De mentale gezondheid van volwassenen is een beetje verslechterd. Vergeleken met juni ervaarden in december 2023 iets meer volwassenen psychische klachten, stress en eenzaamheid. Deze resultaten komen uit het 10e kwartaalonderzoek (december 2023) van het Gezondheidsonderzoek COVID-19

Lichte stijging mentale klachten

Van de volwassenen had 21% mentale klachten in de 4 weken voor de meting van december 2023. Dit is een stijging vergeleken met afgelopen juni (toen was dit 18%). Ook in 2022 schommelde het aantal volwassenen met psychische klachten door het jaar heen, met iets hogere percentages in de winter (zie grafiek).

We vroegen volwassenen of zij er in de afgelopen 3 maanden serieus aan dachten om een eind aan hun leven te maken. In december 2023 had 8% deze gedachten wel eens tot heel vaak. Dit aantal blijft sinds de eerste meting in maart 2022 ongeveer gelijk (zie grafiek).

113.nl

Denk je soms aan zelfdoding? En heb je nu hulp nodig?  Bel gratis 113 of 0800-0113 of ga naar 113.nl voor online hulp of coaching.

Meer eenzaamheid onder volwassenen

De eenzaamheid onder volwassenen nam in december 2023 iets toe vergeleken met een half jaar eerder (van 41% naar 43%) (zie grafiek). Van de volwassenen voelde 57% zich niet eenzaam in de afgelopen 4 weken, 30% was enigszins eenzaam en 13% voelde zich sterk eenzaam.

Eenzaamheid komt vaak samen voor met een laag geluksgevoel en mentale klachten. Ook volwassenen met stress door hun sociale contacten voelen zich vaker eenzaam. Andersom zijn mensen met vertrouwen in de toekomst minder vaak eenzaam.

Toegenomen stress

De afgelopen rondes nam het aantal volwassenen toe dat stress ervaarde in de 4 weken voordat ze de vragenlijst invulden. In 2023 ervaarde in maart 22% van de volwassenen stress, in juni was dit 24% en in december 26% (zie grafiek).

Volwassenen ervaren vooral stress door de combinatie van alles wat ze moeten doen (10%), werk (10%) en eigen problemen (9%) (zie grafiek).

Ervaren stress per factor

Sla de grafiek Ervaren stress door/over over en ga naar de datatabel

In de vragenlijst staan bij sommige antwoordopties voorbeelden. Zo kan stress door werk ook gaan om stress door studie. Bij stress door situatie thuis staat ‘Ik voel me gestrest door mijn situatie thuis (zoals mijn relatie, problemen met opvoeding, ruzies thuis)’. Bij eigen problemen staan als voorbeeld gezondheid, geldzaken, schulden en woonsituatie genoemd. Stress over sociale contacten heeft als voorbeelden de relatie met familie en vrienden en mantelzorg. Bij stress door alles wat ik moet doen staat tussen haakjes ‘werk, sociaal leven, social media, vrijwilligerswerk, sporten etc.’. Bij stress door de coronaperiode of maatregelen noemen volwassenen vooral angst voor het coronavirus of angst voor nieuwe maatregelen. Volwassenen die stress voelen door overige zaken gaat het om meerdere problemen die tegelijk spelen. Denk aan rechtszaken, geldproblemen of gebreken aan hun woonruimte. Veel volwassenen noemen ook zorgen die ze hebben over het klimaat, oorlogen en onzekerheid over de toekomst.

Mentale en lichamelijke klachten en een laag geluksgevoel hangen samen met het ervaren van stress. Mensen met een leeftijd tussen de 46 en 75 jaar hebben minder kans op stress. 

Volwassenen maken zich het meest zorgen om inflatie en polarisatie

Volwassenen maken zich nog nauwelijks zorgen om besmetting met het coronavirus en mogelijke coronamaatregelen vergeleken met andere onderwerpen die op dit moment spelen. Over een coronabesmetting van henzelf of een dierbare maakt 20% zich zorgen en 13% is nog bang voor mogelijk nieuwe coronamaatregelen. Dit zijn de onderwerpen waar volwassenen zich het meeste zorgen om maken:  

  • inflatie 
  • tegenstellingen tussen groepen in de samenleving (polarisatie) 
  • individualisatie 
  • oorlogen in de wereld 
  • de woningmarkt 
  • het klimaat 
  • de keuzes die de overheid maakt 
  • discriminatie 

Meer informatie over hoe het met volwassenen gaat 

Meer informatie over hoe mentale klachten van volwassenen mogelijk gelinkt zijn aan de coronaperiode staat op de pagina Impact coronatijd. Cijfers over zoeken naar hulp bij lichamelijke en mentale klachten staan op de pagina Hulpbehoefte. Daarnaast beschreven volwassenen in maart 2023 waarom ze slecht in hun vel zaten en wat hen zou helpen om zich beter te voelen. Ze staan onder grote druk en hebben behoefte hebben aan acceptatie, rust en soms ook behandeling door een psycholoog. Hun antwoorden staan op de pagina Mentale klachten uitgelegd door volwassenen zelf.