Voor de toekomst van de veehouderij is een integrale aanpak nodig die rekening houdt met volksgezondheid én milieu samen. Als we in Nederland over gaan naar kringlooplandbouw zonder ook het aantal dieren te verminderen worden beleidsdoelen voor milieu, klimaat en fijnstof niet gehaald. Daarnaast kan kringlooplandbouw ook ongewenste effecten hebben voor mens en milieu. Dat concludeert promovendus Pim Post in zijn onderzoek naar het effect van veehouderij op volksgezondheid en milieu nu én in de toekomst bij kringlooplandbouw.
Op tijd meedenken vanuit meerdere invalshoeken
De veehouderij staat flink onder druk door het stikstofdossier, de klimaatdoelstellingen en zorgen over de gezondheid van mensen die in de buurt van veehouderijen wonen. “Deze problemen worden niet altijd in samenhang bekeken terwijl het aanpakken van het ene probleem het oplossen van het andere kan beïnvloeden” stelt Post. Om daar vroegtijdig rekening mee te houden heeft hij in zijn onderzoek de effecten van de veehouderij op zowel volksgezondheid als milieu bij elkaar gebracht.
Volksgezondheid- en milieueffecten op dit moment
Voor het eerst zijn zeventien huidige effecten op de volksgezondheid en milieu van de Nederlandse veehouderij in samenhang bekeken. De gezondheid van mensen die in de buurt van veehouderijen wonen is nader bestudeerd en vult daarmee eerder onderzoek aan met nieuwe gegevens, modellen en analysemethoden. Daaruit blijkt dat mensen die dicht bij geitenbedrijven wonen een verhoogde kans op longontsteking hebben. Ook blijkt dat artsen minder medicijnen tegen astma en COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease (chronische bronchitis of longemfyseem)) voorschrijven aan mensen die in de buurt van veehouderijen wonen. De effecten verschillen tussen rundvee-, varkens-, pluimvee-, schapen- en geitenhouderijen.
Een eerste verkenning van de toekomst
Post heeft het effect van de overgang naar kringlooplandbouw verkend door 26 experts te consulteren. Dan blijkt dat de overgang naar kringlooplandbouw onvoldoende is om de beleidsdoelen te halen, tenminste als het aantal dieren gelijk blijft. En de experts verwachten dat kringlooplandbouw ook ongewenste effecten kan hebben. Bijvoorbeeld als mest wordt hergebruikt, kunnen stoffen uit mest en ziekteverwekkers zich opstapelen in het milieu, in dieren, vlees, zuivel en eieren.
Gezamenlijke inzet
Integraal onderzoek blijft belangrijk. Een voorbeeld is het Nationale Wetenschapsagenda (NWA) programma 'Transitie naar een duurzaam voedselsysteem' dat eerder dit jaar van start ging. In dit programma wordt onderzocht hoe 9 miljard mensen in 2050 duurzaam kunnen worden gevoed. Hiervoor zijn dertig wetenschappers, waaronder van het RIVM en de Universiteit Utrecht (UU (Universiteit Utrecht)), uit zeer uiteenlopende vakgebieden samengebracht om, in lijn met de aanbeveling van Post, naar oplossingen te kijken.
Over Pim Post
Pim Post heeft zijn promotieonderzoek bij de Universiteit Utrecht uitgevoerd vanuit het Strategisch Programma van het RIVM en hij verdedigt vandaag zijn proefschrift in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht. Hoewel hij de afgelopen jaren voornamelijk vanuit RIVM werkte was hij regelmatig te vinden op zijn werkplek bij het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS (Institute of Risk Assessment Sciences)) van de Universiteit Utrecht, en bij de Dierlijke Productiesystemen groep van Wageningen Universiteit.