervoor een passend advies te geven. Mede daarom is besloten dat voor deze handeling geen hygiënerichtlijn zal worden vastgesteld, maar dat het LCHV in opvolging van eerder werk door collega’s bij de GGD en in samenwerking met andere betrokkenen bij het CIb een basisadvies geeft. Dat wordt deze zomer verwacht.

Ontwikkelingen LCHV-richtlijnen online

Het RIVM gaat over op een nieuw contentmanagementsysteem voor de website. Daarmee gepaard gaat ook een nieuwe visie op het aanbieden van publieksinformatie, waaronder de LCHV-richtlijnen. Dat betekent dat de informatie in de richtlijnen in de toekomst op een andere manier aangeboden gaat worden.

Het LCHV heeft GGD-medewerkers en gebruikers van de hygiënerichtlijnen via een digitale enquête gevraagd naar welke informatie voor hen belangrijk is en op welke manier ze deze willen kunnen raadplegen. De uitkomst van de enquête is vergeleken met de mogelijkheden en de visie bij het RIVM. Als resultaat daarvan worden nu de eerste richtlijnen omgezet naar webpagina’s die een duidelijker overzicht van de inhoud geven, meer dwarsverbanden tussen richtlijnen inzichtelijk maken en informatie op maat aanbieden. Zo zullen op de webpagina’s samenvattingen te vinden zijn die de gebruiker de keuze geven dieper op de informatie in te gaan of direct een normenlijst te raadplegen.

In de loop van dit jaar zullen richtlijnen gefaseerd in de nieuwe vorm online komen. Om alvast een indruk te krijgen kan men de pagina van het Rijksvaccinatieprogramma bezoeken, de pagina van het LCHV zal hier op lijken.

Legionellapreventie en zorgplicht bij scholen en sporthallen

De zorgplicht in relatie tot legionella blijft voor zowel GGD-medewerkers als eigenaren van installaties een bron van vragen. Nuttige informatie hierover kan men vinden in het magazine H2O Waternetwerk uit 2014. Daarin hebben legionelladeskundigen van het RIVM beargumenteerd dat, ook als legionella aanwezig is, voldaan kan worden aan de zorgplicht voor deugdelijk leidingwater bij onder meer sporthallen en scholen.
 
Adviesbedrijven bieden diensten aan bij sporthallen en scholen. Gemeenten worstelen met de vraag hoe invulling te geven aan de zorgplicht in relatie tot legionella in leidingwaterinstallaties. De conclusies uit bovengenoemd RIVM-artikel over invulling van de zorgplicht zijn nog steeds actueel. We geven hieronder een korte samenvatting:
 
- De kans op legionellose bij niet-prioritaire instellingen zoals scholen en sporthallen is laag. Continu legionellabeheer bij deze locaties zorgt niet voor een significante verdere verlaging van de kans op legionellose;
- Monstername zorgt voor onrust en onnodige investeringen en de uitslag zegt niets over het gezondheidsrisico;
- Niet-prioritaire instellingen vallen niet onder hoofdstuk 4 van het Drinkwaterbesluit met regels voor legionellapreventie. Het opstellen van een risicoanalyse, het uitvoeren van beheersplan en het nemen van watermonsters is niet verplicht en vanuit volksgezondheidsperspectief ook niet nodig;
- Voor leidingwaterinstallaties van niet-prioritaire instellingen geldt de norm van minder dan 100 kve/l legionella niet;
- Legionellapreventie is kostbaar en intensief, zeker voor locaties met een beperkt budget en mankracht. Het is alleen te verantwoorden voor locaties waar legionellose kan worden voorkomen zoals ziekenhuizen en zwembaden.
 
De conclusie dat legionellapreventie bij scholen, kantoren en sporthallen vanuit volksgezondheidsperspectief niet nodig is blijft ook na 4 jaar ongewijzigd. Legionellapreventie bij deze leidingwaterinstallaties zorgt niet voor een significante verlaging van het al lage risico op legionellose maar wel voor overbodige investeringen en onrust.

Tatoeëren en piercen

Nieuw aanvraagformulier vergunning tatoeëren en piercen

Een nieuw aanvraagformulier voor een vergunning voor tatoeage en piercing is vorige maand onder de GGD’en verspreid. Het formulier in Rijkshuisstijl is digitaal invulbaar en ondervangt een aantal onduidelijkheden in eerdere versies. 
Het aanvraagformulier voor een vergunning op grond van artikel 3 van het Warenwetbesluit tatoeëren en piercen is beschikbaar via de LCHV-website. Via deze link is het pdf-document direct in te vullen. Na digitale ondertekening kan het formulier eenvoudig per e-mail of per post worden verzonden naar de GGD van uw regio. 
Het verzoek aan de GGD’en is om het document op de eigen website te plaatsen. Omdat de website van het LCHV wordt vernieuwd is nog onduidelijk of daar in de toekomst plaats voor dit document is.

