Sinds het begin van 2022 komt de omikronvariant voor in Nederland. Een infectie met omikron is vaak minder ernstig dan die met de eerdere varianten. Maar ook van omikron kun je erg ziek worden. Gelukkig worden wel steeds minder zwangere vrouwen opgenomen in het ziekenhuis met ernstige COVID-19.
Disclaimer
Op 10 maart zijn de adviezen aangepast.
De teksten op deze pagina worden op korte termijn aangepast.
Als je zwanger bent, heb je wel meer risico dat je ernstig ziek wordt van het coronavirus. Daarom blijft het extra belangrijk dat je je laat vaccineren volgens het COVID-19 vaccinatieprogramma als je zwanger wilt worden of bent. De vaccins van Pfizer of Moderna (m-RNA (ribonucleic acid) vaccins) kunnen veilig worden gegeven tijdens de zwangerschap. Ook de boostervaccinatie kan veilig gegeven worden evenals als de herhaalprik (2e booster) die geadviseerd wordt voor volwassenen met een ernstige afweerstoornis.
Sommige zwangeren hebben een extra groot risico extra om ernstig ziek te worden van het coronavirus. Het gaat dan om vrouwen die:
- ouder zijn dan 35 jaar
- overgewicht hebben (BMI (Body Mass Index) van 30 of meer)
- een niet-Westerse migratie achtergrond hebben
Op basis van de beschikbare gegevens zijn er geen aanwijzingen om aan te nemen dat COVID-19 de kans verhoogt op een miskraam of aangeboren afwijking.
Overdracht van het virus van moeder naar kind tijdens de zwangerschap komt mogelijk voor, maar de wetenschappelijke kennis over hoe vaak en wanneer dit in de zwangerschap gebeurt, is beperkt. Meer onderzoek is eerst nodig. Hieronder vind je verdere informatie over zwangerschap en COVID-19.
Informatie voor professionals zie Zwangerschap, (werk) en COVID-19.
Het coronavirus SARS (severe acute respiratory syndrome)-CoV (coronavirus)-2 als je zwanger bent
Bij zwangeren verloopt COVID-19, net als andere luchtweginfecties die koorts en longontsteking kunnen veroorzaken, vaak ernstiger. Dit komt vooral door een kleiner wordende longcapaciteit door het groeien van de buik.
Vaccinatie tijdens de zwangerschap
Zwangeren hebben meer risico om ernstig ziek te worden van COVID-19 (en zwangerschapscomplicaties te ontwikkelen). Hierdoor hebben zij meer kans om in het ziekenhuis of op de intensive care terecht te komen. Vaccinatie met een m-RNA vaccin tijdens de zwangerschap is veilig, effectief en voor zwangeren van groot belang.
Ook het CDC (Centers for Disease Control and Prevention) (Center for Disease Control and Prevention: het RIVM van de Verenigde Staten) adviseert zwangeren met klem om zich te laten vaccineren; dit geldt ook voor de boostervaccinatie. Als de basisserie vaccinaties 3 maanden of langer geleden is afgerond, kan de (booster)vaccinatie op elk moment in de zwangerschap worden gegeven. Zie de vaccinatiepagina voor meer informatie.
Zwangerschap en werk
Als gezonde zwangere kun je in principe gewoon blijven werken. Houd je goed aan de landelijke maatregelen en aan de gangbare hygiënemaatregelen, regels en protocollen op je werk. Ben je zwanger en behoor je tot één van de risicogroepen voor COVID-19, dan is het belangrijk om samen met je werkgever naar jouw individuele situatie te kijken. Hierbij adviseert de bedrijfsarts en kun je ook een behandelaar betrekken, zoals een gynaecoloog of verloskundige. Als je bijvoorbeeld als zorgmedewerker werkt, of in de kinderopvang dan kan het zijn dat je werkgever een eigen beleid voor zwangere vrouwen heeft opgesteld. Vraag ernaar bij je werkgever. Verder kun je altijd vragen naar een advies van de bedrijfsarts.
