Krentenbaard, ook wel impetigo genoemd, is een regelmatig voorkomende, besmettelijke huidinfectie die wordt veroorzaakt door een bacterie. Ziekteverschijnselen uiten zich meestal in het gezicht rond de neus of mond, wat de naam krentenbaard verklaart. De aandoening komt vooral voor bij jonge kinderen.

Wat is krentenbaard?

Krentenbaard is een bacteriële huidinfectie die meestal wordt veroorzaakt door de bacterie Staphylococcus aureus maar ook veroorzaakt kan worden door groep-A-streptokokken. De infectie komt merendeels voor bij jonge kinderen en resulteert in bultjes en blaasjes, voornamelijk in het gezicht.

Wat zijn symptomen van krentenbaard?

In sommige gevallen begint de infectie op een plaats waar al een huidbeschadiging is, bijvoorbeeld door waterpokken, eczeem of schaafwondjes. De aandoening begint met het ontstaan van rode vlekken of bultjes in het gezicht, veelal rondom de mond en neusgaten. De bultjes ontwikkelen zich tot blaasjes gevuld met gelig vocht. Wanneer deze blaasjes opengaan, kunnen vochtige plekjes en geelbruine korstjes ontstaan. De huid kan jeuken of pijnlijk zijn. Naast de verschijnselen in het gezicht kunnen ook (grotere) plekken ontstaan op armen en benen. Een krentenbaardinfectie kan behandeld worden met een antibioticumzalf, eventueel aangevuld met een antibioticakuur.

Besmetting en preventie van krentenbaard

De bacterie wordt veelal overgedragen door contact met het vocht uit de blaasjes van iemand met krentenbaard. Krabben aan krentenbaardplekken kan leiden tot besmetting via handen of bijvoorbeeld speelgoed. Krentenbaard is besmettelijk tot 2 dagen na het starten van een antibioticabehandeling en/of totdat de blaasjes zijn opgedroogd. Kans op besmetting kan verkleind worden door goede hand- en hoesthygiëne. Het is daarom belangrijk dat kinderen zo min mogelijk aan de krentenbaardplekken krabben. Personen met krentenbaard kunnen gewoon naar dagverblijf, peuterspeelzaal, school of werk. Omdat tegen krentenbaard geen immuniteit ontstaat, kunnen mensen de aandoening meerdere keren krijgen.

Hoe vaak komt krentenbaard voor?

Krentenbaard komt veel voor. Vooral bij kinderen onder de 3 jaar, vaak na een waterpokkeninfectie. Met name in de zomer komen uitbraken voor onder kinderen. Hoe vaak krentenbaard voorkomt, is niet bekend. Het is namelijk niet meldingsplichtig en bij mild verloop wordt vaak geen medische hulp gezocht.

Patiëntervaring krentenbaard

(Beeldtitel: Krentenbaard. De blonde Lars klimt op een opstapje bij een gootsteen.)

OPGEWEKTE MUZIEK

LARS: Als je krentenbaard hebt, moet je heel vaak je handen wassen met zeep.

(Hij opent de kraan en wast z'n handen met veel gespetter. Even later zit hij met een vrouw op een tuinbank.)

DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER

Een stipje op m'n neus, daar.

(Lars wijst het aan.)

En dan daar, en dan daar.
ESTHER: Nou, woensdagmorgen vond ik een stipje op z'n neus.
Ik vroeg aan hem van: Goh, ben je gevallen of heeft iemand dat gedaan of zo?
En hij wist me verder niks te vertellen, dus hij is gewoon naar school gegaan.
Toen ik hem uit school haalde, kwam juf naar me toe.
Ze zegt: Nou, ik weet het niet zeker, maar het kon wel 's krentenbaard zijn.
En ik zou er even naar laten kijken als ik jou was.
Dus we hebben gelijk de huisarts gebeld.
We konden donderdagmorgen gelijk terecht.
En toen was het al iets uitgebreid dus toen zag ze al gelijk van: ja, dit is krentenbaard.
Toen hebben we fusidinezuurzalf gekregen om het ermee in te smeren.
En... Nou, dat hielp niet direct heel goed, want het breidde toch nog wat verder uit.
Dus we zijn de woensdag erop weer naar de huisarts gegaan en toen heeft hij een antibioticakuurtje gekregen van drie dagen.
En dat hielp. Na drie dagen was het al een heel stuk beter.
Vlak daarna was het eigenlijk helemaal opgedroogd.
En je ziet er nu niks meer van.
LOTTE VAN DER STAP: Krentenbaard of impetigo is een besmettelijke infectie van de huid, veroorzaakt door een bacterie.
Meestal is dat de stafylokok.
Sommige mensen hebben deze bacterie in neus of keel, maar merken daar niets van.
Krentenbaard kan op het hele lichaam voorkomen maar zit meestal rond de neus of mond.
Krentenbaard komt het meest voor bij kinderen.
Het begint vaak op een plaats waar de huid al beschadigd is.
Bijvoorbeeld een schaafplekje, krabplekje of eczeem.
Er ontstaan enkele wondjes, rode plekjes en soms blaasjes met gele pus.
Deze ontstoken plekjes kunnen samenvloeien en zich snel uitbreiden.
De plekjes kunnen gevoelig zijn en jeuken.
De blaasjes gaan open en drogen daarna in waarbij er een honinggele korst kan ontstaan.
Het vocht uit de blaasjes is besmettelijk.
Via handen, deurknoppen of speelgoed waar het op zit, kunt u besmet raken.
Soms ontstaat de besmetting via hoesten of niezen.
Om besmetting met krentenbaard te voorkomen, kan een aantal dingen helpen.
Draai weg van mensen als u moet hoesten of niezen en houd uw hand of de binnenkant van uw elleboog voor uw neus en mond.
Was regelmatig uw handen en houd deurkrukken en veelgebruikte voorwerpen, zoals kinderspeelgoed, schoon.
Krentenbaard is niet meer besmettelijk als de blaasjes zijn ingedroogd of twee dagen na de start met antibioticazalf.

(Op de tuinbank:)

Nou, een tip is: heel vaak handen wassen.
En een aparte handdoek voor het kind gebruiken.
En ik heb ook Lars z'n kleding, z'n was apart gewassen.

(Lars droogt z'n handen af. Beeldtekst: In samenwerking met Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Krentenbaard. Thuisartsfilm van thuisarts.nl.)

DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT VERDER EN STOPT