Video Belang van handen wassen - COVID
Sprekers: Kim van der Zwaluw (onderzoeksmedewerker bacteriologie), Thijs Veenstra (beleidsadviseur Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid RIVM) en een vrijwilliger.

VRIJWILLIGER: Jeetje, wat een verschil. Ik ga gelijk mijn handen wassen.

BEELDTEKST: Belang van handen wassen.

VAN DER ZWALUW: We hebben hier een paar vrijwilligers, die hun handen gaan drukken in een voedingsbodem. Een hele grote plaat. Speciaal voor deze gelegenheid extra groot, zodat er een volwassen hand in past. Met een voedingsbodem, waar bacteriën zich heel prettig bij voelen. Die kunnen erop gaan groeien. We willen ook kijken wat er gaat groeien, nadat ze hun handen hebben gewassen.

VEENSTRA: Virussenen bacteriën kom je overal tegen in de omgeving. Maar het zijn vaak je handen die ze verplaatsen van de omgeving naar bijvoorbeeld je mond of oogleden. Dat is de manier waarop je besmet raakt. Was je je handen, dan heb je daar een moment waarop je daar wat bacteriën en virussen vanaf haalt, ook niet allemaal. Dan wordt de kans een heel stuk kleiner dat je daar zelf mee geïnfecteerd raakt.

VAN DER ZWALUW: Door te wassen kun je die tijdelijke bewoners die transiënte flora, kun je wegwassen. Waarbij je alleen je goede bacteriën, je eigen flora, overhoudt.

VEENSTRA: Je hoeft niet de hele dag door je handen te wassen. Er zijn een aantal momenten. Als je daaraan denkt, heb je de belangrijkste momenten wel te pakken. De meeste kennen we al: na het toilet, dat weet iedereen. Ook voor het klaarmaken van eten. Maar andere momenten, waarop je zelf kunt bedenken dat er meer ziekteverwekkers op je handen kunnen zijn. Nadat je in je tuin gewerkt hebt, aan dieren hebt gezeten of een kind hebt verschoond. Dan weet je: dit zijn de momenten waarop ik extra mijn handen moet wassen, om zo minder te verzamelen op je handen.

VAN DER ZWALUW: We hebben de handafdrukken genomen van de vrijwilligers. De platen daarvan, die hebben we twee dagen in een stoof van 37 graden bebroed. Dat vinden bacteriën lekker, die gaan dan groeien. En overal waar ooit een bacterie op die plaat gekomen is, is nu een kolonie gevormd. Een klein rondje met identieke bacteriën, die elkaars afstammelingen zijn. En dan gaan we bekijken of wij een verschil zien tussen de hand die nog niet gewassen is en de hand die gewassen is. We beginnen even met de handen voordat ze gewassen zijn. We beginnen met jouw hand. De hele contour is te zien en je ziet dat er een mooi, heel scala aan bacteriën groeit. En hier zien we je hand, nadat je gewassen hebt. Je ziet ook dat het een illusie is om te denken dat je alles wegwast. Maar de aantallen en de diversiteit zijn een stuk lager. Dit is een heel mooi voorbeeld.

BEELD: Een voedingsbodem met veel gele bacteriekolonies in de vorm van een hand.

VRIJWILLIGER: En dat is voor het wassen?

VAN DER ZWALUW: Dit is voor het wassen, dit is jouw hand. Maar ook bij jou kun je heel duidelijk zien, ook nadat je gewassen hebt, gele kolonies zijn duidelijk minder geworden. Weer een extra bevestiging dat je handen wassen zorgt voor minder transmissie van ziekten.

BEELDTEKST: Meer weten? www.rivm.nl/covid19