Biociden worden gebruikt om organismen te bestrijden die onze gezondheid of het milieu bedreigen. Maar biociden kunnen zelf ook schadelijk zijn. Daarom worden biociden alleen toegelaten als beoordeeld is dat ze veilig zijn. Soms is het nodig hierop een uitzondering te maken. Bijvoorbeeld als er snel een beslissing nodig is, of als er geen helemaal veilig middel beschikbaar is. Het is dan binnen de Europese regelgeving mogelijk van de normale toelatingsprocedure af te wijken. Het RIVM heeft een systematiek bedacht om in deze situaties toch goed onderbouwde afwegingen te maken.
Uitzonderingen
Als een nieuw organisme de gezondheid van mensen bedreigt, is er geen tijd de toelatingsprocedure af te wachten. Denk aan de grote vraag naar desinfecterende middelen bij de uitbraak van het coronavirus. Het kan ook zijn dat geen enkele biocide voor een bepaald gebruik aan de strenge toelatingseisen voldoet. Een voorbeeld hiervan zijn middelen voor de bestrijding van ratten. Vanwege de volksgezondheid of het milieu zijn soms uitzonderingen op de toelatingsprocedure mogelijk. Dan mogen deze biociden toch worden gebruikt, mits de afweging daarvoor goed is onderbouwd.
Systematiek
De ontwikkelde systematiek zorgt ervoor dat er goede afwegingen worden gemaakt tussen het publieke belang (volksgezondheid, milieu), het risico van het middel, en beschikbare alternatieven. Er moet bijvoorbeeld goed worden gekeken of de dreiging voor de gezondheid of leefomgeving inderdaad zo groot is dat de overheid een uitzondering op de toelatingsprocedure moet overwegen. Ook moet zeker zijn dat het schadelijke organisme niet op een andere manier kan worden aangepakt. Verder moeten de voordelen opwegen tegen de risico’s van het middel.
Samenwerking
Het RIVM en EthiekWerkt hebben deze systematiek ontwikkeld, in afstemming met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW (Infrastructuur en Waterstaat)) en het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb (Board for the Authorisation of Plant Protection Products and Biocides)).