Voorzorgsmaatregelen bij een zwangerschap
De coronamaatregelen gelden natuurlijk ook voor zwangere vrouwen. Als je zwanger bent, hoef je geen extra voorzorgsmaatregelen te nemen. De belangrijkste maatregelen om verspreiding van het virus te voorkomen zijn:
- Blijf bij klachten thuis en laat je bij de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) testen
- Houd 1,5 meter afstand van anderen
- Was je handen regelmatig met water en zeep, in ieder geval als je thuiskomt
- Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog
- Gebruik papieren zakdoekjes en gooi deze weg na gebruik
Klachten tijdens zwangerschap?
Ben je zwanger en voel je je niet lekker? Houd de klachten dan goed in de gaten. De symptomen van COVID-19, de ziekte die door het virus wordt veroorzaakt, kunnen divers zijn. Sommige mensen lijken er amper iets van te merken, dit geldt ook voor zwangeren, anderen worden ernstig ziek. Heb je milde klachten zoals:
- Verkoudheidsklachten (zoals neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn)
- Hoesten
- Benauwdheid
- Verhoging of koorts
- Plotseling verlies van reuk en/of smaak (zonder neusverstopping)
Blijf thuis en laat je testen. Zo zorg je ervoor dat je anderen niet kan besmetten. Houd altijd 1,5 meter (twee armlengtes) afstand tot andere mensen. Je mag weer naar buiten als de testuitslag negatief is (geen COVID-19).
Klachten en/of hoge koorts?
Ben je zwanger en heb je klachten passend bij COVID-19 en/of hoge koorts? Neem dan direct contact op met de huisarts of de verloskundige. Hoge koorts kan bijvoorbeeld weeën opwekken. Ook als je twijfelt of vragen hebt, kun je het beste de huisarts of verloskundige bellen.
Kan ik in het ziekenhuis bevallen?
Ja, je kunt in het ziekenhuis bevallen. Overleg dit met je verloskundige.
Ik ben besmet met SARS-CoV-2, mag ik thuis bevallen?
Overleg met je verloskundige of je thuis mag bevallen.
Verzorging van je pasgeboren baby als je COVID-19 hebt
Contact met je baby is belangrijk en versterkt de band tussen ouder en kind. Als een van de ouders of verzorgers COVID-19 heeft, is het belangrijk om bij de verzorging extra maatregelen te nemen. Met de extra maatregelen maak je het risico op besmetting van je baby zo klein mogelijk. Kinderen worden vaak niet erg ziek van het virus, maar het blijft belangrijk om ervoor te zorgen dat je kindje niet besmet raakt.
Extra maatregelen bij (borst- en fles)voeding en verzorging
Er zijn geen aanwijzingen dat een baby via de borstvoeding besmet kan worden met het virus. Het geven van borstvoeding heeft veel voordelen. Je kunt dus prima borstvoeding geven, ook als je COVID-19 hebt.
Bij (borst- en fles)voeding, verzorging en de contactmomenten zoals knuffelen, is het belangrijk om de volgende extra maatregelen te nemen:
- Zorg voor goede hygiëne, zoals goed je handen wassen bij elke voeding en verzorging.
- Draag een medisch mondkapje type II als je dicht bij je baby bent (minder dan 1,5 meter). Het mondkapje kan maximaal drie keer gebruikt worden (of 3 uur achtereen).
Deze aanbevelingen gelden totdat iemand niet meer besmettelijk is en geldt ook voor andere leden van hetzelfde huishouden als zij corona hebben. Overleg met de GGD hoe lang de besmettelijkheid duurt.
Ouders/verzorgers die niet besmet zijn, hoeven geen mondkapje te dragen. Wel wordt hen geadviseerd bij elk contactmoment de hygiënemaatregelen goed toe te passen. Heb je klachten die kunnen passen bij COVID-19? Blijf thuis en laat je bij de GGD testen. De verloskundige, kraamverzorgende of huisarts kunnen je informeren over het verzorgen van je pasgeboren baby als je COVID-19 hebt.
