Safeti-NL is het voorgeschreven rekenpakket voor het berekenen van de externe veiligheidsrisico's van milieubelastende activiteiten waar gevaarlijke stoffen worden gebruikt, verpakt, bewerkt of opgeslagen en voor chemicaliënleidingen en buisleidingen met aardolieproducten. Met Safeti-NL kun je bepalen of voldaan wordt aan de risiconormen zoals die zijn vastgelegd in de Omgevingsregeling en het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl Besluit kwaliteit leefomgeving (Besluit kwaliteit leefomgeving)).

Aan de hand van een aantal invoergegevens, zoals de hoeveelheid gevaarlijke stof, de procescondities en de scenario's berekent Safeti-NL hoe de stof zich in de omgeving verspreidt, welke effecten optreden en hoe groot het risico voor de mens is. Het resultaat van een berekening bestaat uit effectafstanden en de plaatsgebonden risicocontouren. In het Rekenvoorschrift Omgevingsveiligheid staat beschreven hoe de risico’s berekend moeten worden. Ook kun je met Safeti-NL de aandachtsgebieden berekenen conform het Stappenplan bepalen aandachtsgebieden

Het rekenprogramma Safeti-NL is de specifieke, Nederlandse versie van het rekenprogramma Safeti ontwikkeld door DNV.

Voorgeschreven versie

De wettelijk voorgeschreven versie van het Safeti-NL rekenpakket in de Omgevingsregeling met ingang van 1 januari 2024 is versie 8 (uitgave 2021). Dit betreft Safeti-NL versie 8.3. Er is inmiddels een nieuwe, actuele versie beschikbaar, namelijk versie 8.8 van Safeti-NL (uitgave 2023). De belangrijkste verbeteringen ten opzichte van versie 8.3 betreffen de grafische uitvoer van aandachtsgebieden, verbeterde performance op het gebied van stabiliteit en snelheid, bug fixes en een geactualiseerde database met stofgegevens (DIPPR 2018). Ook zijn er verbeterde modellen geïntroduceerd voor fakkels van waterstofgas en de verspreiding van kooldioxide en andere zware gassen. Een volledig overzicht van de wijzigingen tussen Safeti-NL versie 8.3 en versie 8.8 is gegeven in de Release Notes van de versies 8.5 en 8.8. Het RIVM raadt aan de meest actuele inzichten te gebruiken om zo het inzicht te verkrijgen in de externe veiligheidsrisico’s. In 2024 wordt een consequentieonderzoek uitgevoerd naar Safeti-NL versie 8.8. De uitkomsten hiervan worden door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat betrokken bij besluitvorming over de (toekomstige) juridische status.

Met de invoering van Safeti-NL versie 8 ten opzichte van 6.54 zijn veel modelverbeteringen doorgevoerd, zoals beschreven in het rapport Technische en inhoudelijke beperkingen ten aanzien van SAFETI-NL 6.54. Een van de verbeteringen in Safeti-NL versie 8 is het kratermodel voor ondergrondse leidingen. Met dit kratermodel kunnen de risico’s van ondergrondse buisleidingen beter in kaart worden gebracht. Het RIVM heeft een verkennend onderzoek gedaan naar de consequenties van het toepassen van het kratermodel. Hieruit blijkt dat het kratermodel tot grotere risicocontouren en aandachtsgebieden leidt. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft daarom besloten op grond van rechtszekerheid de toepassing van het kratermodel vooralsnog niet wettelijk voor te schrijven voor andere gevaarlijke stoffen dan aardgas en waterstof. Het kratermodel is daarom nog niet voorgeschreven in deze versie van de Rekenmethode Omgevingsveiligheid. Het is wel mogelijk in Safeti-NL versie 8 te rekenen met het nieuwe kratermodel. Het RIVM adviseert om die mogelijkheid te gebruiken, om zo het technisch inhoudelijke inzicht te verkrijgen in de externe veiligheidsrisico’s van ondergrondse buisleidingen volgens de laatste stand van de wetenschap.

Het RIVM heeft een checklist ontwikkeld voor het beoordelen van risicoberekeningen met Safeti-NL 6.54 voor Bevi Besluit externe veiligheid inrichtingen (Besluit externe veiligheid inrichtingen)-inrichtingen. Deze is nog niet geactualiseerd naar Safeti-NL versie 8, maar biedt nog wel waardevolle informatie.

Safeti-NL aanvragen en installeren

Voor het installeren van het Safeti-NL rekenprogramma kun je de software downloaden van de DNV website. Je kunt hiervoor een account aanvragen via de helpdesk. Voordat je over Safeti-NL kunt beschikken, dien je een basiscursus te volgen. Als je op de hoogte gehouden wilt worden van het Safeti-NL cursusaanbod, dan kun jij je aanmelden voor de Safeti-NL cursusmailing. Meer informatie over de installatie van Safeti-NL en de basiscursus kun je vinden op de vragen en antwoorden pagina.

