Vragen en antwoorden Schmallenbergvirus 

Wat is het Schmallenbergvirus?

Het Schmallenbergvirus werd eind 2011 voor het eerst gevonden bij schapen, geiten en runderen. Dit virus zorgde voor misvormde kalveren en lammeren van schapen en geiten. Het Schmallenbergvirus is een virus dat in november 2011 in Duitsland ontdekt werd bij koeien die last hadden van diaree. Dit virus was nog nooit eerder gevonden. Het Schmallenbergvirus is familie van een groot aantal bekende virussen, waaronder het Akabane virus. Dit virus veroorzaakt vergelijkbare klachten bij onder andere koeien en schapen en komt voor bij vee in Azië, Australië en Afrika.

Hoe wordt het Schmallenbergvirusovergedragen?

Het  wordt waarschijnlijk overgedragen door knutten. Dit zijn een soort kleine muggen die ziekten kunnen overdragen wanneer ze dieren bijten om bloed te drinken. Knutten kunnen onder herkauwers ook de ziekte blauwtong verspreiden. 

Worden mensen ziek van het Schmallenbergvirus?

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat het zeer onwaarschijnlijk is dat mensen ziek worden van het Schmallenbergvirus. Hiervoor bekeek het RIVM het bloed van ruim 300 veehouders, dierenartsen en bewoners van bedrijven waar het virus was gevonden. Juist deze groep mensen is onderzocht omdat zij een groter risico hebben gelopen om met het virus in aanraking te komen dan de rest van de Nederlandse bevolking. Ondanks dat directe contact heeft niemand van deze groep een infectie met dit virus opgelopen. 

 
Waar komt het Schmallenbergvirus vandaan?

Het is onbekend waar het Schmallenbergvirus vandaan komt. Het virus was tot nu toe onbekend in de wereld. In het Duitse plaatsje Schmallenberg is het virus in het najaar van 2011 voor het eerst vastgesteld.

Hoe kun je het Schmallenbergvirus bij mensen opsporen?

Het Schmallenberg virus kun je op 2 manieren in het bloed van mensen opsporen. Allereerst kun je het erfelijk materiaal van het virus opsporen door middel van een speciale (PCR polymerase chain reaction (polymerase chain reaction)) test. Bij een infectie is deze test maar gedurende een paar dagen positief. Daarnaast kun je met een serologische test kijken of iemand in het verleden een infectie heeft gehad. Hierbij kijk je of iemand antilichamen tegen het virus in het bloed heeft. Beide testen gebruikte het RIVM om te onderzoeken of mensen een infectie kunnen oplopen met het virus.

Is er een overeenkomst met Q‐koorts?

De enige overeenkomst is dat beide ziekten voorkomen bij herkauwers (schapen, geiten, runderen). Verder is het een compleet andere ziekte. Q-koorts wordt veroorzaakt door een bacterie, bij Schmallenberg gaat het om een virus. Bij het Schmallenbergvirus is het zeer onwaarschijnlijk dat er mensen ziek van worden, terwijl dit bij Q-koorts wel het geval is.

Ik werk met dieren loop ik risico?

Het werken met dieren geeft altijd een verhoogd risico op het oplopen van ziekten die deze dieren bij zich dragen en die ook voor de mens ziekmakend kunnen zijn. Deze ziekten noemen we zoönosen. Daarom is het altijd belangrijk om goede hygiënemaatregelen te nemen bij het werken met dieren.
Het is zeer onwaarschijnlijk dat mensen ziek kunnen worden van het Schmallenbergvirus. Dit blijkt uit het onderzoek bij dierenartsen en bewoners en werknemers op bedrijven waar het Schmallenbergvirus aanwezig was.

Ik werk met dieren, moet ik uit voorzorg maatregelen nemen?

Het RIVM adviseert altijd om de gebruikelijke hygiënemaatregelen bij de geboorte van dieren en het afvoeren van dode dieren op te volgen. Het RIVM blijft aan zwangeren adviseren geen verloskundige handelingen uit te voeren op bedrijven met herkauwers. Kijk voor meer informatie over algemene richtlijnen rondom verlossingen bij dieren op de website van de arbocatalogus van de KNMvD Maatschappij voor Diergeneeskunde (Maatschappij voor Diergeneeskunde).

Mag ik een bedrijf bezoeken waar het Schmallenbergvirus is geconstateerd?

Het RIVM adviseert bezoekers om de gebruikelijke hygiënemaatregelen te nemen (handen wassen) na contact met dieren. Dit advies geldt altijd om te voorkomen dat mensen ziek worden van bacteriën en virussen die dieren bij zich kunnen hebben. Bezoekers van bedrijven wordt overigens altijd ontraden om aanwezig te zijn bij het aflammeren vanwege het risico op het oplopen van infectieziekten.

Wat moet een veehouder doen als het Schmallenbergvirus op zijn bedrijf is gevonden?

De ziekte is vanaf 20 december 2011 meldingsplichtig voor veehouders. Kijk voor meer informatie op de website van de GD Gezondheidsdienst voor Dieren (Gezondheidsdienst voor Dieren) (www.gddeventer.nl).

Ik heb contact gehad met besmette dieren en heb klachten, wat moet ik doen?

Het is zeer onwaarschijnlijk dat mensen ziek kunnen worden van het Schmallenbergvirus. Bij aanhoudende koorts, en andere aanhoudende onbegrepen klachten (na contact met besmette dieren of hun geboorteproducten) raden we u aan uit voorzorg contact op te nemen met de huisarts en de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst).

Meer informatie

Dossier Schmallenberg op rijksoverheid.nl
Dossier Schmallenberg op website NVWA
Dossier Schmallenberg op website GD