Het RIVM speelt een belangrijke rol in het monitoren van de uitstoot van stikstof. Dit gebeurt onder andere met landelijke meetnetten die zich richten op de concentraties van ammoniak en stikstofoxiden in de lucht, en de hoeveelheid ammonium en nitraat in de bodem en in het water. Op deze pagina geven we een overzicht van de stikstofmetingen die wij uitvoeren en geven we meer uitleg over deze metingen.
De meeste stikstof komt op de grond en in het water terecht. We meten op verschillende manieren de concentratie en de depositie van stikstofverbindingen. Om een volledig beeld te krijgen van de totale hoeveelheid stikstof in Nederland, is het belangrijk om de gehele stikstofketen (van emissie naar effect) te bekijken. De verschillende vormen van stikstof binnen deze keten beïnvloeden elkaar. Een lagere concentratie stikstof in de lucht, leidt bijvoorbeeld tot een afname van de stikstofdepositie. Deze afname heeft vervolgens ook effect op de hoeveelheid stikstof in de bodem van natuurgebieden.
In dit overzicht van stikstofmetingen tonen we de landelijke trends vanaf het begin van onze metingen tot en met 2021. Veel van deze metingen lopen al sinds de jaren ’90 of begin 2000.
Voor recent gestarte metingen is de getoonde periode korter. We bespreken de volgende onderwerpen:
- Metingen van stikstof in de lucht: de concentratie van ammoniak en stikstofoxiden (gassen) en de concentratie van stikstof in aërosolen (deeltjes) in de lucht.
- Metingen van depositie van stikstof: de hoeveelheid droge en natte depositie van ammoniak en ammonium en stikstofoxiden.
- Metingen van stikstof in water: de concentratie van ammonium en nitraat in het grond- en oppervlaktewater.
- Gecombineerde analyse van gemeten stikstoftrends : de onderlinge verhoudingen tussen de metingen van de verschillende stikstofcomponenten.
In de toekomst zullen aan dit overzicht nieuwe onderwerpen toegevoegd worden en zal de duiding verder worden uitgewerkt.
Let op: Het verkrijgen van een landelijk dekkend beeld van de stikstofconcentratie in lucht, water en bodem door alleen metingen is niet mogelijk. Daarom gebruikt het RIVM ook modellen. Het RIVM meet de uitstoot (emissie) van stikstof niet zelf, maar coördineert wel de Emissieregistratie. Daarin wordt de uitstoot van onder andere stikstofverbindingen bijgehouden. Alle informatie over de stikstofuitstoot in Nederland vindt u op de pagina van de Emissieregistratie.