Goedkeuring ECHA European Chemicals Agency (European Chemicals Agency)

ECHA heeft goedkeuring gegeven voor het gebruik van grafeen in de EU Europese Unie (Europese Unie). Dit zegt Applied Graphene Materials (AGM) in een persbericht. Volgens de directeur van AGM kunnen AGM’s grafeenmaterialen “effectief en veilig gebruikt” worden.

REACH Registration, Evaluation, Authorisation and restriction of Chemicals (Registration, Evaluation, Authorisation and restriction of Chemicals) en ECHA

Het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) voert de Europese wetgeving voor chemische stoffen uit. Deze wetgeving is bekend onder de afkorting REACH. Dit staat voor Registratie, Evaluatie, Autorisatie en beperking van Chemische stoffen. REACH schrijft voor dat bedrijven laten zien dat een stof die zij op de markt zetten veilig gebruikt kan worden. Gegevens moeten aan ECHA geleverd worden. ECHA kijkt samen met vertegenwoordigers van lidstaten of de gegevens voldoende zijn om dit aan te tonen.

Wat is grafeen?

Grafeen bestaat uit een of enkele lagen van koolstofatomen. Deze koolstofatomen zijn geordend in een honingraatstructuur. Het materiaal is extreem dun, sterk en zeer flexibel en geleidt uitstekend stroom en warmte. Het grote oppervlakte van grafeen geeft ook veel mogelijkheden voor oppervlaktebehandeling met andere chemische stoffen. Dit zou de genoemde eigenschappen nog kunnen versterken, of andere eigenschappen kunnen toevoegen. Maar voor de aangemelde nanovormen geven de registranten aan dat deze geen oppervlaktebehandeling krijgen. De aangemelde vormen kunnen bijvoorbeeld wel verschillen in het aantal lagen van koolstofatomen.

De combinatie van genoemde eigenschappen maakt dat grafeen in veel producten gebruikt kan worden. Bijvoorbeeld in verf en kleurstoffen, maar ook in smeermiddelen en bouwmaterialen. Toepassing in verf maakt dat het geverfde oppervlak minder snel slijt. In bouwmaterialen kan het extra stevigheid geven.

Producent AGM

Applied Graphene Materials (AGM) maakt grafeen ‘nanoplatelets’. Dit zijn dunne gestapelde plaatjes van grafeen. AGM richtte in 2017 het Grafeen REACH registratie consortium op. De bedrijven in dit consortium hebben samen gegevens verzameld. Deze zijn ingeleverd bij ECHA voor de registratie van grafeen. De bedrijven hebben een registratie gedaan voor een productie van 10 tot 100 ton per jaar. AGM is blij dat ECHA de goedkeuring gegeven heeft. Het geeft volgens AGM vertrouwen dat ze grafeen kan gebruiken.

Wat vindt het RIVM?

Het persbericht van AGM is een beetje misleidend. Het geeft het idee dat met registratie in REACH alle vormen van grafeen veilig zijn. En dat AGM daarmee zijn verplichtingen vervult.

Is grafeen veilig?

Veilig gebruik is een doorlopende zorg van bedrijven. De genoemde ECHA-goedkeuring is maar beperkt. Het geeft alleen aan dat ECHA gegevens heeft ontvangen. Het consortium vervult op dit moment alle vereisten van een REACH-registratie. Dit betekent niet automatisch dat het gebruik veilig is.

ECHA heeft nog geen chemische veiligheidsbeoordeling gedaan. Dit moet meer duidelijkheid geven. Voor toepassing in specifieke producten zullen er gebruiksscenario’s moeten zijn. Zitten daar nog onzekerheden in? Zijn er blootstellingen denkbaar die mogelijk schadelijk zijn of kunnen worden? En zijn werknemers voldoende geïnformeerd over hoe ze veilig met grafeen moeten werken?

Nieuwe gebruiken zullen om aanpassing vragen van gebruiksscenarios. Ook langetermijneffecten zijn nog mogelijk. Voor een tonnage van 10-100 ton vraagt REACH vooral gegevens van korte studies. Het is nog niet duidelijk of deze altijd voldoende voorspellend zijn voor de langere duur. Zeker voor nanomaterialen is dat nog zeer onduidelijk.

Verschillende vormen

Er veel verschillende vormen mogelijk van grafeen. En bedrijven maken ze op verschillende manieren. Verder kunnen in de toekomst andere vormen op de markt komen. Bijvoorbeeld met andere chemische elementen aan het oppervlakte.

Deze registratie geldt alleen voor de aangemelde vormen. Andere vormen zullen niet automatisch onder deze registratie vallen. Vormen met een oppervlaktebehandeling zullen zeer waarschijnlijk een aparte registratie nodig hebben. Dit geldt ook voor bedrijven die als downstreamgebruiker een coating of oppervlaktebehandeling aanbrengen. Dit gebruik van grafeen valt zeer waarschijnlijk niet onder deze registratie. In veel gevallen zullen extra gegevens nodig zijn om veilig gebruik te blijven laten zien. Zelfs als deze verschillende nanovormen onder eenzelfde REACH-registratie vallen.

Een registrant zal dus regelmatig nieuwe gegevens aan moeten leveren. Alleen dan kan hij blijven laten zien dat grafeen veilig is te gebruiken.