Uit literatuuronderzoek door het RIVM blijkt dat er nog weinig onderzoek gedaan is naar eventuele infectierisico’s van mest. Gebleken is dat onderzochte ziekteverwekkende bacteriën vaak in mest voorkomen en dat deze zich kunnen verspreiden via water of lucht. Om vast te stellen in hoeverre mest bijdraagt aan de ziektelast in Nederland is meer onderzoek nodig.

Nederland is een land waar mensen en vee dicht op elkaar leven. Het RIVM doet op verschillende manieren onderzoek naar de effecten van veehouderij voor de gezondheid. In dit rapport is de wetenschappelijke literatuur doorzocht naar aantallen ziekteverwekkende bacteriën in mest van varkens en rundvee. Het merendeel van de Nederlandse mest is van deze dieren afkomstig.

Ziekteverwekkers uit mest in water en lucht

Daarbij keken onderzoekers in welke mate de ziekteverwekkers in het oppervlaktewater en de lucht terechtkomen, en wat de eventuele gezondheidsrisico’s kunnen zijn. De focus lag in deze verkenning op de ziekteverwekkende variant van de E. colibacterie en de bekende resistente bacterie MRSA, omdat deze bacteriën goed in water respectievelijk lucht kunnen overleven. Kennis van het gedrag en de verspreiding van deze bacteriën vanuit mest naar de leefomgeving is ook bruikbaar voor het gedrag en verspreiding  van andere ziekteverwekkers.

Met dit systematisch literatuuronderzoek is een stap gezet om de hoeveelheid aanwezige ziekteverwekkende bacteriën in mest in beeld te brengen en te bepalen in hoeverre ziekteverwekkers uit mest zich door het milieu (water en lucht) kunnen verspreiden.

Nog weinig onderzoek gezondheidsrisico’s mest

De belangrijkste conclusie is dat er tot dusver weinig onderzoek gedaan is naar eventuele gezondheidsrisico’s door blootstelling aan ziekteverwekkende bacteriën in het milieu (water en lucht) die afkomstig zijn van mest. Daarmee is ook nog niet vast te stellen in hoeverre mest bijdraagt aan de ziektelast in Nederland.

Wel is gebleken dat de onderzochte ziekteverwekkende bacteriën vaak in mest kunnen voorkomen. Ook kan verspreiding naar het milieu plaatsvinden. De infectierisico’s door blootstelling via de lucht lijken op basis van de onderzochte E. colibacterie en de resistente bacterie MRSA Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (Methicilline-resistente Staphylococcus aureus) kleiner te zijn dan via het oppervlaktewater. Verder blijkt het aantal ziekteverwekkers af te nemen als mest wordt bewerkt.