Aankomende wijzigingen regelgeving tatoeëren en piercen

Op de afgelopen studiedag werd een aantal wijzigingen binnen de regelgeving voor tatoeage en piercing behandeld en in juni vindt een Regulier Overleg Warenwet (ROW) plaats. Bij positieve beslissing worden de wijzigingen daarna doorgevoerd.
 
Er zal een voorstel voor tarieven voor vrijstellingen worden behandeld: op basis van verschillende kenmerken en eerdere ervaringen met een evenement gaan verschillende tarieven gelden die aan de aanvragen doorberekend kunnen worden. Ook wordt een voorstel behandeld dat het wijzigen van een vergunning mogelijk maakt bij verhuizing of bij het werken met andere materialen, als alternatief voor het aanvragen van een nieuwe vergunning. De aanwijzing in de richtlijn dat aftercareproducten een registratie als medisch hulpmiddel moeten hebben, en daarmee het schrappen van de positieve lijst, wordt ook aan het ROW voorgelegd.

Sterilon niet meer verkrijgbaar

Het product Sterilon van het merk Dettol met RVG-nummer 02265 is niet meer leverbaar. Het middel is per 31 december 2017 op verzoek van de firma ingetrokken. De intrekking heeft niet te maken met de veiligheid of de werkzaamheid van het geneesmiddel.

Sterilon wordt door veel PMU-specialisten gebruikt als huiddesinfectans voordat gepigmenteerd wordt. Het middel mag nog wel worden verkocht, maar niet meer aan de markt worden uitgeleverd. PMU-specialisten zullen daarom op zoek moeten naar een vergelijkbaar product. Hiervoor kan de PMU-specialist de geneesmiddeleninformatiebank raadplegen op de website van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG).

SSC

Ship Sanitation Certificatie (SSC)

Pilot nieuwe Europees database voor Ship Sanitation inspecties

Met een delegatie van Nederlandse Ship Sanitation-inspecteurs wordt gewerkt aan een overgang naar een Europese database voor inspecties, genaamd EU SHIPSAN ACT Information System (SIS). Tijdens twee pilot-bijeenkomsten in april en mei hebben inspecteurs kennis gemaakt met SIS. 
 
Wat is SIS?
SIS is een Europees communicatienetwerk en een database voor Ship Sanitation-certificaten die beschikbaar is voor alle EU-landen. Verschillende Europese landen maken al gebruik van SIS. In buurlanden als België en Duitsland wordt de applicatie momenteel geïmplementeerd. Daarmee is het ook mogelijk direct te communiceren met buitenlandse collega’s bij bijzonderheden en onregelmatigheden op het gebied van certificatie, of bij casuïstiek aan boord. 
 
Wanneer in Nederland?
De Nederlandse inspecteurs gaan de komende periode oefenen met inspecteren in SIS. Ervaringen van inspecteurs worden door het LCHV geanalyseerd ter voorbereiding op de landelijke invoering van het systeem. SIS kan hoogstwaarschijnlijk eind 2018 aan de GGD’en aangeboden worden als opvolging van Preventio, dat in 2019 zal worden uitgefaseerd voor de Ship Sanitation-inspecties.

Inspecteren afval aan boord

Tijdens de Ship Sanitation-inspectie wordt gekeken naar het afvalbeleid met het Garbage Record Book (GRB). Het GRB is per 1 maart 2018 gewijzigd. Door deze wijzigingen zullen de posters met het afvalbeleid aan boord ook in de loop van de tijd vervangen gaan worden. Schepen van 400 gross tonnage of meer en/of schepen gecertificeerd om meer dan 15 personen te vervoeren, moeten een registratie bijhouden van het afval in het GRB. 
Per 1 maart 2018 moeten schepen een GRB hebben welke uit Part I en Part II bestaat. Dit zijn de bijzonderheden: 
- Part I moet door alle schepen ingevuld worden en bevat de afvalcategorieën die geen betrekking hebben op de lading. Een nieuwe categorie is ‘I E-waste’. Hieronder vallen elektronische apparatuur en onderdelen, inclusief verbruiksonderdelen zoals inktcartridges.
- Part II is nieuw en hoeft alleen ingevuld te worden door schepen met bulklading. Afvalcategorieën die hierin worden geregistreerd zijn: ‘F Operational waste’, ‘J Cargo residues (non-harmful to the marine enviroment) en ‘K Cargo residues (HME)’.

Bijeenkomsten

Succesvolle 28e Transmissiedag Infectieziekten

Op 20 maart 2018 vond de 28e Transmissiedag Infectieziekten plaats. Het thema van deze editie was Evenementen: een perfecte aftrap voor het evenementenseizoen!

Het LCHV leverde een bijdrage door het geven van een masterclass over de risico’s van tatoeëren tijdens evenementen en een workshop over legionellarisico’s bij het gebruik van bubbelbaden. Ook is een conceptversie van de LCHV-checklist voor mudraces en survivalruns onder de aandacht gebracht.