Veelgestelde vragen
Ik werk in een ziekenhuis of andere zorginstelling (intramuraal), kan ik de hele zwangerschap blijven werken?
Tot 28 weken zwangerschap kun je de normale werkzaamheden blijven uitvoeren, ook de zorg voor COVID-19-patiënten. Natuurlijk moet je je hier volgens de geldende protocollen en maatregelen beschermen (bijvoorbeeld door het gebruik van o.a. mondneusmasker). Vanaf 28 weken wordt het afgeraden om intensieve COVID-19 gerelateerde zorg te verlenen aan bewezen coronapatiënten. Dit geldt ook als je gevaccineerd bent. Vervangende werkzaamheden kun je wel blijven uitvoeren, zo nodig kun je hierover overleggen met de bedrijfsarts.
Ik werk in de zorg maar niet in een zorginstelling (extramuraal; ik ben bijvoorbeeld huisarts of wijkverpleegkundige), kan ik de hele zwangerschap blijven werken?
Tot 28 weken zwangerschap kun je de normale werkzaamheden blijven uitvoeren, ook de zorg voor COVID-19-patiënten. Natuurlijk moet je je hier volgens de geldende protocollen en maatregelen beschermen (bijvoorbeeld door het gebruik van o.a. mondneusmasker). Vanaf 28 weken mag je geen intensieve COVID-19 gerelateerde zorg aan bewezen coronapatiënten meer verlenen. In dit geval dien je passende alternatieve werkzaamheden aangeboden te krijgen, zo nodig kun je hierover overleggen met de bedrijfsarts. Dit geldt ook als je gevaccineerd bent.
Ik ben zwanger en werk op een kinderdagverblijf, een school of BSO, kan ik de hele zwangerschap blijven werken?
Er gelden binnen deze beroepen geen beperkingen tot aan het zwangerschapsverlof. De bedrijfsarts kan bij vragen de zwangere op maat adviseren.
Ik werk in een ander beroep, kan ik de hele zwangerschap blijven werken?
In alle overige beroepen kan je tot aan het zwangerschapsverlof blijven werken.
Bij vragen adviseert de bedrijfsarts.
Ik ben zwanger, is een vaccinatie veilig?
Ja, vaccinatie tegen COVID-19 met een m-RNA (ribonucleic acid) vaccin is veilig en effectief. Nu je zwanger bent is vaccinatie juist extra belangrijk. COVID-19 kan bij zwangere vrouwen ernstiger verlopen en complicaties geven, ook voor de ongeboren baby.
Ook in geval van borstvoeding is vaccinatie veilig, het is niet aannemelijk dat het vaccin in de borstvoeding terecht komt.
Ook als je zwanger bent, kun je de boosterprik nemen als je hiervoor een uitnodiging hebt gekregen. De verwachting is dat de bijwerkingen na de boosterprik niet vaker of ernstiger zijn dan na de eerste serie vaccins. De NVOG (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie) (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie) beveelt in haar Standpunt Vaccinatie tegen COVID-19 rondom zwangerschap een boosterprik voor zwangere vrouwen aan, dit kan op elk moment van de zwangerschap.
Ik ben zwanger, moet ik nu wel een boosterprik nemen?
Ook als je zwanger bent, kun je de boosterprik nemen als je hiervoor een uitnodiging hebt gekregen. Als zwangere vrouw loop je meer risico om ernstig ziek te worden van COVID-19. Dit kan gevolgen hebben voor moeder en kind. Voor zwangere vrouwen geldt dat mRNA vaccins (Pfizer en Moderna) veilig zijn bevonden. Ook de NVOG (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie) beveelt in haar Dit geldt ook voor de herhaalprik tegen corona (de 2e booster) die geadviseerd wordt voor volwassenen met een ernstige afweerstoornis.