Met RBM II kunnen de risico’s van vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg, het spoor en het water worden berekend. RBM II is vanuit de Regeling basisnet het voorgeschreven rekenpakket waarmee kan worden berekend of er sprake is van een overschrijding of dreigende overschrijding van een risicoplafond.

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet is het voor gemeenten niet meer verplicht om te rekenen aan ruimtelijke plannen langs het basisnet. Meer informatie hierover is te vinden op de website van het Informatiepunt Leefomgeving. Een gemeente kan wel FN-curve voor het groepsrisico berekenen om inzicht te krijgen in het groepsrisico, om afwegingen te maken of keuzes te onderbouwen.  

Voor het uitvoeren van een risicoberekening in RBM II hoeft de gebruiker een relatief beperkte, gestandaardiseerde set van gegevens in het programma in te voeren. Het resultaat van een berekening bestaat uit de plaatsgebonden risicocontouren en de FN-curve voor het groepsrisico. De huidige versie van het RBM II rekenpakket is versie 2.3.0 build 535 met parameterbestand 1.3.

De huidige versie van RBM II en de bijbehorende Handleiding risicoanalyse transport zijn verouderd. Ze zijn niet gebaseerd op meer recente inzichten voor het bepalen van de risico’s van vervoer van gevaarlijke stoffen. De actuele methodiek is beschreven in Module III van het Rekenvoorschrift Omgevingsveiligheid. Om dit rekenvoorschrift toe te kunnen passen wordt per 1 januari 2025 Safeti-NL beschikbaar gesteld. 

RBM II aanvragen

RBM Risk Based Maintainance (Risk Based Maintainance) II is gratis beschikbaar en aan te vragen via het aanvraagformulier. Gebruikersinformatie is te vinden in de Handleiding RBM II en Achtergronddocument RBM II versie 2.0.

CAROLA Computer Applicatie voor Risicoberekeningen aan Ondergrondse Leidingen met Aardgas (Computer Applicatie voor Risicoberekeningen aan Ondergrondse Leidingen met Aardgas) is het voorgeschreven rekenpakket voor het berekenen van de externe veiligheidsrisico’s van ondergrondse hogedruk aardgastransportleidingen. De wettelijk voorgeschreven versie van CAROLA in de Omgevingsregeling met ingang van 1 januari 2024 is versie 1.0.0. Dit betreft versie 1.0.0.52 met parameterbestand 1.3. Met CAROLA kun je bepalen of er voldaan wordt aan de risiconormen zoals die zijn vastgelegd in de Omgevingsregeling en het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl Besluit kwaliteit leefomgeving (Besluit kwaliteit leefomgeving)). Naast de risico’s van drooggasleidingen kunnen ook de risico’s van nat- en zuurgasleidingen worden bepaald. De gebruiker kan de risico's berekenen op basis van locatie specifieke leidinggegevens, die bij de leidingeigenaar moeten worden opgevraagd. Het resultaat van een berekening bestaat uit de plaatsgebonden risicocontouren. Aandachtsgebieden worden bepaald conform het Stappenplan bepalen aandachtsgebieden.

CAROLA aanvragen

Je kunt een nieuwe CAROLA-licentie aanvragen via dit aanvraagformulier. Met jouw registratie als gebruiker ga je akkoord met de gebruiksvoorwaarden van CAROLA. Na aanmelding ontvang je een factuur en na betaling wordt het account geactiveerd. Je kunt dan het rekenpakket met bijbehorende informatie downloaden.

Safeti-NL

Vanuit de Revi Regeling externe veiligheid inrichtingen (Regeling externe veiligheid inrichtingen) was tussen 1 april 2020 en 1 januari 2024 voor inrichtingen het rekenpakket Safeti-NL versie 8 (uitgave 2019, versie 8.21) wettelijk voorgeschreven. Tussen 1 juli 2009 en 1 april 2020 was Safeti-NL versie 6.54 (uitgave 2009) voorgeschreven, tussen 1 januari 2008 en 1 mei 2009 was Safeti-NL versie 6.53 (uitgave 2007) voorgeschreven.

Vanuit de Revb Regeling externe veiligheid buisleidingen (Regeling externe veiligheid buisleidingen) was tussen 1 april 2020 en 1 januari 2024 voor buisleidingen voor andere stoffen dan aardgas het rekenpakket Safeti-NL versie 8 (uitgave 2019, versie 8.21) wettelijk voorgeschreven. Tussen 1 januari 2011 tot 1 april 2020 was Safeti-NL versie 6.54 (uitgave 2010) voorgeschreven. 

RBM II

Sinds 1 april 2015 is vanuit de Regeling basisnet het rekenpakket RBM II voorgeschreven. 

CAROLA Computer Applicatie voor Risicoberekeningen aan Ondergrondse Leidingen met Aardgas (Computer Applicatie voor Risicoberekeningen aan Ondergrondse Leidingen met Aardgas)

Sinds 1 januari 2011 is vanuit de Revb voor buisleidingen met aardgas het rekenpakket CAROLA versie 1.0.0 voorgeschreven. Deze versie van CAROLA is ook in de Omgevingsregeling voorgeschreven.