Samenvatting

De Europese Unie wil de schadelijke effecten van plastic zwerfafval voor het milieu stap voor stap tegengaan. Zo zijn sinds 2021 verschillende soorten plastic producten verboden die één keer worden gebruikt en daarna weggegooid - de zogeheten Single Use Plastics (SUP). In plaats van deze producten zijn er nu veel herbruikbare producten op de Nederlandse markt, zoals rietjes, drinkflessen en koffiebekers van siliconen, roestvrijstaal (RVS) of herbruikbaar plastic.

Het RIVM heeft geïnventariseerd welke herbruikbare voedselcontactmaterialen in Nederland op de markt zijn en van welke materialen ze zijn gemaakt. Daarna is op een rij gezet welke stoffen uit deze materialen zouden kunnen vrijkomen. Ook is gekeken hoe hygiënisch het is om bijvoorbeeld een koffiebeker verschillende keren te gebruiken. Verder is gekeken of het type materiaal het lichaam kan beschadigen.

Uit het onderzoek blijkt dat plastic, RVS en siliconen de meest gebruikte materialen zijn. Literatuuronderzoek laat zien dat uit deze materialen onder bepaalde omstandigheden verschillende stoffen kunnen vrijkomen. Het RIVM adviseert om gerichter onderzoek te doen naar mogelijke schadelijke effecten van 20 stoffen, zoals melamine en dibutylftalaat. Deze stoffen zijn geselecteerd op basis van hun schadelijke eigenschappen en de kans dat ze ook echt uit het materiaal vrijkomen. Het RIVM heeft daarbij aangegeven welke materialen en stoffen het eerst moeten worden onderzocht.

Als je een herbruikbaar product regelmatig schoonmaakt, is de kans klein om bijvoorbeeld ziek te worden van bacteriën. Als mensen een drinkfles delen met anderen, is dat wel mogelijk. Goede hygiëne is dan belangrijk. Lopen of rennen met een herbruikbaar product als metalen rietjes kan, vooral bij jonge kinderen, letsel veroorzaken.

Het RIVM heeft dit onderzoek in opdracht van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit)) gedaan.