Resultaten van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen

Kijk voor meer informatie en links naar de resultaten van de verschillende metingen van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen op de website monitorgezondheid.nl.

De meest recente resultaten zijn van de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022. Dit was een extra meting van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen in het kader van het Gezondheidsonderzoek COVID-19. In 2024 wordt de volgende meting van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen uitgevoerd.

Hieronder vatten we enkele belangrijke resultaten samen van de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022. Uit deze meting blijkt dat het percentage inwoners van 18 jaar en ouder dat hun gezondheid als (zeer) goed beoordeelt, is gedaald naar 70%. Verder had 10% een hoog risico op een angststoornis of depressie en voelden meer mensen zich eenzaam in 2022. Omdat niet alle onderwerpen in eerdere metingen zijn uitgevraagd, is een vergelijking niet altijd mogelijk. Kijk voor een overzicht van de onderwerpen uitgevraagd per meting op de website monitorgezondheid.nl.

Afname in goed ervaren gezondheid

Het percentage volwassenen in Nederland dat hun algemene gezondheid als goed of zeer goed beoordeelt, daalde van 79% in 2020 naar 70% in 2022. In eerdere metingen, 2012 en 2016, beoordeelde 77% en 76% van de volwassenen hun gezondheid als (zeer) goed. Het percentage volwassenen met een (zeer) goede ervaren gezondheid is lager onder vrouwen (68%) dan mannen (73%) en neemt af met de leeftijd. Gezondheid wordt minder vaak als (zeer) goed ervaren door hen die als hoogste opleidingsniveau basisonderwijs, vmbo of mbo middelbaar beroepsonderwijs (middelbaar beroepsonderwijs)-1 volgden (44%) en mensen die moeite hebben met rondkomen (47%).

Meer risico op angststoornis of depressie

In 2022 had 10% van alle volwassenen in Nederland een verhoogd risico op een angststoornis of depressie. We hebben dit gemeten met 10 vragen over hoe men zich de afgelopen 4 weken voelde. Dit is een stijging vergeleken met eerdere jaren waarin dit tussen de 6% en 7% lag. De grootste stijging is te zien bij jongvolwassenen van 18 tot en met 24 jaar. In 2012 had 6% van deze groep een verhoogd risico op een angststoornis of een depressie. Dit nam in 2016 toe naar 8% en 10% in 2020. In 2022 had 17% van de jongvolwassenen een hoog risico op een angststoornis of een depressie. Naast de jongvolwassenen komt dit risico vaker voor bij vrouwen (11%), bij niet- of praktisch opgeleiden (22%) en bij mensen die moeite hebben met rondkomen (27%).

1 op de 5 volwassenen had veel last van stress

Ruim 1 op de 5 volwassenen (21%) had in 2022 (heel) veel last van stress in de 4 weken voor het invullen van de vragenlijst. Dit is een stijging ten opzichte van 2020, toen was dit nog 18%. Bijna twee-derde (65%) had in 2022 last van een beetje tot heel veel stress. Gebieden waarop mensen het vaakst aangeven stress te ervaren zijn werk, geldzaken en gezondheid. Stress komt vaker voor onder vrouwen (24%) dan mannen (17%) en neemt af met de leeftijd. Van de mensen die moeite hebben met rondkomen, ervaart 42% (heel) veel stress.

Toenemende eenzaamheid

We zien steeds meer volwassenen die aangeven eenzaam te zijn. Deze stijging was al zichtbaar vóór de coronaperiode. In 2022 voelde bijna de helft (49%) van de volwassenen in Nederland zich eenzaam en 14% voelde zich ernstig tot zeer ernstig eenzaam. Dit is een stijging ten opzichte van eerdere jaren. In 2020 voelde 47% zich eenzaam en 11% zich (zeer) ernstig eenzaam. In 2016 was 43% eenzaam en 10% (zeer) ernstig eenzaam en in 2012 was dit 39% en 8%. In 2022 voelde 30% van de volwassenen zich emotioneel eenzaam en 35% sociaal eenzaam. Sociale eenzaamheid is eenzaamheid door een gebrek aan een sociaal netwerk, zoals vrienden, familie en buren. Emotionele eenzaamheid is eenzaamheid door het missen van een intieme band met iemand, zoals een goede vriend of een partner. Vrouwen zijn iets vaker emotioneel eenzaam dan mannen (31% tegenover 28%), terwijl mannen vaker sociaal eenzaam zijn (37% tegenover 33%).

Suïcidegedachten

11% van de volwassenen in Nederland gaf aan een enkele keer tot heel vaak er serieus over nagedacht te hebben een eind te maken aan hun leven in de 12 maanden voorafgaand aan het invullen van de vragenlijst, 1% had deze gedachten (heel) vaak. Suïcidegedachten komen even vaak voor bij mannen en vrouwen. In de leeftijdsgroep 18 tot en met 24 jaar komen deze gedachten vaker (21%) voor dan bij andere leeftijdsgroepen. Daarnaast komen suïcidegedachten meer voor bij mensen die moeite hebben met rondkomen (23%).

Het kwartaalonderzoek van Netwerk GOR volgt ook suïcidegedachten bij volwassenen. De vraag wordt daar wel anders gesteld, waardoor resultaten niet vergelijkbaar zijn.

Gevolgen coronaperiode

De helft van de volwassenen gaf 4 maanden na het aflopen van de coronamaatregelen aan nog positieve gevolgen van de coronaperiode te ervaren. Hierbij werd vooral thuiswerken of thuisonderwijs, meer rust en een betere balans tussen werk of studie en privé genoemd. Daarnaast gaf 45% aan nog negatieve gevolgen van de coronaperiode te ervaren. Hierbij werd vooral minder contact met familie of vrienden, minder bewegen en minder goed in hun vel zitten genoemd.

Situatie tijdens de meting

Voor alle onderwerpen zijn de gegevens verzameld door de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en. Een deel van de onderwerpen is daarnaast aangevuld met gegevens uit de Gezondheidsenquête van het CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek). Het CBS heeft tijdens het hele jaar 2022 gemeten. De vragenlijst van de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022 is afgenomen in de periode van september 2022 tot en met begin december 2022. In deze periode golden geen coronamaatregelen meer. Bekijk de tijdlijn van coronamaatregelen voor een overzicht.