In de masterclass Party Tattoo! ging men in op het fenomeen tatoeage op feesten en de rol die de GGD heeft als het gaat om factoren als spijt, druggebruik, groepsdruk en impulsiviteit.

Tijdens de workshop over legionellarisico’s is een evenement uit 2014 besproken waar bezoekers 11 avonden in 21 bubbelbaden naar films konden kijken. Het evenement vond plaats in Amsterdam en de GGD was pas een paar weken voor aanvang op de hoogte. Aan de hand van verschillende momenten voor en tijdens het evenement werd aan de workshopdeelnemers gevraagd hoe zij als GGD deze casus zouden oplossen. Dit zorgde voor pittige discussies over hoever de verantwoordelijkheid van de GGD gaat en wat voor maatregelen genomen moeten worden.

NoMoreC

Foto: Barbra De Niet Photography

NoMoreC

Op 14 mei was er een informatiebijeenkomst van NoMoreC, een project waarbij wordt samengewerkt met het AMC, GGD Amsterdam, AIGHD en Soa Aids Nederland en dat streeft naar een vermindering van het aantal nieuwe hepatitis C-infecties bij de homogemeenschap in de hoofdstad. Tijdens deze bijeenkomst in Theater de Nes werd o.a. informatie gegeven door deskundigen (onderzoekers van GGD Amsterdam, hiv- en hepatitis C-behandelaars, een viroloog en deskundige infectiepreventie LCHV) over o.a. de impact van een hepatitis C-infectie, risicoreductie, testen en behandelingsmogelijkheden, cijfers en feiten over hepatitis C, (hand-)hygiëne en reiniging. 
Er is door NoMoreC een toolkit verstrekt waarin producten zitten zoals reinigings- en desinfectiedoekjes, handdesinfectiemiddel, een naaldcontainer, condooms, handschoenen en rietjes (deze worden gebruikt bij het snuiven van coke en mogen niet worden gedeeld). Het LCHV heeft hierbij o.a. geholpen bij de advisering van de juiste producten en daarnaast geadviseerd bij het maken van een instructiefilm over de juiste reiniging en desinfectie van handen en seksspeeltjes.

Verslag themaochtend Hygiëne Kinderopvang en Basisscholen

Naast de vaste studiedagen organiseert het LCHV elk jaar enkele themadagen, afhankelijk van de behoefte en actuele ontwikkelingen. Donderdag 24 mei werd een goedbezochte themaochtend Hygiëne Kinderopvang en Basisscholen georganiseerd. 
Na de opening door de dagvoorzitter werd ingegaan op uitbraken van voedselinfecties bij kinderen waarbij aandacht werd besteed aan het melden van voedselinfecties bij het RIVM. Aansluitend werd de Salmonella-uitbraak bij verschillende kinderdagverblijven in Amsterdam besproken. Het belang van goede ventilatie in scholen en kinderdagverblijven werd behandeld, waarbij opviel dat een korte CO2-meting maar beperkt nuttig is en dat aan de gemeten waarde niet direct een gezondheidsrisico kan worden gekoppeld. 
Na de pauze werd aandacht besteed aan de veranderingen in de nieuwe wet Innovatie Kwaliteit Kinderopvang (IKK). De wet gaat uit van een andere benadering waarbij vooral het proces belangrijk is geworden; hoe komen alle betrokken partijen tot een betere veiligheid en gezondheid? Op gebied van veiligheid en gezondheid is inhoudelijk weinig veranderd. 
De themaochtend eindigde met een presentatie over hygiëne op basisscholen. Verschillende GGD-initiatieven voor het verbeteren van de hygiëne werden besproken. 
 
Kon je niet op de themadag aanwezig zijn en wil je toch meer informatie? Stuur dan een bericht aan LCHV@rivm.nl.

Scholingsagenda

De volgende LCHV-studiedagen staan gepland voor najaar 2018:
- 20 september – Studiedag SSC
- 9 oktober – Studiedag Seksbranche
- 20 november – Studiedag Tatoeëren en piercen

AVG van kracht

Sinds vrijdag 25 mei is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van kracht. Het LCHV heeft het privacybeleid aangescherpt om deze nieuwe wet na te leven.

Persoonsgegevens die via de website worden verzameld, gebruiken we alleen voor het doel waarmee je ze hebt achtergelaten. Voor jou als abonnee van de LCHV-nieuwsbrief betekent dit dat we je gegevens die bij ons bekend zijn (voornaam, achternaam en e-mailadres) niet gebruiken voor andere doeleinden dan het toesturen van de nieuwsbrief.
 
Je hoeft niets te doen, het nieuwe privacybeleid gaat direct in. Als je het niet eens bent met ons privacybeleid kunnen we je account uit ons bestand verwijderen. Afmelden voor onze nieuwsbrieven kan onderaan de nieuwsbrief. Na afmelding voor onze nieuwsbrieven worden je persoonsgegevens verwijderd uit ons systeem.